Zworki na dyskach SATA 3,5" w RAID1 – konfiguracja RAID1 na HDD Seagate, WD, Toshiba

Pytanie

Jak ustawić zworki na 2 dyskach SATA HDD 3,5 pracujących w RAID1 ?

Odpowiedź Sztucznej Inteligencji

Bezpośrednia odpowiedź na pytanie

• W dyskach SATA 3,5″ przeznaczonych do macierzy RAID 1 nie ustawiamy żadnych zworek – pozostawiamy je w położeniu fabrycznym (najczęściej brak zworki).
• Konfiguracja RAID 1 odbywa się wyłącznie na poziomie kontrolera RAID (sprzętowego lub programowego w BIOS/UEFI / OS).

Kluczowe punkty
• SATA nie ma pojęcia Master/Slave – każdy port obsługuje pojedynczy dysk.
• Dostępne zworki służą co najwyżej do funkcji pomocniczych (limit 1,5 Gb/s, PUIS, PWDIS itp.) i zwykle pozostają nieużywane.
• O macierzy decyduje kontroler; dyski muszą być jedynie sprawne, identyczne pojemnościowo i poprawnie podłączone.

Szczegółowa analiza problemu

1. Różnica IDE vs SATA

IDE/PATA wymagało zworek do wskazania roli urządzenia (Master/Slave/CS). SATA to magistrala punkt–punkt, dlatego dysk nie musi „wiedzieć”, w jakim porcie pracuje – adresowanie zapewnia kontroler.

2. Typowe piny/zworki na dyskach SATA

W większości desktopów/NAS-ów wszystkie powyższe piny pozostają niezworowane.

3. Konfiguracja RAID 1 krok po kroku

1. Podłącz oba dyski do niezależnych portów SATA oznaczonych jako obsługiwane przez kontroler RAID.
2. W BIOS/UEFI ustaw tryb kontrolera na RAID (zamiast AHCI/IDE).
3. Uruchom kreator macierzy (np. Intel RST: Ctrl+I, AMD RAIDXpert 2, MegaRAID, lub mdadm/ZFS pod Linuxem).
4. Wybierz „RAID 1 / Mirror”, zaznacz oba dyski, zatwierdź.
5. Zainstaluj system operacyjny na wolumenie RAID lub, w przypadku macierzy programowej, zainicjuj ją już z poziomu OS.
6. Zweryfikuj działanie (SMART, inicjalizacja lustrzanej kopii).

4. Wydajność i zgodność

• Najlepiej stosować identyczne modele; różne dyski spowodują, że macierz zrówna się do parametrów wolniejszego/nośnika o mniejszej pojemności.
• Aktualizuj firmware dysków i BIOS płyty; nowsze rewizje często poprawiają kompatybilność SATA 6 Gb/s.

Aktualne informacje i trendy

• Nowe dyski enterprise z obsługą PWDIS (SATA Rev 3.3) mogą nie startować w klasycznych obudowach – jeśli kupujesz modele DC/Enterprise, upewnij się, że zasilacz nie podaje 3,3 V na pin 3 lub użyj adaptera z taśmą Kapton.
• Rynek desktop/NAS przechodzi stopniowo na NVMe-oF i programowy RAID (ZFS Mirror, Btrfs RAID1), ale SATA RAID 1 pozostaje tanim i niezawodnym rozwiązaniem archiwizacyjnym.
• Kontrolery klasy consumer (Intel RST, AMD RAIDXpert) nadal nie wspierają hot-spare ani zaawansowanej korekcji błędów – w krytycznych instalacjach popularne stają się karty HBA + ZFS Mirror.

Wspierające wyjaśnienia i detale

• RAID 1 zapewnia redundancję, nie zamienia się w backup – usunięcie pliku lustrzanie kasuje go z obu dysków.
• Przy migracji z trybu AHCI na RAID w istniejącym systemie Windows konieczna jest wcześniejsza aktywacja sterownika RAID w rejestrze (Msahci → storachi lub iastora).
• Linux wykrywa macierz firmware’ową Intela jako isw, AMD – ddf, można jednak bezpiecznie użyć mdadm i zignorować pseudo-RAID sprzętowy.

Aspekty etyczne i prawne

• RODO/GDPR: RAID nie zwalnia z obowiązku wykonywania kopii offline; awaria kontrolera może uczynić dane niedostępnymi – odpowiadasz za integralność i dostępność informacji.
• Bezpieczeństwo: w RAID 1 usunięcie jednego dysku nie usuwa danych – w przypadku utylizacji nośnika obowiązuje fizyczne zniszczenie lub nadpisanie (DIN 66399 / ISO 21964).

Praktyczne wskazówki

• Zawsze wykonaj pełny SMART Extended Test przed włączeniem nowych dysków do macierzy.
• W systemach 24/7 ustaw TLER/ERC (jeśli firmware to umożliwia) na 7-10 s, aby dysk oddawał kontrolę macierzy w razie „wiszących” sektorów.
• Zaplanuj procedurę rebuildu: przy wymianie dysku postaraj się użyć portu o najwyższej przepustowości i zapewnij chłodzenie – odbudowa generuje ciągłe losowe I/O.

Ewentualne zastrzeżenia lub uwagi dodatkowe

• Płyty główne ze zintegrowanym RAID nie zawsze umożliwiają migrację poziomów (0 → 1) bez utraty danych.
• Kontrolery programowe w BIOS-ach nie mają pamięci cache z podtrzymaniem bateryjnym – podczas awarii zasilania ryzykujesz niespójny stan macierzy.
• Adaptery SATA–USB zwykle nie przekazują komend RAID – do diagnostyki dyski podłączaj bezpośrednio do portu SATA/HBA.

Sugestie dalszych badań

• Test wydajności macierzy: fio --filename=/dev/md0 --direct=1 … lub CrystalDiskMark pod Windows.
• Analiza parametrów SMART pre-/post-rebuild, w szczególności Reallocated_Sector_Ct, Reported_Uncorrect, UDMA_CRC_Error.
• Ocena alternatyw: ZFS Mirror z funkcją scrub, Btrfs RAID1 z checksumming danych/metadata, lub migracja na NAS z systemem OpenMediaVault/TrueNAS.

Krótkie podsumowanie

Zworki na nowoczesnych dyskach SATA nie mają wpływu na konfigurację RAID 1. Pozostaw dyski w ustawieniach fabrycznych, podłącz je do osobnych portów, w BIOS/UEFI przełącz kontroler w tryb RAID i utwórz macierz. Zwróć uwagę na dodatkowe piny (PUIS, PWDIS) wyłącznie w nietypowych środowiskach serwerowych. RAID 1 to prosta, ale wymagająca świadomej obsługi forma redundancji – pamiętaj o regularnym monitoringu SMART i niezależnym backupie.