zobacz priva
Witam, czy mógłby mi ktoś powiedzieć, jak podłączyć programator Alpha 7d przewodowy do pieca Beretta Mynute Green 24? Tak wygląda kostka: https://obrazki.elektroda.pl/8058438400_... Moje pytanie: te 2 przewody z programatora mam wpiąć w które miejsce ze zdjęcia? Pozdrawiam
Zastosuj rezystory 5.1kΩ - będzie ok.
Taką pompę można podłączyć "przez co się chce". Mam na myśli programatory lub czujniki np. termostaty różnicowe.
a ile ta pralka ma obrotów?? bo pralki które nie mają układu elektronicznego i nie kontrolują ułożenia pranego wsadu w bębnie czasami tak stukają, ja mam styczność z Whirlpoolem 800 obr./min. i ona nie stuka nawet nie drży, stoi jak przykręcona do podłogi, przychylam się do opinii że ten typ tak ma, ale nowe pralki nie powinny stykać jeśli mają prędkość...
Czytaj to jako 24C02.
kalkulatora to chyba nie ma ale jak pewnie wiesz to jest bardzo proste radio do zrobienia jak masz programator
Wylutuj pamięć i bezpośrednio w programator.
4c01c6 to jest 24C01 poszukaj a napewno znajdziesz
witam po raz pierwszy mam zakodowane radio alpha blaupunkt cc z pamięcią 24C01 , czy programatorem jdm zczytam pamięc? jeśli tak to jakie ustawienia x24c01 czy 24c01a czy może inny program? z góry dzięki
Czy ten programator nadaje się do zczytania 24C01 w radiu VW Alpha bez wylutowywania z radia? w połączeniu z programem PonyProg (w programie nie widze tego typu pamięci)
Dziękuję za zainteresowanie.Soft znajdę tylko skąd programator?Pozdrawiam.
programator Mars(at) Route Alpha umożliwia konfigurację CF560 - miedzy innymi ilość monet kierowanych do tub , maksymalny kredyt, wymuszenie sprzedaży, routing, wartość monet , punkt dziesiętny , statystyki i inne ( wykaz adresów w instrukcji do CF 560 )
A jak wygląda sprawa z odczytem tych pamięci SPI? Czy można dokonać odczytu korzystając np. z jakiegoś bardzo prostego interfejsu pod LPT? Czy trzeba mieć do tego celu specjalny programator?
Witam, mam programator EZP 2019 i chciałem z radia VW Alpha IV VWZ1Z1 odczytać kod. Pamięć zczytałem przez EEPROM. Teraz mam problem, bo nie wiem, jak ten kod odczytać. Ktoś wie, jak odczytuje się kod z tego? Pozdrawiam https://obrazki.elektroda.pl/4384212100_...
www.elnec.sk ;) bezproblemowy, polecaj BeeProga lub JetProga. SławeK
W tych pralkach najczęściej jest programator SC1_ALPHA_I.
To moj plik , czytany programatorem z JUPITELA.
Programator EEPROM kosztuje 10pln.
Rozebrac radjo, znalezc pamiec ,podłaczyc programator, odczytac i to cała filozofja
https://obrazki.elektroda.pl/7560325000_... Nie bardzo rozumiem co oznacza słowo ''priv" ja mam do podłączenia programator alpha do awe 6515/p Tak go podłączyłem, że zostały mi trzy kable do połączenia masaakra! gdybyś mógł to wyślij mi zdjęcie jak to zrobić. Utknąłem przy podłączaniu od IF-filtr interferencyjny, SM-włącznik główny,...
Kupić lub złozyć najprostszy programator, wylutować pamięć, odczytać pamięć i kod który jest jawny.
dzięki wielkie!!! Bardzo mi pomogliście. a programator zrobiłem wg schematu: załączonego - zresztą też gównianego.
gdzie moge znaleść instrukcje do zrobienia programatora do do pamięci szeregowych
W dalszym ciągu nie jest to prawidłowy zapis pamięci. Nie znam i nie używam Pony ale wg mnie należy to czytać inaczej. A czy Kol. odczytywał tym programatorem już jakieś inne pamięci eeprom i2c.
Jak masz programator to sobie poradzisz-czytasz-wrzucasz na forum jak sam kodu nie znajdziesz.Albo 2 opcja-zaniesiesz do znajomego elektronika i odbierzesz rozkodowane. Wybór nalezy do Ciebie. Pozdrawiam Przeczytaj dokładnie ! http://www.elektroda.pl/rtvforum/topic10... <SławeK>
Możesz odczytać w układzie , tu masz prosty programator . http://www.elektroda.pl/rtvforum/topic80...
Czy ktoś z was spotkał się z takim rodzajem pamięci.Posiadam go w radiu vw alpha philips i teraz mam pytanie czy umieścić go w gnieździe programatora spi flash 25xx lub eprom 24xx ? https://obrazki.elektroda.pl/5847788200_...
Kol. Labik trochę sprawę zagmatwał. W philipsie napewno pamięć już jest , żadnego safe 2(to nie grundig).Trzeba ją odczytać i wrzucić na forum.Oczywiście potrzebny jest przynajmniej najprostrzy programator.
Nie pamiętam konfiguracji pamięci w VW Alpha CC. Ale niektórzy producenci radyjek i nie tylko, ustawiają adres pamięci niekoniecznie w poz. 00. Wtedy do odczytania pamięci w układzie potrzebny jest prawdziwy programator. Któryś z kolegów nazwał programator icprog - gownoprogiem i chyba miał dużo racji. p-m $$
Najlepiej poczytaj forum klawisz szukaj,to radio było opisywane wielokrotnie,a jeszcze lepiej to jak masz już wakacje to zajmij się bardziej pożytecznymi rzeczami np.zapracuj na swój pierwszy programator ok tysiaka.
Wrzucić pamieć do programatorka i ją odczytać. Coś kręcisz z tym radiem
Witam wszystkich! Posiadam radio vw alpha cc blaupunkt-werke gmbh 7644840060 vwz1z1sxxxxxxx chciałbym aby ktoś wytłumaczył mi na chłopski rozum instrukcje do zrobienia programatora do pamięci szeregowych, odnośnie tego tematu- http://www.elektroda.pl/rtvforum/topic16... Poprosił bym tez o zdjęcie takiego układu już gotowego.
Pamięć jest typu I2C , więc twój programator jej nie odczyta. Należy zakupić / zrobić właściwy. Temat uznaję za wyczerpany zamykam.
Lutowanie to nie problem ale faktycznie dla jednego radia i to nie mojego raczej nie będe inwestował w programator. Ogólnie nie lubie serwisów i wole sam sobie radzić. Trzeba będzie poszukać odpowiedniego softu.
Trzeba dać komuś do zrobienia lub zczytać pamięć programatorem , liczenie z numeru seryjnego jest zabronione na forum. Po za tym kalkulatory nie są pewne często radia były wcześniej robione i ktoś zmienił kod
Już raz odpisywałem kol. wkolodziejczykowi na ten sam temat ale w innym dziale ,dopóki nie zaopatrzy się w najprostrzy programator i nie odczyta pamięci dalej nie ruszy w temacie z miejsca.Pozdrawiam.
Tak dla informacji jakby ktoś miał podobny problem: Już się udało. Jednak pamięć 24LC02 czymś sie różni na tyle od 24C02 że do tej drugiej zapisało. W programatorze obie działały jednakowo jednak w radiu tylko do tej drugiej zechciało zapisywać.
Witam, zakup sobie jakieś starsze radyjka zakodowane najlepiej blaupunkta typu alpha,beta,cc20,cc22,rcc45 potem wylutuj i odczytaj tą pamięć i poszukaj kodu w zawartości ot cała zabawa.
mozesz kupic sobie programator JDM za jakies 15zl (bynajmniej ja tak kupilem na gieldzie), program Icpro (ogolnie dostepny), lub programator pony prog. Wszystko mozna samemu zrobic doslownie na pajaku i schematy sa tez ogolnie dostepne.
Inna nazwa tego radia to KYD NC-3100. Ustaliłem że programator pasuje od dowolnego kenwood-a z dwu wtyczkowym wejściem.Rozstaw szerszy od motoroli. Jednak nadal pozostaje problem doboru oprogramowania.
Może takie było założenie (szczytne, przyznaję) niemniej zauważ, że chyba jednak coś idzie nie tak, bo przyciągasz - patrząc na listę komentujących - jedynie userów z wysokim dorobkiem postów i doświadczenia. Ja nie jestem nawet narybkiem, bo z elektroniką nie mam nic wspólnego, totalnie się na tym nie znam, a czytam artykuły z czystej ciekawości często...
kosc z ECU (Audi) symbole na nim (kodowane Boscha): B58399 9834FBA A 1991 AMD kosc PLCC32 jesli chodzi o Willema to niewiele moge podac - PCB widze z gotronika, podstawke PLCC32 ma juz wlutowana bezposrednio w sobie (nie trzeba przejsciowki) programow uzywalem dwoch: 0.98a (alpha) i 0.97h PL-0v3 . inne kosci czyta i programuje bez problemu .. Pozdrawiam
To chyba powinno być jasne , że aby zaprogramować pamięć 24C01 I2C należy posiadać odpowiedni programator i umieć go użyć oraz zawartość tej pamięci. ;) Programatorów dziś jest dziesiątki typów również na Allegro , a zawartości znajdziesz na elektrodzie. Na pewno nie jest to pytanie doświadczonego serwisanta - przenoszę tymczasowo do początkujących.
kupiłem kiedyś radio jak w temacie,ostatnio pożyczyłem od znajomego z wielkim bólem programator ściągnołem pony proga (kilka wersji) jakoś podłączyłem i zczytałem pamięć do pliku niby zczytał ale nie moge wrzucić innego wsadu wyskakuje komunikat missing device (-13) dodam że odczyt bez problemu programator jest na serialu panowie czy ten wsad ma poprawną...
Witam. Zamieszczam program mojego autorstwa, który pozwala na programowanie uC AVR przez złącze VGA. Ostatnia deska ratunku dla tych, którzy nie posiadają złącz LPT czy COM a za to posiadają dodatkowe złącze VGA(np. laptopy). Do działania programu potrzebna jest zaistalowana biblioteka WinI2C/DDC. Schemat kabla łączącego kompa z AVRkiem jest podany...
tak ----------------------------------------... Chip Nr:..........351 343/344 Fahrzeug:.........BMW E46 320d Getriebe:.........SG ----------------------------------------... ECU:..............7786887 BoschNr:..........0281010205 Software:......... von FgStNr:....... bis FgStNr:....... Anzahl Chip:......2 QuellProm:........27C1001...
Witam. W domu mojej mamy jest zainstalowany piec Beretta CIAO 24. Instalacja wygląda następująco: w domu jest podłogówka i jeden grzejnik łazienkowy. Piecem steruje sterownik ALPHA 7D bezprzewodowy, który jest w jednym największym pomieszczeniu. I niestety w jednym pokoju jest zimniej, a w drugim cieplej. W tym momencie brak automatycznych termostatów...
radyjko zablokowane wylutowałem eeprom 24c08ji programatorem jdm i programem icprog odczytałem zawartośc ale co dalej mam zrobić z tym fantem czy ktoś mnie nauczy jak to sie dalej odczytuje co trzeba zmienic i tak dalej
Jutro postaram się ją odczytać bo nie mam teraz programatora pod ręką, a podłączyć inaczej się nie da, gdyż tak jak pisałem zasilanie jest całkowicie odłączane, bo to jest w jakiejś maszynie czy czymś innym ale to nieważne.
Witam serdecznie, chciałbym poznać waszą opinię na temat czy jest sens tworzyć środowisko programistyczne (Edytor, Symulator, Kompilator, oraz debuger) dla procesorów AVR w oparciu o AVRGCC. Chciałbym abyście wyrazili swoją opinie na temat przydatności takiego środowiska oraz napisali jaką funkcjonalność takie środowisko powinno posiadać. Na chwilę...
Radio jw. producent Philips pamięć 24C026 brak kodu. Zczytałem pamięć programatorem JDM w programie ICprog. ver.1.05 plik jest hex. a licznik kodów żąda pliku bin. Jak przerobić plik hex. na bin. ewentualnie inny program pod JDM który od razu czyta jako bin. Z góry dziękuję za pomoc
Wlaśnie kończę skladać sobie programator. Znalazlem na forum, że pamięć w tym RM zapisana jest na 9516085. Ponieważ jest to uklad SMD moje pytanie jest następujące: czy jest możliwe zczytanie tej pamięci bez konieczności jej wylutowania (np. przez podpięcie się do nóżek przewodami i umieszczenie ich w podstawce)?
Zapraszam. zacytuje "reklame" na FB: Szukasz montażu SMD w zasięgu ręki? Jesteśmy w Piekarach Śląskich!!! Co oferujemy? • usługi montażu SMD na linii produkcyjnej o wydajności ~20tyś el/h bazującej na urządzeniu YAMAHA • ręczny montaż elementów przewlekanych • panelizację dostarczonych plików produkcyjnych • projektowanie PCB...
Samej Alpha IV na Philipsie znam 4 wersje na pierwszy rzut oka niewiele się różniąca. Rada z podstawianiem bina jest jak najbardziej nie na miejscu, to psucie radia. Czasem po takim zabiegu radio chodzi ale niezawsze dobrze, traci czułość, źle staje na stacjach, przesunieta częstotliwość n wyświetlaczu, tylko partacz tak radzi!!! Rada z odczytaniem...
wsadzilem czysta pamiec w programator si prog i dupa brak komunikacji nie wiem co dalej robic na zasialaniu ukladu 93c46 mam 4v nie wiem czy to nie za malo do prawidlowej pracy ukladu. moze to o to chodzi bo pony prog pokazuje komunikat (przy probie zapisu) device not respondet.
Czytał ktoś sterownik silnik AJM ster 038906019bj ,nie idzie w aucie ani na stole ,próbowałem galletto i mpps :| ,uparty się trafił ..... Lutowanie - 2 razy 27c010 i w programator. zanim cos napiszesz to wez taki sterownik do reki , rozkrec i zobacz co tam siedzi :D mój błąd siedzi to ----------------------------------------... Chip...
witam, radio 7644840060 jak w temacie i juz mnie oczy bolą od patrzenia na nie. Sytuacja wyglada tak, podłączyłem zapalił sie safe wciskam TP_TA pojawiaja sie cyferki 1000. Zabieram sie za wylutowanie 24c01, odczytuja na programatorze, wsadzam odpalam i nic na wyświetlaczu nie mam.Podmieniam wsad i dalej to samo. Sprawdzam napiecia ze schematem i wydają...
Gratulować kolejnej udanej konstrukcji home-made :) Możesz napisać coś więcej o sterowniku PC ? Powinieneś pomyśleć jeszcze nad rejestratorem temperatur np na ds18b20. Przydaje się w strojeniu a później w diagnozie urządzenia. Jeden rzut oka na wykresy temperatur i widać czy wszystko gra. U mnie stoi serwerek na intel atom który oprócz monitoringu...
Witam. Chciałbym zacząć rozkodowywać radia samochodowe. mam już sprzęt czyli: lutownicę hot air i grzałkową, programator eeprom, odsysacz cyny i stary komp. Proszę napisac z jakiego radia najłatwiej jest wylutowac eeprom i gdzie on się znajduje. Jeżeli macie na stanie jakieś z tych radii: vw gamma 5, ford 3000 traffic, vw gamma 3, bmw reverse rds, vw...
Może ja czegoś nie wiem ale: CH341A miały wadę fabryczną i uszkadzały układy 3.3 v. Mam wiele różnych droższych programatorów z uwagi na dziedziny którymi się zajmuję. Ten kupiłem za 15zł bo .. brakowało mi 10zł do SMART`a na Allegro. Leżał sobie w szufladzie juz około rok. Postanowiłem więc go dzisiaj sprawdzić. Zainstalowanie było dziecinnie proste...
będzie to 5V czy te 3V ?? Spójrz na [url=http://www.sprut.de/electronic/pic/... Wygląda na 3V ;)
Jeśli po odczytani pamięci pokazało ci FF to błąd programatora, napisz jakiego programu używasz i jakiego programatora, ja używam Ponyprog i nie mam z tym żadnych problemów.
Witam mam radyjko takie jak w temacie i posiadam też wiele innych radyjek, vw beta, gamma, alpha. Większość z tych radyjek dostałem od znajomych lub ze złomu, zalegają mi na półce bo do większości nie mama kodu( albo został zgubiony lub po prostu go nie było) Chcę się nauczyć rozkodowywać radia samochodowe, wiem że do tego muszę mieć zawartość pamięci...
Problem na chwilę obecną, udało mi się podłączyć wszystkie kable, pozostały dwa jeden od włącznika głównego czarny gruby on jest rozdwojony na dwa konektory, które idą od SM z jednej strony podpiąłem do IF a drugi nigdzie nie widzę gniazda na płaski wtyki i nie wiem co z nim zrobić? I czerwone dwa kabelki na jednym konektorze pasują do programatora...
Jeszcze słowo o urwanych nogach w I2C - wolno Ci urwać nogę 1, 2, 3, i 7. W programatorze ustawiasz wówczas hardware adress 1 1 1 - i bez problemu odczytujesz kość.
Sterownik Mitsubishi Alpha2, proszę o pomoc w skasowaniu licznika godzin pracy sprężarki. Zapewne chodzi o licznik 2000 h, ale nie wiem, jak go wyzerować. Jeśli ktoś by pomógł, byłbym wdzięczny. AI: Jaki dokładnie model sterownika Alpha2 posiadasz (np. AL2-14MR-A, AL2-24MR-D itp.)? AL-224MR-A AI: Czy masz dostęp do oprogramowania/programatora do sterownika,...
Ja sam tego nie zrobiłem,ale zrobił mi to kolega który ma więcej wiadomości i leprzy programator.
podłącz pin 42 procesora do +5v i wtedy możesz poprawić wysypaną zawartość wewnętrznego eepromu podłączając programator i2c .Pin 4 SCL.pin 3 SDA
Problem udalo mi sie rozwiazac - radyiko jest rozkodowane wiec temat zamykam. Ponizej kilka wskazowek dla osob z podobnym klopotem. 1. do radia vw alpha wyprodukowanego przez philipsa nie da sie wygenerowac kodu po numerze seryjnym. trzeba wyciagac go z pamieci; 2. pamiec znajduje sie obok procesora, na spodniej czesci plytki drukowanej. u mnie byla...
Witajcie ponownie. Dalej szukam. Wdzięczny jestem za uwagi. To o programatorach mechanicznych vs elektroniczne słyszałem przez dziesiąte uszy od serwisanta. Nie wiem dlaczego tak twierdził, może mechanika jest nieco tańsza w naprawie (albo nie od razu całą trzeba wymieniać)? Wobec wszystkich uwag i wypowiedzi zmieniłem nieco typowania: (w dalszym ciągu...
Możesz spróbować. Te oryginalne programatory są konfigurowane - np. do pralki PDT o odzie 12NC 858441710000 są progi typu SC1_ALPHA, o kodach 481228219871, 461971073373, 481228210198 z wsadem pamięci o mumerze 461975303451.
Witam, Dzisiaj kupiłem podobną wkretarkę (pod nazwą ALPHA TOOLS AS 18A -adres serwisu Einhella). Po rozebraniu akumulatora 3-stykowego stwierdziłem, że niczym się nie różni od 2-stykowego poza obecnością termistora (ogniwa takie same 1300mAh). Wydaje mi się, że wystarczy wsadzić do 2-stykowego trzeci styk i połączyć go z odpowiednim stykiem (-) i będzie...
Posiadam na sprzedaż całą pralkę PRIVILEG11E, zepsuty jest programator, reszta-działała do wczoraj, cena za całość ok.200zł, poszczególne podzespoły-do dogadania, pozdrawiam. 0-502-894-108, czw(at)alpha.net.pl
snow , rezystory są dołożyłem choć nie ma ich na schemacie . Pozatym testowane zarówno z lapem jak i desktopem. AlphaX , mówisz że pomoże ? Mierzyłem napięcie d- i d+ w stosunku do masy . Na d- jest ~3v , na d+ 0v , dziwne nie ?
http://www.eres.alpha.pl/elektronika/rea...
Witam, Mam problem z temperaturą na pietrze - 18-19 stopni .. tym czasem temperatura na parterze 22 stopnie. Zestaw który mam w domu: 1.VIESSMANN PAKIET: Kocioł VITODENS 200-W 26 KW + VITOTRONIC 200+ Vitocell 100-W 150L 2.Zestaw montażowy 3.Grundfos ALPHA 2 25-60 x2 4.Zawór 3-drogowy Afriso 5.Wkładki przyłączeniowe do lutowania fi 22 6.Rozszerzenie...
Dokładnie,w starszych trzeba lutować i mieć w miarę porządny programator.Zimnie palenie 100,moc 250-300zł.Jak ktoś zrobi raz za free to będzie miał skrzynkę pełną,a druga sprawa jak ktoś z tego żyje to nie będzie instytucja charytatywną.O omijaj z daleka "gotowce". ale ostatnie modele to nie twoja liga chyba Chyba to Kopernik nie żyje :-)
http://obrazki.elektroda.pl/9745806300_1... Witam. Sesja się zbliża, więc tradycyjnie zacząłem już prokrastynować :D . Ostatnio zacząłem pisać bibliotekę do obsługi klawiatury PS/2 w C dla AVR i postanowiłem na szybko w godzinkę lub dwie stworzyć jakiś praktyczny projekt w celu jej przetestowania. Początkowo nie planowałem tego publikować,...
Próbowałem odczytać zawartość pamięci 93C46 programatorem Willem PCB3B. Bez rezultatu. Słyszałem że by odczytać i zapisac te pamięci programator wymaga przeróbki. jakiej przeróbki ? tutaj były testy i nie było problemu za wyjątkiem kłopotów z powodu programu do Willema http://www.elektroda.pl/rtvforum/topic35...
Zależy jaka wersję masz modułu i z jakim oprogramowaniem. Przykładowo taki moduł -> [url=http://www.hollex.pl/moduly-ci-cams... jest modułem, który umożliwia odbiór jednocześnie 4 kanałów. Wersje modułów Light ze starszym oprogramowaniem są modułami jednostrumieniowymi i są tańsze od modułów Classic, które są wielostrumieniowe....
https://obrazki.elektroda.pl/7669751100_... https://obrazki.elektroda.pl/2525231900_... Dzien dobry; pozwole sobie zaprezentowac ..Siebie ;-) Szukasz montażu SMD w zasięgu ręki? Jesteśmy w Piekarach Śląskich!!! Co oferujemy? • usługi montażu SMD na linii produkcyjnej o wydajności ~20tyś el/h bazującej na urządzeniu...
oj ludziska. Alpha posiada pamiec 24c.. .Trzeba zczytac bin i tyle :) odczytanie kodu to juz nie problem tylko zczytaj programatorkiem bina w pamiatce. pozdr
http://obrazki.elektroda.pl/8798959400_1... A było tak Jakiś czas temu jeden z forumowiczów poprosił mnie o naprawę kilku swoich uszkodzonych kardridży do Pegasusa. Jednym z nich była dyskietka o nieznanej zawartości, zbudowana na scalakach (na zdjęciu już po wylutowaniu jednego). http://obrazki.elektroda.pl/7278337800_1...
Witam Potrzebuję kod z binu do radia VW Gamma V blaupunkt. Odczytałem pamięć 25LC160 ale nie jetem pewien czy dobrze odczytało ją, ponieważ mój programator w spisie nie ma pamięci 25LC160 tylko odczytało ja jako AT25DF161. Bin w załączniku. Za pomoc z góry dziękuję. Jak z alphą iV i betą CC (AUDI) radzę sobie bez problemu to z tymi odwieczny problem....
Witam Potrzebuję kod z binu do radia VW BETA V blaupunkt. Odczytałem pamięć 95160 ale nie jetem pewien czy dobrze odczytało ją, ponieważ mój programator w spisie nie ma pamięci 95160 ani 25160 tylko odczytało ja jako AT25DF161. Bin w załączniku. Za pomoc z góry dziękuję. Jak z alphą iV i betą CC (AUDI) radzę sobie bez problemu to z tymi odwieczny problem....
Tak jak przedmówca napisał odłącz pin RW od mikrokontrolera. Reset powinien być podciągany do tych 5V przez rezystor 10k bo programator musi mieć możliwość zwarcia tego pinu do masy. Dodatkowo w opisie masz błąd bo przycisk opisujesz pod pinem zajętym przez wyprowadzenia LCD. Poniżej masz taki prosty kodzik do zabawy :P Na pinach PORTB.2 i PORTB.3 podłącz...
programator alpha alpha safe2 infinity alpha
wzmacniacz 2sd2390 2sb1560 gniazdo przyczepki podłączenie licznik honda
technika radiowa technika radiowa
Objawy uszkodzonego zaworu N75 w VW Passat B5 1.9 TDI AVB Instrukcja obsługi miernika pH C-600 - skąd pobrać?