http://obrazki.elektroda.net/60_12896719... Jest to program mojego autorstwa przeznaczony dla każdego elektronika i nie tylko. W tej wersji głównie skupiłem się na poprawie drobnych błędów i poprawieniu interfejsu. W następnej wersji postaram się dodać nowe funkcje oraz prawdopodobnie możliwość wysyłania bazy usterek na serwer. Zmiany w stosunku...
(at)Czlowiek2728 Na początek warto wiedzieć, że są wielkości [url=https://pl.wikipedia.org/wiki/Zmien... oraz wielkości [url=https://pl.wikipedia.org/wiki/Zmien... Bez tego trudno czasami powiązać napięcie i prąd, dlatego pojawiają się pytania typu "Ile voltów przypada na jeden om?" albo "Do czego służy...
Gdyby Kolega porównał mój schemat z drugim schematem iluminofonii, szczególnie tą za wzmacniaczem operacyjnym to zobaczył by pewne podobieństwa. Jest to fragment stopnia "mocy" jednego z trzech kanałów iluminofonii zmodyfikowany na potrzeby sterowania diodami LED. Wartości elementów są na oryginalnym schemacie. Jedynie tranzystor powinien być średniej...
No to liczymy. Napięcie diody 3,1-3,2 V nie wiadomo przy jakim prądzie? Napięcie jednego ogniwa R20 1,6 V gdy jest nowe. W czasie pracy napięcie spada do 1 V lub 0,9 V. Napięcie baterii złożonej z dwóch ogniw pierwotnych jest sumą napięć tych ogniw, więc wyniesie 2x1,6 V=3,2 V gdy ogniwa są nowe i 2x0,9 V=1,8 V gdy ogniwa są rozładowane. Akumulator...
Program wylicza wartość rezystora szeregowego dla jednej lub wielu diod led. Danymi wejściowymi sa: prad diody, napięcie diody, napięcie zasilania oraz liczba diod. Wartość rezystora dobierana jest z szeregu E24. Dodatkowo program posiada przelicznik Luxy na Candele oraz Candele na Lumeny. Ostatnim kalkulatorem można sprawdzić czy diody oferowane na...
http://obrazki.elektroda.net/58_12555418... Jest to program mojego autorstwa przeznaczony dla każdego elektronika i nie tylko. Zmiany w stosunku do wersji v2.0.8 - Dodany katalog 8-bitowych mikrokontrolerów Microchip PIC - Dodany moduł do wyliczenia wymaganej rezystancji termicznej radiatora - Poprawiony i ulepszony moduł systemów liczbowych...
Witam. Wiem że to kolejny temat o diodach LED i ich połączeniu, ale nie mogłem znaleźć odpowiedzi na forum, a jestem zielony w tym temacie. Proszę tylko o sprawdzenie czy dobrze wyliczyłem wartości rezystorów i czy nie ma to znaczenia przy rodzaju diody (migająca lub nie) http://obrazki.elektroda.pl/2884381500_1... D1 to diody niebieska...
Poniżej postaram opisać kalkulator do samodzielnego montażu znaleziony na Aliexpress. Koszt zakupu kalkulatora to na dzień dzisiejszy to niespełna 42zł z przesyłką przy zakupie z Aliexpress lub ok 95zł z Allegro. Swój egzemplarz zakupiłem za ok 48zł. Jak widać na zdjęciu poniżej, właśnie trwa promocja i można zaoszczędzić kilka złotych. https://obrazki.elektroda.pl/8948827700_...
Witajcie w trzeciej części kursu. W tej części zajmiemy się diodami. Nie tylko LED. http://obrazki.elektroda.pl/8099525600_1... Jedziemy z koksem! Dioda Istotą działania większości diod jest przewodzenie prądu w jednym kierunku (zwanym kierunkiem przewodzenia) i blokowanie jego przepływu w drugim. Właściwość tę wykorzystuje się do prostowania...
Witam! Nie wiem czy już ten link jest na forum ale bynajmniej ja go nie znalazłem :P http://led.linear1.org/led.wiz Jest to fajny kalkulator umożliwiający dobranie rezystorów do więcej niż 1 diody.
Koledzy, koleżanki, niniejszy temat zakładam "dla potomnych", aby każdy, kto spotka się z takim problemem, miał tutaj rozwiązanie. ****** WERSJA POPRAWIONA - PO DODATKOWYCH POMIARACH ****** Pacjent: dekoder DVB-T2 FUBA ODE8600 (o tyle fajny, że wspiera HDMI CEC a przynajmniej działa to na tyle, że włączając i wyłączając dekoder w/w funkcja powoduje...
Zacząć trzeba od źródła zasilania. Na schemacie masz podane napięcie 35V i podpisane bateria. Baterii o tak wysokim napięciu raczej nie produkują. Chyba, że będą one (baterie lub akumulatorki) połączone szeregowo. Przykładowo dla napięcia 9V można połączyć po trzy diody LED szeregowo + rezystor 120Ω i cztery takie obwody połączyć równolegle przez...
No tak. Na wyjściu masz 9V / 500mA prądu stałego. Pi razy oko wystarczy na 20 diod. Kalkulator do rezystorów masz wyżej. Jak połączysz dwie diody szeregowo, to będzie potrzebny rezystor 150 ohm. Dalej licz sam :P. Diode forward voltage - zakładaj 3V
Zamiast tych 1N5399 możesz dać BY255. Tutaj: https://sklep.avt.pl/dioda-by255.html masz link do tego gdzie to można zamówić. Jak widać Ur tej diody to 1300V, If = 3A i uf = 1,1V. Zatem zwykła dioda 1N4007 się tutaj nie nada, dlatwgo sugeruję podmienić te uszkodzone diody na właśnie BY255 i nie zastępować ich zwykłymi 1N4007. Co do rezystora to tutaj:...
http://obrazki.elektroda.net/97_12275574... Jest to program mojego autorstwa przeznaczony dla każdego elektronika i nie tylko. Zmiany w stosunku do wersji v2.0.6 - Dodana baza danych usterek - Dodany kalkulator kodu paskowego dławików - W module do wyliczania rezystora dla diody LED są pokazane napięcia przewodzenia diod - Naciśnięcie klawisza...
No dobra, powiedzmy że skuszę się na proste rozwiązanie z rezystorem. Niech ktoś mi powie czy dobrze obliczyłem. Użyłem jakiegoś kalkulatora do obliczania rezystorów dla diod bo niestety nie pamiętam z fizyki wzorów i sposobu obliczenia wymaganej rezystancji. Uzwojenie elektromagnesu stawia opór 18,5 ohm, przy 14V pobiera on prąd ~800mA, a przy 6V 320mA....
Według obrazku nr 2. A dodatkowe diody łącze ze sobą plus minus, czyli plus z jednej do minusy z drugiej. Dodano po 2 A w moim rozumowaniu jedna dioda to jedno usb Będzie teraz mniej miło: Radzę najpierw zapoznać się z podstawami elektroniki, ponieważ połączenie z drugiego obrazka to połączenie SZEREGOWE. Tak dla informacji: Im bardziej precyzyjny...
Może daj superkondensator 1F 5V podłączony przez mostek do dynama, a za nim diody podłączone przez rezystory. Kalkulator rezystorów dla ledów: http://www.neoled.pl/technika-led/liczni... Może niektórych zdziwi ten 1 Farad, ale istnieją i o większej pojemności i wielkości zwykłego kondensatora. http://obrazki.elektroda.pl/2841806300_1...
http://obrazki.elektroda.net/11_12337763... Jest to program mojego autorstwa przeznaczony dla każdego elektronika i nie tylko. Zmiany w stosunku do wersji v2.0.7 - Poprawiony błąd przeliczania okresu i częstotliwości (jednostki) - Dodany terminal RS232 - Dodane zaawansowane wyszukiwanie układów AVR firmy Atmel - Poprawiony system aktualizacji...
No cóż elektronikiem/elektrykie nie jestem - co widać :), ale na siłach się czuje bo z tego co widzę wchodzi w grę wymiana elementów na płytce, a zdarzało mi się naprawiać np monitor przez wymianę starych nabrzmiałych kondensatorów. Lutownice mam oporową i transformatorową, cynę z topnikiem też. Chętnie spróbuję, ale bez pomocy na pewno nie wyjdzie....
Zobacz tu: http://www.elektroda.pl/rtvforum/topic49... dostępny jest tu między innymi kalkulator do obliczeń rezystorów itp. Nie znając napięcia zasilającego nie możemy udzielić tobie jednoznacznej odpowiedzi.
rozumiem Cię, sam korzystałem z kalkulatorów, ale dla obliczania rezystorów dla połączeń równoległych/ szeregowych. Liczmy się też z ceną całego przedzięwzięcia ;) Budżet niestety ograniczony a tu już na same diody 16zł pójdzie.... Znalazłem kalkulator dla tych kolorów, ale po Czesku ;/ Są tu 3 rodzaje każdego koloru, a kolorów o wiele mniej niż ja...
Widocznie źle dobrałeś rezystory i świecą diody ,które mają "lepsze parametry" niższe napięcie progowe pracy. Korzystniej jest dać rezystor do każdej diody odpowiednio dobrany i takie zestawy zasilić równolegle. Ewentualnie stosować łączenie szeregowe co najwyżej 3-4 diod. Nie wolno łączyć diod szeregowo różnych kolorów. Tak trochę nie profesjonalnie...
Witam, nie chciał bym zakładać tysięcy nie potrzebnych tematów jesli chodzi o diody LED, kupiłem pare diód na allegro i dostałem do każdej diody rezystor(1,3KΩ), jesli podłączę jedną diodę pod 12V(z rezystorem i mostkiem) to będzie świecić, a jak obliczyć rezystancje żeby podłączyć takich 5 diód albo 3? Zastanawiam się nad podłączeniem rezystorów...
Napięcie wejściowe jest przemienne i dodatnie połówki są ok dla uC, ale ujemne powodują szarpanie prądu przez diody pasożytnicze w strukturze układu. Do tego rezystory mają błędne i zbyt małe wartości i obciążają obwód. Ten dzielnik, daje teraz około 1V przy zasilaniu 70V. Ten kalkulator nie służy do obliczania wartości rezystorów dzielnika napięciowego....
Witam! Mam taki problem, mianowicie chcę zmienić diody podświetlające przebieg auta i godzinę. Niestety aby zmienić diody potrzebuje zmienić też rezystory. Diody jakie są, to są koloru niebieskiego ja chcę zmienić je na czerwony. Diody są połączone w szereg po dwie jest ich razem 6 sztuk czyli 3 pary. W załączniku podaje zdjęcie na którym widać diody...
Program służy do obliczania wartosci rezystora.Podajemy mu napięcie zasilania , napięcie diody oraz prąd pobierany przez diodę i w ten sposób program obliczy nam wartość rezystora. Program został napisany przeze mnie i mojego kolegę. Polecam! :D
witam. chce podlaczyc 5 czerwonych diod do auta. diody te najwygodniej byloby mi polaczyc szeregowo, i nie wiem jaki zastosowac rezystor... prosze o podpowiedz. pozdrawiam all!
Hej, Planuję pewną przeróbkę w aucie w oparciu o diody super flux. Wszystko fajnie, ale wolę się upewnić co do podłączenia. Diod będzie w sumie 60-80 sztuk. Parametry diod: 1.8...2.4V, 20 mA Do podpięcia w szeregu szt: 5 Rezystor powinien mieć wartość: 100 ? Do podpięcia w szeregu szt: 4 Rezystor powinien mieć wartość: 200 ? i przy innej diodzie 2V,...
Witam wszystkich Chciałbym sie dowiedzieć jaki rezystor tu zastosować? http://obrazki.elektroda.net/41_12178435...
Czy ktos moze wie jaki zastosowac opornik zeby podłaczyc diody 3V pod akumulator od wkretarki 18V ???????:?:
Na początku chciałbym zaznaczyć ze jestem początkujący ;)) Chciałbym zrobić sobie coś takiego http://obrazki.elektroda.net/57_11706188... Chcę tam wsadzić 4x Dioda LED 10mm Czerwona Superjasna I mam pytanie co do wartosci opornika R2 Z tabeli http://obrazki.elektroda.net/34_11905424... Wyczytałem, że dioda led (czerwona) ma napięcie 1,2V Obi997...
witam mam pytanie hmmm byc moze banalne, ale... podlaczylem do obwodu rownoleglego 12 diod bialych (takich kwadratowych na 4 nozkach) i dalem do tego na wejsciu (zaraz za plusem) opornik na 51 ohmow, taki malutki o dlugosci chyba z 5 mm... podlaczylem do akumulatora samochodowego a tu buba, popalilo diody... i w zwiazku z tym pytanie, jak obliczyc wzor...
Zaśilanie 12v Diody (po trzy 1.7v czerwone) No i sobie obliczyłem że będzie mi potrzebny rezystor: 12-(3x1.7)/0.020 czyli 345 om czy dobry będzie?
Witam, projektuję ukłąd tablicy świetlne 24 kolumny. I mam pytanie jek dobrać rezystor ograniczający prąd diody świecącej. Diody 2 kolorowe zielone i czerwne, świecą 1/24 czasu, częstotliwość 162Hz, zasilane przez 2 tranzystory (tranzystor wiersze i tranz. kolumny) z 5V. Jak do tego obliczyć rezystor żeby diody jasno świeciły ale się nie popaliły? Pozrawiam...
Jak policzyć jaki potrzebny jest rezystor dla 6 diod połączonych szeregowo zasilanych napięciem 16V? Z prawa Ohma? Czyli jak R=16V/0,12A? Czy to trzeba w jakis inny sposób policzyć bo przecież w połączeniu równoległym natężenie jest równe.
Witam, zastosowałem w samochodzie jedną diodę 12voltową, jednak jest dość oślepiająca, chciałbym aby świeciła tak jakby dostawała 9V zamiast 12. Jak obliczyć jaki rezystor jest mi potrzebny ?
Witam moze mi ktos wytlumaczyc jak z prawa Ohma wyliczyc jaki rezystor jest mi potrzebny zeby np. podpiac diode LED3V do napiecia 12V. Wiem ze to niby banal ale Moj nauczyciel tego nie potrafi prosto wytlumaczyc. Pozdrawiam Bruczyk
Witam. Potrzebuję pomocy w doborze rezystora przy zasilaniu diody led zaznaczonej strzałką. Dioda ma być zasilana z instalacji elektrycznej samochodu. Kolor diody czerwony. Nie wiem jakie max napięcie mogę podłączyć przy tym rezystorze co jest w obwodzie. Nie znam też parametrów diody. https://obrazki.elektroda.pl/1525520300_...
witam mam mały dylemat, zakupiłem ostatnio zarowki do podswietlenia licznika ale one slabo swieca i chcialem wpakowac diody i teraz rozchodzi mi sie o to czy jak kupie 12V diode to nie musze lutowac do niej rezystora czy sama moge podpiac a jak nie to jaki rezystor do 3 V diody przylutować ile Ω ja napiecie waha sie 12-14 V? z gory dzieki za odpowiedz...
Cześć! :D Wyliczyłem jaki potrzebny jest mi rezystoreczek xD proszę o sprawdzenie... DANE Z DATASHEETU: Reverse Voltage: 5V Forward Voltage: 2V (jak rozumiem, to ten spadek) DC forward current: 20mA (maximum 25mA) Zasilacz: 5V Obliczenia: R=(5V-2V)/0,02A=3/0,02=150 Ohm ... i ta stroneczka potwierdza, że 150 Ohm : http://kalkulator.majsterkowicza.pl/obli...
Witam, Mam uklad szeregowy zlozony z zasilania, diody prostowniczej 1N4009 oraz rezystora R. Jak dobrac wartosc rezystancji, aby dioda sie nie uszkodzila? Dane diody to: Napiecie wsteczne Vr= 35 [V] Prąd przwodzenia Io= 75 [mA] Od razu przepraszam za klopot, jestem mocno poczatkujacy. Prosze o wytumaczenie tak łopatologicznie. Dziekuje i pozdrawiam.
http://obrazki.elektroda.net/6_121378818... Jest to program mojego autorstwa przeznaczony dla każdego elektronika i nie tylko. Zmiany w stosunku do wersji v2.0.3 - Dodane rysunki procesorów AVR - Dodane ceny procesorów AVR /wg TME.pl/ - Zmieniony wygląd głównego menu programu - Poprawiony odczyt wersji programu w aktualizacji przez Internet...
Powinien być OK. Dioda wystrzeliła bo właśnie zabrakło ograniczenia prądu, tego rezystora w szereg z nią. Wystarczyłoby 220 omów, jasność niewiele by się zmieniła a prąd byłby mniejszy. W necie mozna znaleźć kalkulatory rezystorów dla diod LED w zależności od koloru diody ( bo każdy kolor ma inne napięcie progowe ) i napięcia zasilania..
W tych włącznikach 12V ledy też są z rezystorem. Wystarczy znać napięcie zasilania diody oraz jej pobór prądu aby dobrać rezystor. W sieci są kalkulatory led więc bardzo łatwo dobierzesz odpowiedni rezystor na zadane napięcie 20V. Dla typowej diody led czerwonej o parametrach 2V 20mA potrzebny będzie rezystor 910Ω aby móc ją podłączyć do zasilania...
Odnośnie diod widocznych na zdjęciu w aukcji, której link podałeś. Tam diody mają (jak widać na zdjęciu) szeregowo przylutowany rezystor, dzięki któremu możesz je podłączyć pod 12V. Normalnie dioda świecąca by przy takim napięciu uległa uszkodzeniu, bo jest na znacznie niższe napięcie. Zatem podłączaj je bezpośrednio i nie obawiaj się o ich działanie....
Kolego wszystko mylisz. 12V to napięcie do jakiego należy ten pasek podłączyć czyli do zasilacza/baterii/akumulatora gdzie na wyjściu jest 12 voltów (v). Prosząc sprzedawcę o "trójkę" dopowiadając, że chodzi o moc dostałeś pasek na napięcie 12Voltów i jak się domyślam o mocy 4.7 Wata (W). w paskach podaje się zazwyczaj moc na metr Moc=napięcie * prąd...
Napięcie dajesz dowolne jakie chcesz zastosować. Przykładowo gdy dasz 5 V to rezystor dla diody będzie miał wartość 150Ω, a przy 12V będzie to rezystor 500Ω. Takie wyliczenie to dla diod czerwonych. Dal niebieskich będzie to odpowiednio 75 i 420Ω. W internecie masz tzw. kalkulatory rezystorów dla diod świecących. Przykład 1 (musisz podać...
(at)tom442 Tutaj jest poradnik jak dobrać wartość rezystora: https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic3... Zawiera też link do kalkulatora. Przy zasilaniu 8,5 V i rezystorze szeregowym 470 Ω dla diody, prąd przewodzenia diody będzie na poziomie 14 mA. Całkiem dobrze. (at)zadam64 Kolega tak serio? Dla białej 2,9 V? Rezystor o wartości 335...
https://obrazki.elektroda.pl/6927194100_... Miło mi poinformować, że udało nam się zabrać w jednym miejscu przydatne narzędzia dla elektronika w postaci Na pewno bardzo przydatnym kalkulatorem byłby dobór rezystora do zasilania diody LED :) Jeśli macie swoje pomysły na nowe kalkukatory, posiadacie swoje pomysły i opinie proszę dajcie...
Wpisz w Google: "kalkulator rezystora diody LED" oraz "micro-USB pinout". Oblicz rezystor dla diody i podłącz ją zgodnie z opisem gniazda.
A jakie jest napięcie zasilania ? [url=http://kalkulator.majsterkowicza.pl... masz tutaj.
Zdjęcie robione kalkulatorem z jakiego TV pochodzi moduł , podaj oznaczenie i druga strona modułu.
Jak to ustaliłeś panie czarodzieju ;] hm? Ironia? Kalkulatorem liczącym opornik dla diody.
Zapomniałem dopytać o napięcie Vf diod, czyli napięcie jakie odkłada się na diodzie w czasie, gdy przez nią płynie prąd. Ale przyjmując w najgorszym przypadku 1,8V, to przy szeregowym połączeniu po trzy LEDy możesz sterować nimi bezpośrednio z pinu mikrokontrolera ponieważ: 9V - 3 x 1,8V = 3,6V czyli mniej niż Vcc+0.5V, o których pisałem wyżej. Czyli...
Nie mniej niż 2,97W bo się usmaży. A dlaczego ? Tu ładnie opisali. https://forbot.pl/blog/czym-jest-moc-jak... A jak ręcznie liczyć zasilanie diody tutaj. https://forbot.pl/blog/jak-dobrac-rezyst... Mała uwaga. Wszelkie kalkulatory różnie podają moc potrzebnego rezystora. Jedne...
5 LED szeregowo + rezystor 100Ω (wystarczy rezystor o mocy 1/8W); potem te szeregi równolegle A najlepiej sprawdź napięcie przewodzenia tych diod; 12V + szeregowy rezystor 470Ω + 1 dioda LED. Zmierz napięcie na diodzie LED. Potem podstaw dane do kalkulatora
Tu masz prosty kalkulator do LED-ów: http://extronic.pl/content/26-jak-dobrac... Zwiększając wartość rezystora, zmniejszasz intensywność świecenia.
Różnica 2V nic nie spowoduje, jedynie przyciemnienie lub rozjaśnienie diody led . Tu masz kalkulator http://kalkulator.majsterkowicza.pl/obli... napięcie sobie podaj 14V i to będzie słabiej świeciła lub ze 16 wpisz to będzie działała dioda jako wskaźnik a nie oślepiacz. Możesz też policzyć z prawa oma ale to samo masz w tym kalkulatorze....
Zgadza się masz w linku stronę z kalkulatorem lub ściągnij sobie aplikacje na telefon elektrodroid i będziesz mógł obliczać rezystor do danej diody oraz na jakie napięcie chcesz podpiac. https://extronic.pl/content/26-jak-dobra...
użyłem tego kalkulatora co podałem w linku.... Ten rezystor to mógł by mieć nawet 2ohm 0.125W.
:idea: ja daje na wszystkie kolory rezystor ok 270Ω na 12 V świec bardzo jasno na 5 juz slabiej,ale na 12 mi ladnie tyraja i sie nie pala. ___________ :arrow: Kalkulator do obliczania rezystora dla diody znajduje sie tu: http://www.realitynet.pl/e107_plugins/wr... ___________ :arrow: A pomysl o rurce 5milimetrowej i wodzie destylowanej...
diodą wpinasz się w +12 zasilający szybę, rezystor w szereg przed dioda, skorzystaj z kalkulatora diod led aby dobrze dobrać rezystor.
Taka dioda na tym akumulatorku pochodzi z 1,5h max. Wyliczałem opornik to wyszło mi jakieś 2,5 Ohm i 1,20W mocy (opornika) - wyliczałem na 2V pracy diody. Musiałbyś poszukać rezystora o zbliżonych parametrach ( tylko nie mniejszych ) i podłączyć szeregowo. Akumulatorek+rezystor+dioda. Możesz jeszcze sam wyliczyć dla pewności : http://kalkulator.majsterkowicza.pl/obli...
Skoro latarenka jest na 3V, więc możesz połączyć trzy, szeregowo. Można skorzystać z kalkulatora, np: [url=http://kalkulator.majsterkowicza.pl... i wyliczyć sobie wartość rezystora dla jednej latarenki.. O ile w latarence użyto jednej diody LED (biała), wartość rezystora to 270Ω/100mW
Musisz określić ile i jakiego koloru będą diody LED. Od tego zależy napięcie ich zasilania. Potem trzeba zdecydować jak będą łączone diody LED. Szeregowo czy równolegle. Oba rodzaje połączeń mają swoje wady i zalety. Można zastosować oba rodzaje połączeń jednocześnie. Następnie trzeba dobrać z zapasem źródło zasilania, np. zasilacz wtyczkowy. Musi on...
W tej paczce SCHEMATY.ZIP o której mowa wyżej znajdziesz też schemat farelki i silnika z Twojego filmu, ale prostowanie dwu połówkowe zrealizowane na dwóch diodach (3 odczepy)... :) W sieci masz pełno programów typu KALKULATOR do obliczania wartości oporności dla zasilenia LED z każdego napięcia prawie, ale jak przesadzisz z prądem ponad kilka (dziesiąt)...
Sądzę, że powinieneś poznać dwa tematy: - http://mikrokontrolery.blogspot.com/2011... - http://mikrokontrolery.blogspot.com/2011... Tylko zapoznaj się z nimi dokładnie, bo wiedza ta przyda Ci się to nie tylko w tym przypadku. I dla pewności pytanie: Rozumiem, że...
kalkulator obliczania rezystorów kalkulator kodów rezystorów kalkulator diody
odblokowanie freebird tłumić przelotowy radio wejscie liniowe
siemens iq800 suszarka philips vr171
Jak przywrócić ustawienia fabryczne w Pioneer PDP-428XD? Termet 19-00: Brak wskazania temperatury na wyświetlaczu
