Zapalarka pracuje cały czas w palniku olejowym – Riello, Weishaupt, Satronic, objawy i diagnostyka

Pytanie

Zapalarka cały czas pracuje przy palniku olejowym

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• Zapalarka (transformator iskrownika) powinna być zasilana wyłącznie w fazie zapłonu; jej ciągła praca oznacza, że sterownik nie „widzi” płomienia lub wyjście zapłonu jest zwarte.
• W 80–90 % przypadków winna jest zabrudzona lub uszkodzona fotokomórka (cad-cell) albo niestabilny płomień; pozostałe to uszkodzony sterownik (sklejony przekaźnik/triak) lub błędne okablowanie.

Kluczowe punkty
• Sprawdź i oczyść fotokomórkę.
• Oceń stabilność płomienia (dysza, ciśnienie oleju, powietrze).
• Zmierz napięcie na wyjściu „IGN” sterownika; jeżeli pozostaje 230 V mimo stabilnego płomienia – sterownik do wymiany.
• Zweryfikuj przewody pod kątem zwarć/założeń mostków.

Szczegółowa analiza problemu

1. Prawidłowy cykl palnika olejowego

   1. Start → 2) przedmuch (zapalarka wył.) → 3) faza zapłonu (zapalarka ON) → 4) detekcja płomienia → 5) odłączenie zapalarki → 6) praca ciągła.
      Stałe zasilanie transformatora oznacza przerwanie etapu 5.

2. Najczęstsze przyczyny (priorytet wg statystyki serwisów)
   a) Brak sygnału z fotokomórki
   • zabrudzenie sadzą/olejem, złe ustawienie lub zużycie fotorezystora – rezystancja w świetle >1 kΩ zamiast <500 Ω.
   • przerwany przewód „FL” do sterownika.
   b) Niestabilny płomień
   • zatkana/zużyta dysza, niskie ciśnienie pompy (<10 bar), zbyt mały strumień powietrza – płomień „odrywa się”, fotokomórka traci widoczność.
   c) Uszkodzony sterownik (LOA/LMO/Satronic TF…)
   • sklejony przekaźnik IGN lub przebity triak – napięcie 230 V stale obecne na zacisku 5 (typowo).
   d) Zwarcie w instalacji
   • przewód IGN dociśnięty do fazy, nadpalona listwa zaciskowa, niewłaściwe mostkowanie po ostatnim serwisie.

3. Procedura diagnostyczna krok po kroku
   (wszystkie pomiary przy zabezpieczonej strefie HV i wyłączniku bezpieczeństwa!)

   1. Odłącz zasilanie, wyjmij fotokomórkę, oczyść miękką ściereczką, dokonaj pomiaru:
      • w świetle (latarka LED) R ≈ 0,3–1 kΩ, w ciemności >1 MΩ.
      • jeśli wyniki odbiegają → wymiana.
   2. Zamontuj i uruchom palnik, obserwuj przez wziernik stabilność płomienia. Niestabilny → regulacja powietrza, wymiana dyszy, kontrola ciśnienia pompy.
   3. Multimetr AC: N (zac. 2) – IGN (zac. 5).
      • Napięcie powinno zniknąć ≤5 s po ustabilizowaniu płomienia.
      • Jeżeli pozostaje → zdejmij przewód z zac. 5; jeśli nadal 230 V względem N = sterownik uszkodzony.
   4. Wizualny przegląd wiązki przewodów, kostek AMP/Faston, osadzenie przewodu PE (częsty brak ekranu powoduje łuk na masie).
   5. Po wymianie fotokomórki lub sterownika wykonaj pełny test bezpieczeństwa (przerwa płomienia – palnik ma zatrzymać się w <1 s).

4. Teoretyczne podstawy
   • Sterownik realizuje funkcję bezpieczeństwa typu „fail-safe”: brak sygnału płomienia = utrzymanie zapłonu i ewentualnie wyłączenie palnika po upływie „czasu bezpieczeństwa” tB (4–10 s).
   • Fotokomórka pracuje w układzie dzielnika napięcia, a rezystancja decyduje o prądzie detekcji. Jej starzenie (ciemnienie okienka + degradacja CdS) zwiększa R i wydłuża czas reakcji.

5. Praktyczne zastosowania
   • Modernizacja – sterowniki z detekcją jonizacyjną (UV-scans, Blue-Flame) eliminują cad-cell, są szybsze i mniej wrażliwe na sadzę.
   • W sterownikach cyfrowych (Siemens LMO14x, Riello RDS) mamy log błędów, co upraszcza diagnozę.

Aktualne informacje i trendy

• Nowe palniki klasy A+ wykorzystują ciągłe monitorowanie płomienia (ionisation rod) i odłączają zapłon w 0,2 s, minimalizując zużycie energii i emisję zakłóceń EMC.
• Sterowniki z interfejsem Modbus/BACnet raportują czas pracy transformatora, co pozwala wykryć usterkę zanim dojdzie do wyładowania przebiciowego.
• W 2024 r. producenci (Weishaupt, Riello, Baltur) wprowadzili transformatory HV typu „short-duty 100 % ED 20 s”, co oznacza jeszcze większą wrażliwość na pracę ciągłą – wymiana staje się kosztowna.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• Typowe napięcie wyładowania transformatora: 12–15 kV, prąd jałowy 50–100 mA; praca ciągła powyżej 60 s przekracza dopuszczalny termiczny cykl pracy (ED 20–25 %).
• Porównanie fotokomórka vs. detekcja jonizacyjna:
  • CdS – tania, wrażliwa na sadzę, żywotność 3–5 lat.
  • Jonizacja – wymaga iskrownika referencyjnego, niewrażliwa na sadzę, możliwość diagnostyki ciągłej (µA).

Aspekty etyczne i prawne

• W Polsce palnik olejowy jest urządzeniem podlegającym UDT tylko w instalacjach powyżej 100 kW; mimo to serwisant musi posiadać uprawnienia SEP E-G1 do 1 kV.
• Wymiana sterownika powinna być odnotowana w karcie serwisowej kotła (rozporządzenie MKiŚ z 02.2020 dot. kontroli systemów grzewczych).
• Nieautoryzowane mostkowanie przekaźników może prowadzić do utraty gwarancji i odpowiedzialności cywilnej za szkody pożarowe.

Praktyczne wskazówki

• Zawsze odłącz zasilanie i poczekaj ≥5 min, aż kondensatory HV w transformatorze się rozładują.
• Używaj multimetrów klasy CAT III 300 V; pomiary na otwartych zaciskach przy pracującym palniku wykonuj sondami krokodylkowymi – obie ręce wolne.
• Do czyszczenia fotokomórki stosuj izopropanol 99 % i nie dotykaj powierzchni palcami (tłuszcz × 200 °C = trwała warstwa półprzewodnikowa).

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• W rzadkich palnikach dwustopniowych zapalarka może być podtrzymywana przy bardzo małych mocach (funkcja „continuous ignition”) – sprawdź instrukcję, czy model nie posiada takiej opcji.
• Objaw może maskować inne problemy (mikrowycieki oleju, niski ciąg kominowy); po naprawie warto przeprowadzić analizę spalin (<200 ppm CO, λ ≈ 1,2).

Sugestie dalszych badań

• Analiza termiczna transformatorów HV nowej generacji – wpływ częstych restartów.
• Zastosowanie czujników UV zamiast CdS w palnikach małej mocy – test trwałości w zapyleniu kotłów domowych.
• Algorytmy predykcji awarii na podstawie czasu pracy zapalarki (machine learning z danych Modbus).

Krótkie podsumowanie

Ciągła praca zapalarki wynika niemal zawsze z braku potwierdzenia płomienia lub zwarcia wyjścia sterownika. Zacznij od najtańszych i najbezpieczniejszych czynności:

1. oczyść / wymień fotokomórkę, 2) wyreguluj płomień, 3) zmierz napięcie na wyjściu IGN, 4) w razie potrzeby wymień sterownik.
   Prace wykonuj zgodnie z wymogami SEP, a po usunięciu usterki zrób kontrolę spalin i wpis w karcie serwisowej.