frezarka proxxon

Modyfikacja - Zabudowa chłodzenia w przełączniku sieciowym 10Gbe SKS8300-8X

Frezarka Proxxon :) plus obrotnica Proxxon

[Zlecę]Frezarka proxxon ff 500/bl-CNC - zlecę frezowanie

Tu zapytaj jeszcze https://www.cnc.info.pl

Nie znalazłeś odpowiedzi? Zadaj pytanie Sztucznej Inteligencji

Wybór narzędzi Proxxon do prac z laminatem PCB: KT 70, PM 40, MB 200, IBS/E vs MF70

Witam, Prosiłbym o poradę, które narzędzia wybrać. Zestaw: Frezarka: [url=https://swiatnarzedzi.pl/pl/p/Precy... frezarka Proxxon MF70 - 27110 Głownie chodzi o wiercenie w laminacie (PCB), średnica >= 0,2 mm, jednak nie wykluczam też możliwości "szlifowania, polerowania, frezowania, cięcia, odrdzewiania,...

Doposażenie warsztatu - oscyloskop, zasilacz, wiertarka do pcb

KGS widzę, że jest tam ten Proxxon, ale nie 50E a 50EF ([url=http://www.narzedzia.pl/wiertarko-... Są jakieś różnice miedzy nimi? Dodam, że (oprócz wcześniej wymienionego Dremela 400) zastanawiam się też nad Proxxonem FBS 240 w wersji /E lub /IB/E. Jak wcześniej wspomniałem - sprzęt do pracy z laminatem...

Dremel czy Proxxon wiertarko-frezarka 2015 - opinie, zmiany, zasilanie

W pracy mamy dremel 4000 a prywatnie mam proxxon ib/e. Proxxon to klasa wyżej. O wiele wyższy moment na niskich obrotach, trzy razy cichszy, tulejki stalowe (znacznie trwalsze, w dremlu jedna już pęknięta) i z o wiele mniejszym biciem. Odnośnie tych małych proxxonów co potrzebują zasilacza się niestety nie wypowiem. Ale warto dołożyć do tego z metalową...

Jak zresetować sterownik silnika krokowego Sonceboz 8660 po przegrzaniu?

Wybaczcie za te punkty, jestem tu nowy i przyznaje nie zapoznałem się dogłębnie z zasadami. Postaram się poprawić Przetłumaczyć sie chciało tylko jestem na tyle zielony z tematu, że nic mi to nie powiedziało. Mam zestaw CNC zbudowany na wsponianych silnikach i frezarce Proxxon MF70 i arduino nano. Nie ja zbudowałem ten zestaw ale mam okazję użytkować....

Frezarka CNC z płyty wiórowej/sklejki/aluminium

(at)Bekcs eKm bicie w Proxxonie występowało również bez wałka? Używam tego sprzętu w domu i jest całkiem dobry, ale producent wskazuje, że do frezarek odpowiedniejszy jest ten droższy model, czyli Proxxon IBS/E.

Jaką wiertarkę elektryczną wybrać do małych wierteł?

Do wiercenia PCB, szczególnie wiertłami z węglika o średnicach 0,5 mm i podobnymi, nie nadaje się żadne z narzędzi, które są wymienione wcześniej, chyba że masz sporo kasy na wiertła. Wiertła z węglika kruszą się przy nawet minimalnym biciu lub odchyleniu narzędzia od pionu. Do takiego wiercenia świetnie nadaje się mikro frezarka CNC, np. popularna...

Czy Proxxon Micromot 50/E nadaje się do cięcia i szlifowania PCB?

cienkim frezikiem przerobić pod plaski śrubokręt. chyba, ze posiada się ten odwrotnie skrętny "swiderek" którego nazwa fachowa ami umknęła w zestawie z osprzętem rzeczywiście drogi, ale jeśli kupisz samą frezarkę, wyjdzie grubo taniej, coś około 120PLN za 40W micromota. 2x więcej to nie tak dużo, jak padnie ta za 60 to jest moment, kiedy proxxon by...

iPhone - Jak skutecznie usunąć klej spod układów BGA?

I to niby ma być sposób? Serwisy używają mini frezarek np proxxon mf 70, nie chce mi się wierzyć w jakąś chemie, sam próbowałem na sto sposobów od chemi samochodowej(zmywacze do uszczelnień), poprzez super "chińskie" środki, a również kwasy. Nic tego badziewia nie rusza na zasadzie, kropelki i przetarcia ściereczką po 2 minutach.

Wybór miniwiertarki do PCB - moc, obroty, kompatybilność z małymi wiertłami

Poszukaj w necie wiertarko frezarki Proxxona Micromot 50/E. Idealne narzędzie do pcb i nie tylko na lata. Linku nie podaję bo jest dużo ofert sprzedaży. Tylko poszukać najlepszej oferty.

Prosty przekaźnik czasowy na attiny13

Witam, czy jako wrzeciona w swojej frezarce zastosowałeś miniszlifierkę Proxxon? Widzę, że frez nie ma bicia, co nagminnie zdarza się w tanich chińskich miniszlifierkach. Mam zamiar taką nabyć, jednak jeszcze się zastanawiam nad Dremel'em.

Wiertarko-frezarka modelarska

Nie liczyłem ale myślę że ok. 700-800 zł bez stołu Proxxona

Wiertarka do PCB na bazie Proxxona 50/EF

Mogę, ale nima sensu bo w opisie podali Dane techniczne: Pobór mocy max - 40 W Waga https://proxxon-sklep.pl/product-pol-385... Pamiętaj o zasilaniu! Chyba, że wybierzesz wersję 230VAC Ja wolałem niskonapięciówkę DC z myślą o zastosowaniu nawet w aucie, bez dodatkowych przedłużaczy. V.

Projekt statywu do Proxxona

Mega to wygląda. Frezarka z ręki 🙂

Minifrezarka CNC - przeróbka ręcznej frezarki na CNC

Witam. Pragnę pokazać przeróbkę mini frezarki PROXXON na sterowanie CNC. Założeniem było przystosowanie ręcznej frezarki do sterowania silnikami krokowymi; w finalnym wykonaniu frezarka ma frezować klucze samochodowe. Frezarkę kupiłem okazyjnie za parę złotych, po przeanalizowaniu konstrukcji postanowiłem ją przystosować do CNC. http://obrazki.elektroda.pl/1568028000_1...

Jak zbudować małą frezarkę do metalu na wzór Proxxon FF 500? Wybór silnika i ramy

Witam. Potrzebuje wykonać małą frezarkę do metalu. Jaki użyć silnik aby posiadał wystarczająca moc. Jako stołu użyję stołu krzyżowego. Cała rama będzie stalowa. Frezarka ma być wykonana na podobieństwo Frezarka Proxxon_FF_500 Może trochę mniejsza. Proszę o szybka pomoc.

Czy silnik MABUCHI RS-550 PF pasuje do FBS 240/E Proxxon?

Witam Ostatnio zdobyłem Wiertarko-frezarka - FBS 240/E firmy proxxon, niestety po sprawdzeniu okazało się, że szczotki w silniku są spalone. Zrobiłem prowizoryczne szcotki z kawałka kabla, lecz silnik nie ma pełnej mocy. Wyciągnięty silnik jest firmy mabuchi. Przeglądając ofery sprzedaży znalazłem silnik MABUCHI RS-550 PF który ma takie same wymiary...

Nowa mini-wiertarka do PCB - Dremel 3000 vs Proxxon 50EF: moc, akcesoria i statyw

Do wiercenia PCB długo używałem Velleman VTHD01-klon, zasilanie 12V: + działa i robi otwory - spore bicie trzpienia - mała moc, tylko małe wiertła - tylko uchwyty tulejkowe (wolna wymiana wiertła, konieczność wymiany uchwytu przy zmianie średnicy wiertła) Jednak - wiertareczka padła. Szukam (lepszej) mini-wiertareczki . Budżet: 150zł, max 400zł (jeśli...

Jaka mini szlifierka do 200 zł: Skil 1415, Proxxon FBS 240/E czy Dremel 3000?

W końcu uzbierałem trochę $ i przymierzam się do zakupu mini szlifierki/wiertarki w cenie ok 200 zł. jak na razie biorę pod uwagę: 1. SZLIFIERKA 1415 SKIL + 102 końcówki + WAŁEK i STATYW za 170 zł 2. PROXXON Wiertarko frezarka FBS 240/E 28472 100W za ok 250 zł 3. SZLIFIERKA 3000 DREMEL +ETUI +przystawka+25 końcówek za 240 zł W temacie takich narzędzi...

Banggood - promocje z okazji 13. rocznicy istnieniaSponsorowany

W temacie CNC: ja mam mikrofrezarkę Proxxon, którą przerobiłem na CNC. Próbowałem za jej pomocą robić otwory w kątowniku duraluminiowym i to była totalna męczarnia. W czystym alu może by poszło, ale w stopie - nie ma szans. Z tego co widzę, to ta frezarka jest bardziej wiotka niż mój Proxxon - moim zdaniem lepiej raczej nie będzie. Ale do plastiku,...

Mini wiertarkoszlifierka (dremel/proxxon) - dylemat co kupić

Tydzień temu miałem podobny dylemat. Wybrałem PROXXON 28472 wiertarko-frezarka FBS 240/E - dlaczego? Powody są cztery: 1. tanio nie znaczy zawsze taniej -kupując narzędzie do którego trzeba dorobić zewnętrzny zasilacz wychodzi podobnie jak kupić od razu narzędzie na 230V 2. zasilanie 230V i 100W mocy 3.gwarancja 25 lat ( na wady materiałowe) 4. w zestawie...

Wiertarka do PCB Proxxon IB/E: Stojak z odzysku, sklejka 18 mm, oś 16 mm, pasek 2GT

W sieci jest np. mnóstwo projektów frezarek CNC ze sklejki :) Bardzo ładne i estetyczne wykonanie, brawo dla autora :) Pozdr

Wybór kamery termowizyjnej i frezarki CNC do serwisu elektroniki - opinie

witam Postanowiłem dokupić do serwisu trochę sprzętu ( naprawiam głównie telefony i laptopy) 1. Frezarka cnc 2. Kamera termowizyjna Łączny budżet do 12k Odnośnie kamery, myślałem o flir e4 ( przerobionym na e8) , ale sporo jest negatywnych opinii. na youtube na kanale louisa rossmana widziałem, że używa kamery QIANLI ( rozdzielczość 160x120), pracuje...

Wiertarka do PCB - konstrukcja drewniana

Nie mam zbyt wielu zdjęć - nie dokumentowałem budowy. Mam tu jeszcze dwa sprzed przeróbki z frezarki TOPCRAFT na Proxxon. http://obrazki.elektroda.pl/8253506500_1... http://obrazki.elektroda.pl/5590135500_1... Wałki dałem Φ16 tylko w sumie dlatego, że łożyska liniowe w tym rozmiarze były bardzo tanie. Szerokość podstawy...

Wybór uniwersalnej mini wiertarki do płytek drukowanych i innych zastosowań

jeśli chodzi o firmę Proxxon to który sprzęt lepiej kupić: wiertarko-frezarka FBS 240/E-250zl(zasilanie z sieci) czy Wiertarka precyzyjna FBS 12/E(+ zasilacz)-w sumie ok 250zl może więcej zależnie od zasilacza. Wiertarki posiadają zbliżone parametry techniczne. Oczywiście przeznaczenie to płytki PCB.

Cała prawda o tanich elektronarzędziach!

Przecież to wina użytkownika, że nie potrafi tak chwycić narzędzia, aby chwyt był mocny, ale nie zasłonić otworów wentylacyjnych i nie dotknąć pinu blokady - nie projektanta Tu się nie zgodzę. Istnieje takie coś jak ergonomia i to powinien projektant wziąć po uwagę podczas projektowania, większość multiszlifierek/frezarek ręcznych ma tak skonstruowaną...

Wykonywanie obwodów drukowanych - wytrawianie i co dalej

Wiertła z grubym trzonkiem są przeznaczone głównie do szybkoobrotowych wiertarek (frezarek) typu Dremel lub Proxxon, chociaż nie ma przeciwwskazań aby umocować je w innej wiertarce. Warto je używać jeżeli ktoś planuje dłuższa zabawę z elektroniką. Do pojedynczej płytki może być każdy rodzaj wiertła, aby tylko pasowała średnica i dowolny napęd. Warto...

Miniaturowa frezarka CNC

Nada się jak najbardziej, tylko PCB będziesz musiał zaadaptować dla tej wersji arduino. :) W marcu sam biorę się za przerabianie Proxxona MF70 przy użyciu właśnie w/w wersji Arduino i Big Easy driver. ;) Pozdrawiam!

Frezarka CNC by Hubert Fabieński

Ja w swojej pierwszej konstrukcji używałem Proxxona ibe 100W i daje on radę z plexi, sklejką, mdf, laminatem i nie wiem z czym jeszcze jest tylko jeden problem: MOCOWANIE Użyłem do tego celu podpory prowadnicy takiej jak ta: http://www.ebmia.pl/wspornik-koncowy-wal... Miało to niestety kilka wad: -za duży kołnierz przez co do wymiany...

frezarka CNC-czyli sterowana numerycznie za pomocą PC

Od dluzszego czasu mysle nad wykonaniem takiej frezarki. Wydaje mi sie, ze najlepiej byloby skorzystac z gotowych podzespolow - na przyklad Proxxon - stol krzyzowy. Do czegos takiego wystarczy dodac silniki, zamocowac kola zebate na pokretlach i juz jest X - Y. Dla ruchu pionowego tez nie bylby to taki wielki problem. http://www.narzedzia.com.pl/dane_szczego...

Zestaw zapasowych elementów do szlifierki podręcznej (161 elementów). Dla elektronika.

AVE... Uchwyty ER11 lepiej się nadają, niż te typowe bieda-tulejki. Tulejki mają bardzo małą powierzchnię styku z narzędziem. ER11 trzymają oś zdecydowanie lepiej. Mam taki uchwyt we frezarce CNC, jak wymieniałem elektrowrzeciono, to dostałem cały komplet tulejek ER11 w rozmiarach co 0,5mm. W moim Proxxonie jest mały uchwyt wiertarski. Sprawdza się...

Łatwa w budowie frezarka sterowana komputerowo

Bardzo podoba mi się pomysł z prowadnicami precyzyjnymi od szuflad i wydaje mi się, że będzie to łatwiejsze do skonstruowania niż na tych ceownikach i łożysku. Mam pytanie o wrzeciono, na innych tego typu projektach widziałem takich marek jak Proxxon czy Kress, jednak są one dość drogie. Czy nadawało by się wrzeciono takie jak np. Ferm czy Skil?

Frezarka PCB - Przesunięcie frezowania w połowie płytki, Mach3, Eagle, silniki 2A

Wrzeciono to dremelek proxxona trochę hałasuje, więc ciężko mi będzie to usłyszeć chyba że założę jakiś mazak tylko to wtedy mniejsze obciążenie dla silników, napewno spróbuje powyższych rad.

Frezarka CNC 3018 - szczera recenzja i modyfikacje

Nie o tym myślałem pisząc ręczna frezarka miałem na myśli frezarka na korbki gdzie posuw osi odbywa się ręcznie. Są montowane zestawy cyfrowych liniałów pomiarowych za bagatela 800zl z lcd z chin. Które ułatwiają prace obsługującemu bo ma podgląd bieżący skrawania. Choć by takie Proxxon PRN27110 100 W małe. A skoro takie zestawy nie są kosmicznie drogie...

Jakie prace można wykonać miniwiertarką ze statywem i stołem krzyżowym?

AVE... Ja bym sugerował dozbierać więcej pieniędzy i kupić coś w stylu frezarki CNC 3020, ewentualnie samemu złożyć z profili aluminiowych i innych, standardowych części. Przy czym samo wrzeciono z chwytem ER11 to koszt 300-500 zeta i więcej, zależnie od mocy. Gotowiec to koszt 2,5-3kPLN, samodzielne robienie pozwoliłoby obniżyć koszty o 1/3. Obacz...

Dremel/mini-szlifierka do drewna/zapałek

Musisz zadać sobie pytanie jaki sprzęt będzie dla ciebie najodpowiedniejszy i jakie przed nim postawisz zadania. Jeśli będzie to praca bardzo precyzyjna obróbka bardzo małych elementów to sprzęt typu mikrosilnik coś al'a co mają dentyści lub ci od tworzenia protez czy zajmujący się grawerką obróbką kamieni szlachetnych. Oczywiście tanie to to nie jest....

Wybór modelu Proxxon: IBS/E, FBS 240/E czy MICROMOT 230/E?

jednak wszystko chyba sprowadza się do 20mm metalowego uchwytu montażowego Trochę nie do końca. To zależy co w nim jest zamontowane i jak działają siły na wrzeciono. Jeśli w górę (wiercenie) to obciążeniu ulegają wielo-stopniowe łożyska właśnie w tym kierunku i to w zasadzie tyle. W przypadku frezowania w uchwycie, siły działają w kierunku przeciwnym...

Wybór mini wiertarki do PCB do 150 zł: Eurotec, Bass Polska czy Verto?

Niezupełnie. Kolega wyda sto parę złotych i dalej nie będzie miał przyzwoitego sprzętu. Do tego sam dojdzie jak zrobi parę płytek i połamie wierteł. W cenie 150 zł można kupić wiertarkę Proxxon typ Micromot 50/E. Fakt, że do tek wiertarko-frezarki trzeba dokupić zasilacz za 90 zł, ale ma się wtedy super narzędzie na lata. Jak się kolega odkuje po zakupach...

Budowa frezarki CNC z silnikami krokowymi i osią Z - opinie i porady

Stołu w tej chwili nie mam. Planuję kupić stół i na tej bazie zacząć konstruować obrabiarkę. Jaki stół polecacie? W pierwszej chwili myślałem o proxxonie, ale naczytałem się, że prowadnice są z aluminium, itd. więc jest nieciekawy. Ruch w osi X 400mm Y 300mm, planuję coś w tym stylu.

Frezarka CNC home made za 1300zł ! ! ! [FOTO]

Charly napiasał: Będzie można płytki drukowane u Ciebie zamawiać ? Jeśli znajdę jakiś opis robienia płytek drukowanych to czemu nie?! Jeśli macie wiedze na ten temat to chętnie posłucham. Ghost666 napisał: Świetne, ile Cie to mniej-więcej wyszło? Koszty oceniam na 1300 do 1500 zł, ale cena nie obejmuje miniszliwierki PROXXON. Cyruss napisał: a skąd...

Wzmacniacz PA23 100W Mosfet

Cóż to za fajny stojaczek pod frezarkę?Czy ten blat jest na suwnicach i regulowany przez korbki? To zestaw mikro narzędzi Proxxon: http://obrazki.elektroda.pl/7653595700_1... http://obrazki.elektroda.pl/7006448400_1... http://obrazki.elektroda.pl/6772302100_1... Są specjalne frezy zamiast zwykłych wierteł....

Problem z doborem uszczelki obwodowej do drzwi wejściowych

Przekopałem kawał internetu, w tym stronę https://uszczelki24.pl ale nic nie podchodzi. jakby się dało bez większych problemów pogłębić wpust we framudze to nie byłoby problemu, bo można go dopasować pod dowolną uszczelkę, choćby https://uszczelki24.pl/index.php?p2963,u... https://uszczelki24.pl/index.php?p1655,u...

Przedwzmacniacz Gigantora

To sprzęt Proxxona. Link do przypadkowego sklepu. Mozna kupic taniej. Stojak ok 200zl http://www.narzedzia.pl/pl/productDetail... Stół koordynatowy ok 350zl http://www.narzedzia.pl/pl/productDetail... Wiertarka ok 100zł, niestety ma tylko 20W, potrafi "ugrzeznac...

Moja wiertarka do PCB

Swego czasu planowałem wykonanie stojaka do swojego proxxona, właśnie w oparciu o elementy, które wykorzystał kolega wilo1981. Dwie minuty z Google i wiadomo, że same podpory końcowe wałków, same wałki oraz łożyska w obudowach to koszt ok 290zł. Do tego trzeba zrobić podparcie do tych elementów, stół itd. Aby nie tracić na jakości pracy gotowe kupione...

szlifierka prosta (dremel, proxxon, makita, hitachi)

Witaj Router tremer, ma zupełnie inną budowę. Jest to coś w stylu ręczne frezarki do elementów twardych. Przynajmniej ja to tak widzę. Zderzaki się wyginają i są lekkie i profilowane. Tego typu urządzenie odpada. Tylko coś w stylu prostej szlifierki, którą można wszędzie dotrzeć. W dodatku przy jednym frezie trzeba zrobić większy kąt, w innym mniejszy....

Drukarka 3D Renkforce RF100 modyfikacje

https://obrazki.elektroda.pl/7255305200_... https://obrazki.elektroda.pl/8247034000_... Cześć, Wstęp ------- Chciałem podzielić się z Wami swoimi uwagami na temat taniej drukarki 3D Renkforce RF100. Drukarkę tę kupiłem jako swoje pierwsze narzędzie do rozpoczęcia zabawy w druk 3D. Ten konkretny model kupiłem z kilku...

Wiercenie PCB - Który model Proxxon zapewnia najlepszą precyzję?

Dzięki wielkie za odpowiedź. Niestety tak jak myślałem, dla mnie za dużo kombinacji. Nie mam w UK dostępu do żadnego warsztatu, żadnej tokarki, frezarki waterjetu itp. a też tego typu zabawy nie są w obszarze moich głównych zainteresowań, wolałbym zapłacić a ten czas spędzić na dłubanie w czymś, co lubię bardziej ;) Rozumiem, że sprzedaż nie wchodzi...

Budowa amatorskiej frezarki CNC z profili aluminiowych i MGN15C

Planuję budowę amatorskiej frezarki CNC z profili aluminiowych z wykorzystaniem szyn i wózków MGN15C o polu roboczym 300mm x 400mm x 100mm. Wstępne założenia: - frezowanie głównie w miękkich materiałach (MDF, plexi, sklejka, wycinanie PCB), mile widziana możliwość w alu - wózki MGN15C, 2szt. na szynę, razem 4 na każdą oś, wózki tańsze niż HGR, niższe,...

Proxxon FBS 12/E vs Dremel 300 – rodzaj silnika i precyzja do wiercenia/szlifowania

Witam! Mam dylemat: kupić wiertarko-frezarke proxxona czy dremla? Proxxon model FBS 12/E czy dremel serii 300? Cena zbliżona, głównie zależy mi na sporadycznych precyzyjnych wierceniach/szlifowaniach czy cieciach. Pozdrawiam!

Jak zamontować koło pasowe na wałku fi 35mm bez użycia klina?

To z kolei co nazywasz "maszynką do borowania zębów" to narzędzie Uachachacha :lol: Jutro sobie Dopisuję ten (heh) Twój - stary jak świat - opis do pół miliona już wcześniej zamieszczonych w necie. A to ty wiedzę z neta czerpiesz? Nie z autopsji? Nie no, to nie ma o czym gadać.Wymiękam. "na ręczny wcisk". Co to jest ręczny wcisk? I czyjej ręki? Mojego...

Miniszlifierka Proxxon Micromot 50 - różne wersje

Micromot 50 i 50/E - frezarko-wiertarka, mocowanie wierteł i frezów przy pomocy głowic (6 w komplecie). Różnica jest w konstrukcji, chodzi o regulację obrotów. W pierwszym przypadku jest to zrealizowane w dedykowanym zasilaczu, model 50/E posiada regulację, zasilacz jest wtedy stałonapięciowy. Micromot 50/EF - frezarko-wiertarka z regulacją obrotów...

Własna linia produkcyjna PCB do prototypów i małych serii - czy warto?

Oszczędzam na kliszy, dlatego głównie robię ścieżki/odstępy po 6mil. Wiercenie/frezowanie na frezarce zlecam w przypadku większych projektów lub wiercę proxxonem na statywie w przypadku małych płytek. Minimalna średnica otworów które metalizowałem to 0.1mm. Mniejszych wierteł nie udało mi się dostać w rozsądnej cenie.

[Sprzedam] Sprzedam frezarkę MF70 firmy Proxxon.

Używana i w pełni sprawna mini frezarka x, y, z. Faktura VAT. Cena: 700 zł brutto. http://obrazki.elektroda.pl/3299441500_1... http://obrazki.elektroda.pl/9403813200_1... http://obrazki.elektroda.pl/1343412900_1... http://obrazki.elektroda.pl/8390427100_1...

Jakie tarcze do cięcia aluminium 2mm dla Proxxon FBS 240/E?

Witam, chcę zakupić Wiertarko-frezarka Proxxona FBS 240/E do cięcią obudów komputerowych. I mam parę pytań co do osprzętu które chciałbym Wam zadać. Mianowicie czy do cięcia aluminium (do 2mm grubości) tarcze Tarcze tnące ze splotem siatkowym będą odpowiednie czy szukać czegoś innego? Oraz czy na początek przyda się jakiś dodatkowy osprzęt prócz tarcz?...