ocena bezpieczeństwo maszyna

Książka o bezpieczeństwie maszyn elektrycznych: systemy, kurtyny, moduły

Polecam dokumentację producentów + często można złapać jakiś kurs u dystrybutora. Do tego polecam https://s.sick.com/pl-pl-pobierz-przewod...

Ocena stanu technicznego używanego miksokreta Putzmeister/Brinkmann: co sprawdzić przy zakupie

A od czego jest w maszynie zawór bezpieczeństwa. W dowolnej maszynie.

Nie znalazłeś odpowiedzi? Zadaj pytanie Sztucznej Inteligencji

Dobór sterownika PLC do automatycznej giętarki rur

Zrobiłeś ocenę bezpieczeństwa maszyny i dobór środków ochrony? Na forum jest sporo tematów jak do tego podejść, ale zagadnienie nie jest proste ani tanie. W 1000 zł nie masz szans się zmieścić. Policz wartość zaoszczędzonej pracy ludzkiej i oceń po jakim czasie eksploatacji urządzenie się zwróci. Oszacuj też liczbę wejść i wyjść cyfrowych. Po co wejście...

Certyfikat bezpieczeństwa CE maszyny i dylematy z nim związane

Po pierwsze - co do znudzenia powtarzam w każdym wątku tego typu - nie "certyfikat" a "deklaracja". Może się to wydawać nieistotne ale moim zdaniem jest kluczowe dla zrozumienia tematu zgodności maszyn z dyrektywą maszynową. No bo skoro "deklaracja" to oznacza, że producent coś nam deklaruje, a mianowicie, że jego produkt (maszyna) spełnia wymagania...

Jak wprowadzić Frezarkę/Ploter CNC na rynek UE z oznaczeniem CE?

Jeśli chodzi o normy to kilka ich będzie z pewnością: MD 2006/42/UE np: - EN 60204-1: Bezpieczeństwo maszyn – Wyposażenie elektryczne maszyn - EN ISO 12100:2010 - Bezpieczeństwo maszyn -- Ogólne zasady projektowania -- Ocena ryzyka i zmniejszanie ryzyka - EN 894-1:1997+A1:2008 - Bezpieczeństwo maszyn -- Wymagania ergonomiczne dotyczące projektowania...

Wymogi prawne dla przekaźnika bezpieczeństwa i wyłącznika głównego w maszynach

Nie ma nigdzie narzuconej zasady, że MUSI być przekaźnik bezpieczeństwa. Maszyna - zgodnie z dyrektywą maszynową MUSI być bezpieczna, MUSI spełniać wymagania zasadnicze zawarte w dyrektywie. To czy niezbędne jest zastosowanie przekaźnika bezpieczeństwa wynika z przeprowadzonej oceny ryzyka i wymaganego poziomu bezpieczeństwa jaki musi zapewnić dana...

Dlaczego w fabrykach nie stosuje się Arduino tylko PLC?

To zapodaj link do takich urządzeń. nie wszystkie komponenty w szafach elektrycznych wymagają CE Rozumiem że można wyprodukować coś (maszynę) zgodnie z zharmonizowani normami i zasadami wiedzy technicznej ale później należy przejść żmudny proces oceny zgodności CE oraz wyznaczyć poziom bezpieczeństwa SIL i PL czyli ocenę funkcji bezpieczeństwa. A sam...

Zadanie egzaminacyjne - sterowanie podajnikiem przy użyciu PLC

Witam, Widzę dużo włożonej pracy w ten projekt za co szacun jeśli nie robisz tego codziennie. Co do bezpieczeństwa i doboru optymalnego rozwiązania to powinieneś zacząć od oceny ryzyka i na podstawie tego dobrać odpowiednie środki. Czy maszyna ma być w "szopie" czy pracować w firmie produkcyjnej? Jeśli to drugie to dla świętego spokoju proponuje funkcje...

CNC 3018 wyłącznik stop nie zatrzymuje urządzenia

Układ bezpieczeństwa Safety zależnie od oceny ryzyka odcina lub zatrzymuje napędy, w większości maszyn złożonych nie ściągą napięcia ze stycznika głównego.

Jak zastosować przekaźnik bezpieczeństwa w maszynie z S7-200?

Witam! A kto dokonuje oceny ryzyka i kto decyduje o klasie?

Dlaczego nie wolno wymienić transformatora 400/24 na 230/24

Każde urządzenie podlega ocenie ryzyka i może to zrobić tylko projektant , a tym bardziej urządzenie nadzorowane przez UDT. Projekt systemu sterowania funkcjami bezpieczeństwa maszyny, powinien rozpocząć się od oceny ryzyka, jakie panuje w danych strefach na maszynie. Jeżeli proces ten został przeprowadzony w sposób prawidłowy, możliwe jest skuteczne...

Jakie normy stosujecie w projektowaniu układów automatyki? Czy są dostępne?

Tak jak kolega wyżej wspomniał - normy nie są ogólnodostępne i aby posługiwać się nimi legalnie należy je zakupić - w Polsce można to zrobić w PKN choć nie jest to obowiązek - normę można kupić także w innym kraju UE. Punktem wyjścia przy projektowaniu powinny być wspomniane dyrektywy + dyrektywa EMC. Dodatkowo jeśli w grę wchodzi np. jakaś hydraulika...

[Technika] Jaki przekaźnik czasowy do maszyny krojącej papier?

Kolego drogi i tu się mylisz, to polska maszyna, która nie stwarza żadnego zagrożenia dla nikogo. Pisałem wyżej, ze posiada osłony w postaci krat i nikt tam ręki nie włoży bo raz, że nie ma takiej potrzeby , dwa że noże sa dość nisko i nie ma jak tam ręki włożyć ale Ty dalej punkty nabijasz pisząc rzeczy, które w tym momencie sa naj mniej istotne....

Jak prawidłowo podłączyć sterowanie bramy 3-fazowej, włącznik góra/stop/dół?

Dyrektywa Maszynowa to pierwsze , Rozporządzenie ministra przemysłu o minimalnych wymaganiach dla urządzeń to dwa , normy są niestety płatne i nie wolno publikować ale nazwę ich podałem. Ty zapewne szukasz zapisu że musi być blokada pomiędzy przyciskami -błąd . To zapisy Dyrektywy czy Rozporządzenia mówią że instalacja musi być bezpieczna dla użytkownika...

Kurtyny bezpieczeństwa do maszyny dziewiarskiej - jak umożliwić dostęp operatorowi?

Mój problem polega na tym iż w strefę niebezpieczną czasem operator musi zajrzeć i coś poprawić, trzymając jednocześnie przycisk który uruchamia maszynę w wolnym biegu. Problemem nie są kurtyny, których naruszenie powinno bezwzględnie uruchomić alarm. Alarm ten powinien być kasowalny tylko poprzez restart maszyny. To są w końcu kurtyny bezpieczeństwa....

Wyłącznik krańcowy suwnicy na czujniku indukcyjnym.

Witam również :) Inspektorzy praktycznie interesują się znakiem CE w papiórach i tyle- urządzenie ma być skuteczne, spełniać swoją rolę i koniec. A! Żeby nie było- w swoich rozwiązaniach stosujemy układy antykolizyjne/antyzbliżeniowe do zabezpieczenia przed przywaleniem suwnicą czy jej zbloczem i zawieszonym na nim ładunku w obiekt na trasie jazdy suwnicy-...

Wyłącznik bezpieczeństwa - Minimalne wymagania maszyn

Jeśli odłączenie zasilania i zatrzymanie jednej maszyny w linii może prowadzić do zaistnienia niebezpiecznej sytuacji na maszynie np. ją poprzedzającej to trzeba rozważyć jak bezpiecznie zasilić taki zespół maszyn. Właśnie min. ze względu na takie sytuacje potrzebna jest ocena ryzyka zespołu maszyn i przeprowadzenie oceny zgodności dla takiego zespołu....

Podłączenie kurtyny bezpieczeństwa do przekaźnika XPSAC3721 Schneider

Witam, 1. Należy wykonać ocenę ryzyka maszyny. 2. Z oceny ryzyka wychodzi odpowiedni poziom PL 3. Zaprojektować układ bezpieczeństwa spełniający określony PL: Kurtyna, przekaźnik bezpieczeństwa, układ odcięcia energii 4. Wykonać układ 5. Wykonać walidację układu do wskazanego PL (np. środowisko Sistema) Prasy z doświadczenia wymagają PLe czyli najwyższy...

Jak modyfikacja PLC wpływa na zgodność CE maszyny montażowej?

Generalnie w myśl dyrektywy maszynowej w momencie modyfikacji maszyny stajesz się w zasadzie producentem nowej maszyny i odpowiadasz za jej bezpieczeństwo. Pierwszym krokiem powinno być przeprowadzenie ponownej oceny ryzyka i przeanalizowanie jak twoje modyfikacje wpływają na bezpieczeństwo funkcjonalne maszyny - czy wprowadzają nowe zagrożenia, czy...

Czy opisy maszyn muszą być po polsku? Przepisy PIP dotyczące oznaczeń

Panu inspektorowi zapewne chodziło o dostosowanie maszyn do minimalnych wymagań w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy- punkt 1 :) [url=http://www.pip.gov.pl/html/pl/doc/0... Dodam jeszcze, że każda maszyna/ urządzenie powinna mieć kartę oceny zgodności maszyny z minimalnymi wymaganiami bhp, oraz jej przeglądami czy oględzinami- stosownie...

FAAC 455d - czy można w tej centrali zablokować bramę otwartą w logice S lub EP

(at)gadek80 Miej na uwadze, że jakie funkcje ma dana centrala, wszystko jest zależne od tego jaka jest jej wersja. Wg. mnie, FAAC ma trochę dziwną politykę co do udostępniania dokumentacji swoich produktów w j. polskim: Napędy FAAC nie są produktami DIY, w związku z tym nie możemy przekazać Klientom Indywidualnym instrukcji montażu. Wszelkie czynności...

Jak zapewnić bezpieczeństwo maszyn przy awarii obwodu sterującego?

Niestety z tego co wiem przebywanie w polu pracy maszyny gdy jest ona pod napięciem, i może wykonywać ruchy jest niedozwolone, więc odpada sytuacja kiedy sobie coś regulujesz ręcznie i znajdujesz się w polu zasięgu np. ramienia robota,, do celów regulacji wyprowadza się pulpity sterownicze po za zasięg "rażenia". Zgodnie z dyrektywą maszynową, masz...

Układy bezpieczeństwa - połączenie równoległe i szeregowe elmentów bezpiecznych.

Jeżeli powinna być logika zadziałania to lepiej zrobić proste podłączenia do sterownika bezpieczeństwa (i będzie jednoznaczna ocena bezpiecznego zadziałania) a do logiki zaprząc wewnętrzne możliwości UB; lub kosztem rozbudowy - na kolejnym UB w układzie zależności kaskadowej. Jeżeli maszyna ma być bardziej zaawansowana (wiele osłon, zamki bezpieczeństwa,...

Czy sterownik Logo! Siemensa może monitorować wyłączniki krańcowe w maszynie?

czy normy dopuszczają takie podpięcie się do obwodu bezpieczeństwa? Jeśli chcesz zaprojektować maszynę zgodną z dyrektywą maszynową i odpowiednimi normami bezpieczeństwa to musisz przeprowadzić ocenę ryzyka, która pozwoli zakwalifikować urządzenie do odpowiedniej kategorii bezpieczeństwa. Wtedy też najpewniej wykorzystasz wyłączniki krańcowe (drzwiowe)...

BHP: Przepisy dotyczące osłon na manipulatorze kartezjańskim z Niemiec

Witam Maszyna może przyjść nawet bez osłon , producent nadał CE na urządzenie ,ale to zespół po zmontowaniu linii przed startem produkcji szacuje ryzyko i dopuszcza do pracy linie lub poszczególne urządzenia. To Wy decydujecie czy zmontowane urządzenie jest bezpieczne dla ludzi i maszyn. Inżynier oddający linie urządzenie do produkcji podpisuje się...

Jak zaprojektować układ sterowania z wyłącznikiem pozycyjnym i ryglem?

Przypominam że od dzisiaj wchodzi nowa dyrektywa maszynowa w której jest nowy rozdział o bezpieczeństwie maszyn. Trochę się kategorie pozmieniały. Tak dla uściślenia i sprostowania - nie nowa dyrektywa maszynowa (bo nowa obowiązuje już od dłuższego czasu) tylko nastąpiła zmiana w obrębie norm zharmonizowanych dotyczących projektowania układów bezpieczeństwa....

Zatrzymanie awaryjne przenośnika taśmowego - jak podłączyć przycisk stop awaryjny?

Kenion niestety dla ciebie nie.Ale są sterowniki wyposażone w funkcje bezpieczeństwa np. Siemens Safety lun PSS firmy Pilz albo po prostu przekaźnik bezpieczeństwa. Natomiast sposób w jaki muszą być zabezpieczone maszyny i urządzenia muszą być ocenione poprzez ocenę ryzyka

Bezpieczeństwo maszyn. Uprawnienia, przepisy o stosowaniu osłon.

Interesują mnnie konkretne przepisy odnośnie bezpieczeństwa maszyn w przemyśle. Moje przykładowe pytania : - jakie uprawnienia powinna posiadać osoba, aby kontrolować sprawność wyłączników krańcowych - kto na obiekcie odpowiada za ich sprawność (kierownik, dyspozytor, brygadzista, automatyk?) - przepis mówiący o konieczności stosowania osłon różnych...

Kategorie bezpieczeństwa - funkcja bezpieczeństwa

Widzę dokąd to zmierza. Temat bezpieczeństwa maszyny był trochę wałkowany już m.in. [url=http://www.elektroda.pl/rtvforum/vi... w kontekście modernizacji. W przypadku nowej maszyny postępowanie będzie identyczne. ANALIZA RYZYKA -> OCENA RYZYKA -> REDUKCJA RYZYKA Przed dalszą dyskusją odpowiedz, czy budujesz albo modernizujesz...

przekaźnik bezpieczeństwa może odciąć 0V, a nie 24V ?

Tak na marginesie, czy jeśli wyjścia sterownika są zasilane 24VDC (sterownik ma osobne sterowanie 230VAC) i zostaną one zabezpieczone przekaźnikiem bezpieczeństwa to czy całe urządzenie ma szansę przejść certyfikację ? Chodzi mi o pośrednictwo PLC. Pierwsza sprawa - o jakiej certyfikacji mówisz? Co masz na myśli pisząc "żeby stycznik bezpieczeństwa...

Jak podłączyć przekaźnik bezpieczeństwa w maszynie do badań ciśnieniowych?

Dziękuję za pdf'a. Ogólnie sprawę rozwiązałem w następujący sposób, zrezygnowałem z hydraulicznego podnoszenia klapy, bo za bardzo komplikowała sprawę ze względu na bezpieczeństwo samego ruchu klapy - szczególne zamykania. Moim zdaniem jedynym wyjściem w takiej sytuacji było zastosowanie PLC bezpieczeństwa tak aby jeden silnik elektryczny napędu pompy...

Podłączenie wyłącznika bezpieczeństwa grzybka do nowej maszyny bez schematów

Witam . Prawidłowe ustawienie dźwigienki przekaźnika to oczywiście położenie poziome. W pozycji pionowej blokujesz styki w pozycji załączonej. Oczywiście maszyna nie może być załączona z zablokowanym przekaźnikiem . Musisz odnaleźć jaka jest przyczyna przerwania obwodu zasilania cewki przekaźnika. Tak jak koledzy radzą odtwórz dokumentację szafy /jeszcze...

Przeróbka zabezpieczeń frezarki: z mat na boxy z krańcówkami - możliwości modułów

Taka zmiana powinna być skonsultowana z producentem, jest tak, chcemy zrobić to tak, takimi rozwiązaniami, jeśli producent się zgodzi i powie że ok, nie trzeba będzie na nowo robić CE - nie stajesz się producentem maszyny. Jeśli dokładasz systemy bezpieczeństwa np. dodatkowy grzybek, kurtyna etc (nie zaniżasz już istniejących rozwiązań bezpieczeństwa)...

Czy szeregowe łączenie kanałów estopa zwiększa niezawodność?

Witam. Jeżeli naprawiasz starą maszynę wymieniając elementy na analogiczne do zabudowanych to sytuacja jest prosta, natomiast jeżeli chcesz istniejący układ przebudować, zmienić lub projektujesz i wykonujesz nowe maszyny to musisz dokonać oceny ryzyka dla konkretnego procesu, zastosować - tak jak napisał kolega daro31ie - odpowiednią klasę bezpieczeństwa...

Podłączenie wyłącznika bezpieczeństwa - stycznik

A kto to sprawdza, czy po założeniu zabezpieczeń przez samego użytkownika, praca przy maszynie jest bezpieczniejsza? Nie znam dokładnych przepisów, ale z praktyki wiem, że realizując jakiekolwiek zabezpieczenie w maszynie, trzeba było uzyskać zgodę producenta inaczej odpowiedzialność producenta się kończy. Nie dotyczy to stref ograniczonego dostępu...

Buczenie w domu - buczenie niskiej częstotliwości w domu

Hałasem infradźwiękowym nazywa się hałas będący „mieszaniną” hałasu o częstotliwościach poddźwiękowych, czyli mieszczących się w granicach od 2 do 20 Hz oraz hałasu o niskich częstotliwościach słyszalnych. Obecnie coraz powszechniej używa się pojęcia „hałas niskoczęstotliwościowy”, mieszczący się w zakresie częstotliwości 10-250...

Publikowanie kodu z sterownika PLC po modyfikacjach - pytanie o prawa autorskie

Jeżeli umowa z producentem maszyny tego nie precyzuje, to obowiązują przepisy ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. W szczególności, wolno Ci wykonać kopię zapasową, natomiast zabronione jest kopiowanie i rozpowszechnianie programu. Twoje modyfikacje są Twoją własnością, możesz z nimi zrobić co chcesz. Czy możesz publikować swój kod wraz z...

Wymiana starych przekaźników bezpieczeństwa na nowe: potrzebne zgody, audyty, aktualizacja DTR?

Ja to widzę tak, można nie mieć CE na maszynie w zakładzie 20 lat i pić codziennie melisę na uspokojenie. Nikt ci się o to nie przyczepi. Problem jest, gdy wydarzy się wypadek, wtedy zaczyna się szukanie winnego i na pierwszej linii jest to pracodawca, który wykazuje, że ma maszyny z certyfikatami, że są konserwowane/serwisowane zgodnie z wytycznymi...

Jak konserwować wyłącznik Moeller B32 A, by uniknąć uszkodzeń silnika?

Teraz nikt do tego nie dojdzie a zapewne na awarię złożyło się jak zawsze kilka czynników Dyskusja czy: zabezpieczenie (takie jak opisane w temacie) mogło lub czy powinno zadziałać, jest bezprzedmiotowe bo ono (takie zabezpieczenie) było nie właściwe i zostało zaprojektowane nie zgodnie z: odpowiednimi normami, wytycznymi itd. Czynniki nagrzewania...

Jak często i na jakiej podstawie prawnej kontrolować wyłączniki bezpieczeństwa?

Dzień dobry, 1. Na podstawie instrukcji producenta do maszyny (częstotliwość). 2. Jeśli producent zapomniał określić, to na podstawie wewnętrznego ustalenia w firmie. 3. Najnowsze rozwiązania układów bezp. same wymusza odpowiednie działanie. A teraz zaczyna się jazda :). Nikt absolutnie nikt nie mówi (ani producenci maszyn ani producenci elementów układów...

Certyfikaty i projekty dla szafek sterujących urządzeniami hydraulicznymi?

29 grudnia weszło w życie nowe rozporządzenie Ministra Gospodarki z 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz.U. nr 199, poz. 1228). Ta zmiana oznacza dla Ciebie konieczność przyswojenia przepisów, dotyczących użytkowania i bezpieczeństwa maszyn. § 1. Rozporządzenie określa: 1)zasadnicze wymagania w zakresie bezpieczeństwa...

4 silniki 3f - sterowanie wszystkimi jednocześnie, weryfikacja rozwiązania

Zgadzam się wszystko to jest opisane w Dyrektywy Maszynowej W większości aplikacji, zgodnie z przepisami oraz oceną ryzyka, ponowne uruchomienie wymaga celowego zadziałania, np. naciśnięcie przycisku lub sekwencji przycisków. Układ sterowania musi zatem realizować funkcję tzw. blokownia ponownego uruchomienia maszyny. W prostych układach funkcję taką...

Bariera bezpieczeństwa - dezaktywacja w sytuacjach awaryjnych

Wszystko oczywiście zależy od wymaganego poziomu bezpieczeństwa jaki ma zapewnić ten układ na maszynie, jednak moim zdaniem jeśli zdecydowałeś się na podłączenie tego wyłącznika kluczykowego bezpośrednio to poziom bezpieczeństwa (PL) został znacząco obniżony. Zgadzam się z wcześniejszymi sugestiami kolegów, że w takiej sytuacji powinien być jasno określony...

Opinie o agregacie Kraftwelle Germany 4500W - czy warto kupić?

Minimum informacji to producent silnika : Tutaj nie masz żadnej informacji o silniku nawet chińskiego symbolu. Druga informacja to prądnica też ani słowa o producencie ! Widać komuś się to nie spodobało bo na stronie dystrybutora Erman i w dziale agregaty pusto : Całość pod linkiem : [url=http://erman.pl/index.php?idz_do=st...

Jak zrealizować zatrzymanie maszyny w projekcie? Przekaźnik, PLC, falownik.

Falownik z funkcją bezpieczeństwa - aby przeszedł certyfikację - posiada dwa podwójne tory styków NC; dodatkowo ma wbudowane sprzętowe hamowanie dynamiczne (wstrzykiwanie prądem stałym) niezależne od nastaw typu Acc/dec czy programowanych ramp hamowania. Tak więc zatrzymywanie przez programowe hamowanie + następnie odcięciem zasilania to trochę inna...

Krańcówka indukcyjna jako bypass kurtyn świetlnych

Dziwię się, że akurat niemcy wprowadzają Was w błąd (przynajmniej tak wynika z twojego opisu) bo jak do tej pory spotykałem się u nich raczej z dość poważnym i kompetentnym podejściem do bezpieczeństwa i lepszą niż u nas świadomością zagadnień związanych z bezpieczeństwem maszyn. Co do samego sedna sprawy to wydaje mi się, że nikt poważny nie da Ci...

Jak najlepiej podłączyć wyjścia przekaźnikowe PLC do cewek elektrozaworów DC?

A jesteś w stanie przewidzieć wszystkie sytuacje... Po to właśnie przeprowadza się ocenę ryzyka. Zgadzam się z tym co napisał pafciowaw. Jeśli odcinasz wszystko jak leci to znaczy jedynie tyle, że nie była przeprowadzona żadna analiza, ocena ryzyka. Różne maszyny niosą różne zagrożenia, często odcięcie zasilania od danego elementu wykonawczego może...

Plan infrastruktury smart home w nowym domu – proszę o opinię

Cześć! Buduję parterowy dom z poddaszem (160-170 m² i klatką Faradaya w postaci podłogówki) i chcę zrobić w pełni DIY automatykę. Będę wdzięczny za ocenę mojego pomysłu i cały hejt na jego głupoty, ponieważ jestem totalnie zielony w tym temacie :D Założenia: Automatyka na pewno nie po WIFI. Myślę o zigbee/matter/częściowo przewodowo Obwody 12 V DC:...

Przekaźniki PILZ- co oznacza: shorts beetwen/across contacts

Strasznie ta dyrektywa zamieszała. Mi bardziej chodzi nie o produkcje maszyn ale o remont. Kupuję używaną i robię remont. Podczas oceny wychodzi że trzeba zrobić nowe sterowanie bo stara szafa już się nie nadaje a dokumentacji od elektryki brak. Sterowanie jest proste na 3 przekaźnikach i styczniku. Teraz tylko pytanie czy oprócz przekaźnika oburącz...

Jak legalnie obejść zabezpieczenia przenośnika ślimakowego? Szukam przepisów

Witam, po długiej przerwie: Zabezpieczeń nie można blokować, swobodnie modyfikować. Można natomiast skonstruować dodatkowe, nadbudować nowe. Istnieje także możliwość modernizacji istniejącego systemu zabezpieczeń, przy czym modyfikacje te wymagają zachowania wszystkich procedur, które należy przeprowadzić w trakcie projektowania. Dodatkowo: dla rozbudowy...

Czy podczas wyłączenia awaryjnego maszyny montażowej wypuszczać powietrze z siłownika?

proszę o odpowiedź popartą normami, rozporządzeniami itp. odnośnie bezpieczeństwa wszystkie przepisy mówią o konieczności, staraniu, zachowaniu bezpieczeństwa itd ale żaden nie podaje konkretnego zalecenia ża ma być tak lub inaczej - wręcz przeciwnie, wskazują, że konieczność oceny ryzyka i odpowiedniego postepowania spoczywa na projektancie - po to...

Schemat podłączenia sterownika dla faac genius g bat 300 /414 - szukam instrukcji

Obawiam się, że sprzedawca Ci nie powiedział tego, co FAAC ma na swojej stronie: KUPIŁAM/KUPIŁEM NAPĘD FAAC, CZY MOGĘ PROSIĆ O PRZEKAZANIE INSTRUKCJI MONTAŻU? Napędy FAAC nie są produktami DIY, w związku z tym nie możemy przekazać Klientom Indywidualnym instrukcji montażu. Wszelkie czynności instalacyjne, konserwacyjne czy serwisowe przy napędach FAAC...

WYKAZ AKTUALNIE OBOWIĄZUJĄCYCH POLSKICH NORM.

Mamy nowe prawo energetyczne. http://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/DocDeta... PN-EN 50549-1:2019-02 E Wymagania dla instalacji generacyjnych przeznaczonych do równoległego przyłączania do publicznych sieci dystrybucyjnych. Część 1: Przyłączanie do sieci dystrybucyjnej nN. Instalacje generacyjne aż do typu B i włącznie z nim. Zastępuje...

Jak wyłączyć falownik Mitsubishi FE 500 5.5KW w tokarce z silnikiem 4KW?

BANANvanDYK. "Dyrektywa przez którą stare maszyny muszą zostać zmodernizowane aby spełniały normy nowych maszyn", nie wymagania nowych tylko wymagana minimalne a to spora różnica. Sposoby zatrzymania powinny wynikać z przeprowadzonej analizy ryzyk. Proszę pamiętać ze stop w którym "tniemy zasilanie, tak zwany kategorii 0 nie zawsze jest bezpieczny !!!"...

Czy osoba z utrzymania ruchu może wykonać nową szafę dla maszyn? [Prawo, CE]

Na podstawie prawa: modernizacja unowocześnienie, ulepszenie wyrobu, prowadzące do zwiększenia jego wartości użytkowej lub podniesienia poziomu bezpieczeństwa, tożsame z pojęciami: modyfikacja wg dyrektyw nowego podejścia; wprowadzanie zmian wg innych obowiązujących przepisów (szczególnie wg art. 113 ust. 11 i 12 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. - Prawo...

Kod błędu FU6-03 w koparce Volvo - co oznacza i jak go naprawić?

AI: Jaki jest dokładny model koparki Volvo, w której pojawił się kod błędu FU6-03? EC180 Wstępna ocena dostępnych informacji Dziękuję za podanie informacji o koparce Volvo EC180 oraz kodzie błędu FU6-03. Model EC180 odnosi się do serii koparek gąsienicowych Volvo, które obejmują różne wersje w zależności od roku produkcji i specyfikacji technicznej....

Bezpieczeństwo na linii produkcyjnej - Kolumny sygnalizacyjne Werma

http://obrazki.elektroda.pl/8413112500_1... Niezależnie od tego, czy linie produkcyjne zaprojektowane są do produkcji żywności, podzespołów elektronicznych lub samochodów bezpieczeństwo pracy jest jednym z elementów zapewniających niezawodność ich działania. Kolumny sygnalizacyjne wraz z czujnikami, systemami wyłączania awaryjnego oraz kurtynami...

Jak zdobyć doświadczenie w automatyce po pierwszym roku studiów?

A ja chciałbym się dowiedzieć na jakim wydziale lepiej skończyć Automatykę żeby pracować jako kierownik działu utrzymania ruchu, elektroniki/informatyki czy raczej mechaniczny. AiR na elektronice ma lepszą renomę, ale jak to się ma do takich obowiązków przy produkcji?: Kompleksowe zapewnienie ciągłości ruchu maszyn produkcyjnych, Współpracę przy planowaniu...

Grubościówka Jaroma DSMB - silnik nie osiąga maksymalnych obrotów, co sprawdzić?

(...) one wpływać na obciążenie silnika. Tak paski zostały wymienione na nowe i sprawdzane w średnim i lżejszym naprężeniem.Bez pasków silnik pracuje prawidłowo AI: Czy były ostatnio przeprowadzane jakieś zmiany lub konserwacje na maszynie, które mogłyby wpłynąć na jej działanie? Przeprowadzono smarowanie Wstępna ocena dostępnych informacji Z opisu...

UNI-T 139C – jaka jest rzeczywista dokładność i jak działa z cęgami prądowymi?

Czuję jakiś uraz do Uczelni wyższych, albo w ogóle podejście, że studia są niepotrzebne i negowanie uczenia się. Nie wiem skąd takie uczucia. Szanuję Pana pracę i wysiłki ale nie mam złudzeń, że jest Pan wyjątkiem, nie normą. Uczelnie w Polsce zostały zepsute ministerialnie - płaci się im za wypuszczanie studentów, nie bardzo za wypuszczanie dobrych...

Seat Leon II - Uderzenie kołem w krawężnik, co mogło się stać?

Przy takich parametrach jakie podałeś to raczej nie wystąpi ono w znacznym stopniu. Niema co się martwić zbyt mała prędkość i zbyt mały skok na zwieszeniu. Jaja sobie robisz? Nie ma co się martwić uszkodzeniem zawieszenia, jednego z najważniejszych elementów wpływających na bezpieczeństwo? Nie wiadomo co się stało, ocena wizualna przez nieznającą się...

Czy AI Claude od Anthropic zastąpi programistów w ciągu roku?

https://obrazki.elektroda.pl/5015460500_... Witajcie w nowej sekcji Sztuczna Inteligencja! Mamy na razie sztuczna inteligencja może potencjalnie pisać 90% kodu programistycznego w ciągu trzech do sześciu miesięcy, a niemal cały kod w ciągu dwunastu miesięcy . Jednak uspokaja (mnie nie uspokoił), że nadal potrzebni będą programiści-ludzie,...

Czy kiosk multimedialny z gotowych podzespołów wymaga certyfikatu CE?

Prawo do wystawienia Deklaracji Zgodności ma tylko producent i jego autoryzowany przedstawiciel. Mówi o tym wyraźnie art 8 Ustawy o Systemie Oceny Zgodności i nie ma tu słowa o tym, że osoba wprowadzająca produkt na rynek jest odpowiedzialna za Deklarację Zgodności. Kolego kreslarz krytykę przyjmuję tylko w przypadku gdy napiszę coś bez zastanowienia...

Prawo do edytowalnej wersji oprogramowania maszyny do nalewania butelek

1. Warunki umowy najczęściej dodatkowo często dodatkowo płatne ale nie zawsze, decyduje tutaj długość współpracy i perspektywy następnych kontraktów (ja wymagam wszystkiego, poza hasłem do części safety, ale wymagam potwierdzonych (podpis /stempel) raportów sum kontrolnych i bezwzględnie projekt dokumentacji w Eplanie, wszelkich plików konfiguracyjnych...

Luz poziomy na ramieniu zwrotnicy w Zetor 7211 - wyrobiony klin?

(...) odaBot (at)ElektrodaBot AI: Jak duży jest ten luz na ramieniu zwrotnicy? Czy jest to coś, co wpływa na prowadzenie ciągnika? w nieznacznym stopniu AI: Czy w ostatnim czasie były przeprowadzane jakieś naprawy lub doszło do incydentów, które mogły wpłynąć na układ kierowniczy? bez napraw i bez incydentów Wstępna ocena dostępnych informacji - Użytkownik...

Jak napisać G-kod dla stożka za pomocą elektrodabot?

(...) nd G0, G1, G2, G3 - współrzędne początkowe: X0, Y0, Z0 - za każdym przejściem wysokość Z zmniejszana o 0,05mm - średnica początkowa: 13 mm - głębokość: 4 mm - kąt stożka: 90 stopni - średnica końcowa wynikająca z matematycznego wyliczenia z kąta, średnicy początkowej i głębokości. (at)ElektrodaBot Wstępna ocena dostępnych informacji Zadanie polega...

Carpigiani EF 131iecs – rzadka masa lodowa, wskazania 5°C, jaki termostat wybrać?

maszyna do lodow carpigiani EF 131/iecs maszyna na termometrze pokazuje okolice 5 st ale masa dalej jest rzadka. moim przypuszczeniem jest zepsuty termostat. jak do dobrać? skraplacz jest czys... 1. Bezpośrednia odpowiedź – Przy temperaturze ok. +5 °C w cylindrze masa ZAWSZE będzie płynna; w trybie produkcji lody muszą schodzić co najmniej do –6…–8...

Czy mogę latać dronem DJI Mavic Mini blisko lotniska?

Dzięki za wyjaśnienie. W międzyczasie zrobiłem sobie uprawnienia na kategorie A1/A3. Z tego co widzę pojawiły się dane, bo jak 3 tygodnie temu szukałem to były dalej pomieszane informacje stare przepisy z nowymi i nie dało się z tego wiele zrozumieć. Teraz jest lepiej. Aczkolwiek po kursie mam pewne wątpliwości. Otóż mam 2 maszyny: 850g i 2.5kg. Obie...

Ocena umiejętności w automatyce po 10 latach w UK?

Witam, W kwietniu przyszłego roku planuję zacząć poszukiwania nowej pracy i może powrót do Polski z UK. Problem jest taki, że nie jestem w stanie ocenić mojej wiedzy i umiejętności w dziedzinie automatyki. Czy powinienem zacząć na stanowisku młodszego inżyniera, czy może coś wyżej? W UK zarabiam dużo ponad średnią, ale nie boję się zarabiać mniej przez...

Oprogramowanie open source a proponowana ustawa o cyberodporności

Oprogramowanie open source a proponowana ustawa o cyberodporności https://obrazki.elektroda.pl/8720801500_... Opracowane przez zespół NLnet Labs 14. listopada 2022. Autor Maarten Aertsen NLnet Labs uważnie śledzi wniosek legislacyjny Komisji Europejskiej dotyczący prawie całego sprzętu i oprogramowania na rynku europejskim. 'Commercial'...

Ocena skryptu iptables dla serwera z dwoma kartami sieciowymi

Witam! Dopiero zaczynam przygodę z iptables. Napisałem więc własny skrypt firewalla dla maszyny (serwera usług) z dwoma kartami sieciowymi. Prosiłbym bardziej doświadczonych userów o ocenę mojego firewalla (chodzi głównie o bezpieczeństwo). #!/bin/sh #CICHY FIREWALL DLA SERWERA Z USLUGAMI NP. WWW #I PRACUJACEGO JAKO BRAMKA/ROUTER #eth0 - LAN 192.168.0.1...

Wydajność i oszczędność energii w lekkich pojazdach elektrycznych jak Twike i Sam Revolt

AVE... Samochód autonomiczny zwyczajnie się zatrzyma. Zdąży. Będzie jechał z taką prędkością i w taki sposób, by zachować bezpieczną odległość przed i za sobą. Spróbuje też dzika ominąć, zakładając, że dzik nie ma długości równej szerokości całego pasa z poboczem. W najgorszym razie z małą prędkością uderzy w dzika, a potem zjedzie na pobocze lub/i...

Automatyczny stycznikowy przełącznik źródła zasilania

Witam! Mowa jest o wewnętrznych instalacjach odbiorczych i rozdzielnicach, a nie o RG i sieciach. Zwykle przygotowuję schemat, plan, protokoły pomiarów i certyfikaty. Jeszcze się nie spotkałem z wymogiem sprowadzania przedstawicieli instytucji certyfikującej. Manipulowanie nazwami niczego tu nie zmieni. Punkt widzenia również. Ani znajomość lub nieznajomość...

Zastosowanie zaworów dławiących w siłownikach pneumatycznych - dlaczego?

Witajcie, Mam w pracy kilka siłowników pneumatycznych, które mają doprowadzone ciśnienie przewodami np. 6 mm, a przewodem 3 mm połączone są ze sobą zawory dławiące. Po co stosuje się takie układy? https://obrazki.elektroda.pl/4793859700_... https://obrazki.elektroda.pl/8171376300_... https://obrazki.elektroda.pl/5986491600_...

Gdzie znaleźć schemat i instrukcję obsługi podnośnika ESDA 1650?

Poszukuje schematu i instrukcji obsługi podnosnika ESDA 1650 Morze ktoś posiada Wstępna ocena dostępnych informacji Poszukujesz schematu oraz instrukcji obsługi podnośnika ESDA 1650 . Z informacji dostępnych w sieci oraz z wiedzy branżowej wynika, że mogą istnieć pewne trudności w odnalezieniu dokumentacji do tego modelu ze względu na jego wiek lub...

Ocena poprawności schematu sieci komputerowej do projektu szkolnego

W dalszym ciągu uważam, że to wszystko załatwią vlany. A niepożądany ruch odfiltrowuje się poprzez ACLki. Upraszcza - tak. Podnosi bezpieczeństwo - nie. A przynajmniej nie z założenia. Ależ tak! Podnosi bezpieczeństwo fizyczne, które jest pierwszym stopniem zabezpieczania sieci, a o którym jakże często się zapomina. Ograniczenie fizycznego dostępu...

Wpływ CO2 na zmiany klimatu i działania eurodeputowanych z Polski

Czy nad Europą są miejsca wolne od pyłu? Czy można wykonać loty próbne? Zbadać skład i grubość chmury? Zebrać dane empiryczne? W odpowiedzi na wszystkie te pytania pada kategoryczne „nie”. Jedna symulacja komputerowa wystarczyła, by wpłynąć na życie milionów ludzi i uziemić Europę. A stało się tak dlatego, gdyż symulacja wytwarza swoje...

Pierwszy wypadek Ubera najpewniej nie jest jego ostatnim

https://obrazki.elektroda.pl/3214655000_... Przez ostatnie osiemnaście miesięcy firmy technologiczne i wtórujące im media zajęte były promocją nadchodzących niebawem w pełni autonomicznych samochodów. Niewiele z tych głosów podnosiło temat szeregu nieznanych elementów w tej układance związanej z pełną autonomią. Po ostatnim śmiertelnym...

Katastrofa prezydenckiego samolotu TU-154 w Smoleńsku + Film

Obawiam się, że chyba nic się nie zmieni, szczególnie jak przeczytałem ten wywiad: http://wiadomosci.gazeta.pl/Wiadomosci/1... a szczególnie tych fragmentów wskazujących na "wielkie" zrozumienie dla potrzeby zgrania załogi czy ćwiczenia różnych sytuacji na symulatorach .. Szef Szkolenia...

Luzy zaworowe dla silnika Kubota Z402 - jakie wartości?

Jakie powinny być ustawione luzy zaworowe w silniku Kubota Z402 zamontowanym w pojeździe Aixam 400? Jakie informacje będą jeszcze potrzebne? Może rok produkcji? Na ten moment roku produkcji nie znam, ale może się dowiem. Wstępna ocena dostępnych informacji Analizując Twoje pytanie, chcesz ustalić prawidłowe wartości luzów zaworowych w silniku Kubota...

Obciążalność i wyciągnięcie pasków GT2 10mm przy 400N - parametry i wytrzymałość

(...) 600-700N siły użyć do nacisku na frez jednak obawiam się że stosując zbyt duży moment na frezie po prostu 4 oś będzie mi się obracać pomimo że sam silnik nie poruszy się. Pasek mogę zakupić dowolnego typu. Obwód obydwu kół oraz wielkość silnika powoduje że potrzebuję paska zamkniętego ok 360mm długości. Wstępna ocena dostępnych informacji Posiadasz:...

Budowa i działanie czujnika indukcyjno-fazowego - zasada działania i zastosowanie

Jak jest zbudowany i jak działa czujnik indukcyjno-fazowy ? Wstępna ocena dostępnych informacji Użytkownik pyta o budowę i zasadę działania czujnika indukcyjno-fazowego. Czujnik ten jest specjalistycznym urządzeniem wykorzystywanym w automatyce i technice pomiarowej do precyzyjnego wykrywania obecności oraz pomiaru odległości obiektów metalowych. Dostępne...

[Praca] Team Leader w Automatyce - Tigura Sp. z o.o. Wałbrzych

Tigura Sp. z o.o. dla swojego Klienta – dostawcy automatycznych rozwiązań w procesach przemysłowych, poszukuje Kandydatów na stanowisko: TEAM LEADER Miejsce pracy: Wałbrzych OPIS STANOWISKA: - Dbanie o harmonogram działań, kontrola, rozliczanie zleconych projektów; - Samodzielne kierowanie zespołem, kształtowanie relacji, pobudzanie kreatywności,...

Egzamin praktyczny Technik Elektryk 2014 - różnice w algorytmie prac i wykazie prac

http://www.powszechna.enetia.pl/download... tyle ze jest bez rozwiązania Dodano po 58 tomekkurowski Wykaz prawdopodobnych przyczyn uszkodzenia powinien zawierać opis:
Możliwości uszkodzenia w obwodach sterowania z podaniem przykładów.
Możliwość uszkodzenia w obwodach roboczych, z podaniem przykładów.
Wskazanie na...

Komputery kwantowe zagrażają infrastrukturze cyberbezpieczeństwa: jak naukowcy mogą ją uodpornić

https://obrazki.elektroda.pl/2264838200_... Trzynaście, 53 i 433. To wielkości komputerów kwantowych, wyrażone w tzw. kubitach, rosnące w ostatnich latach, dzięki ważnym publicznym i prywatnym inwestycjom oraz inicjatywom. Oczywiście nie jest to tylko kwestia ilości: jakość przygotowanych kubitów jest równie istotna, jak ich liczba,...

Przeróbka urządzenia MHEV 48V od Audi na silnik BLDC z akcesoryjnym sterownikiem.

(...) 67200_1734980863.jpg https://obrazki.elektroda.pl/8847397300_... https://obrazki.elektroda.pl/9873220400_... https://obrazki.elektroda.pl/6356651400_... https://obrazki.elektroda.pl/1497351500_... https://obrazki.elektroda.pl/7920559700_... Wstępna ocena dostępnych informacji - Użytkownik...

Wybór wyłącznika nadprądowego i silnikowego do sprężarki 3 kW, Legrand czy LcTec?

AI: Czy mógłbyś podać szczegółowe parametry elektryczne silnika, takie jak napięcie i prąd znamionowy? Dodam po południu AI: Jakie są Twoje kryteria wyboru między nowymi a używanymi komponentami? Czy priorytetem jest budżet, niezawodność, czy może coś innego? 200-500 pln Wstępna ocena dostępnych informacji Na podstawie Twoich dotychczasowych odpowiedzi...

Jak zaprogramować przycisk do sekwencyjnego ustawiania wyjść w PLC?

Czesc. Szukam pomocy w zaprogramowaniu jednego przycisku żeby ustawiał stan wysoki na pierwszym wyjściu po jednym kliknięciu, drugie wyjście po drugim i trzecie po trzecim i tak dalej aż do resetu. Zaczynam przygode z plc. Z gory dzięki za pomoc. Wstępna ocena dostępnych informacji Cześć, Rozumiem, że chcesz zaprogramować sterownik PLC w taki sposób,...

Arduino: Jak napisać program do migania diody 10 razy i zakończenia działania?

napisz program dla poprzedniego układu zawierający dwa przyciski, jeden zwiększający pwm o 10% przy kliknięciu, a drugi zmniejszający pwm o 10% przy kliknięciu Wstępna ocena dostępnych informacji Analiza podanych informacji: - Płytka Arduino: Duemilanove. - Układ z poprzedniego pytania: Zewnętrzna dioda LED podłączona do pinu PWM (domyślnie pin 9 ). -...

Jaką szkołę ponadgimnazjalną wybrać? Jaki kierunek?

Witam. Obecnie chodzę do klasy III gimnazjum. W związku z tym stoję teraz przed wyborem szkoły... Zastanawiam się gdzie kontynuować naukę. Nie jest to prosta do podjęcia decyzja, chciałbym dokonać mądrego wyboru, którego nie będę później żałował, dlatego proszę Was o pomoc. Lubię przedmioty ścisłe, a za humanistycznymi nie przepadam. Interesuję się...

Jak podłączyć żółty przewód w kontrolerze elektrozaworu 12V?

(...) le nie jestem pewny.kupiłem moduł PWM działa tylko troche za szybko daje całe napiecie i wolał bym wrócić do poprzedniego rozwiązania.Byłbym wdzięczny za każdą podpowieć (at)ElektrodaBot AI: Jaki jest dokładny model i marka kontrolera, którego używasz do elektrozaworu hydraulicznego 12V? oceanus oc-800mb Wstępna ocena dostępnych informacji Użytkownik...

Wymagania PSE dla rozdzielnic 400V - podłączenie przewodów do aparatury

AI: Czy możesz podać, o jakiego rodzaju aparaturę w rozdzielnicy chodzi? Wyłącznik nadprądowy AI: W jakim kontekście lub zastosowaniu używana jest ta rozdzielnica (np. przemysłowym, komercyjnym, mieszkaniowym)? Przemysłowym Wstępna ocena dostępnych informacji Na podstawie podanych przez Ciebie informacji, pytanie dotyczy wyłącznika nadprądowego stosowanego...

Czego elektronik może szukać na targach MSPO

https://obrazki.elektroda.pl/4244022900_... Targi MSPO (Międzynarodowy Salon Przemysłu Obronnego) 2023 to prestiżowe wydarzenie branżowe skupiające się na dziedzinie obronności i przemysłu zbrojeniowego. Targi te odbywają się co roku w Polsce i stanowią platformę, na której spotykają się przedstawiciele wojska, przemysłu oraz instytucji...

Czy dotarliśmy do końca rozwoju technologii PCB?

https://obrazki.elektroda.pl/8257242500_... Płytka drukowana musi być analizowana i oceniana: — w domenie termicznej; https://obrazki.elektroda.pl/9912254200_... — pod kątem dystrybucji zasilania; https://obrazki.elektroda.pl/3085017400_... — względem zakłóceń elektromagnetycznych....

Lokalizacja czujnika gazu w ciągniku Case Farmall 85A?

Gdzie jest umiejscowiony czujnik gazu w ciągniku Case Farmall 85A? AI: Dlaczego potrzebujesz zlokalizować czujnik gazu w ciągniku Case Farmall 85A? Czy chodzi o konserwację, naprawę czy wymianę? Świeci się kontrolka kod błędu 3003. AI: Czy zauważyłeś jakieś problemy lub objawy związane z czujnikiem gazu, które mogłyby pomóc w diagnozie? Podwyższone...

Schemat wzmacniacza - ocena i optymalizacja zasilania ±18V

Witam Witam kolege, i zapraszam innych, my tylko dyskutujemy, i kazdy ma prwo wtrącic swoje "3 grosze" Wiem że sa na forum inni, co tez maja cos do zaproponowania, Panowie IREK2, JANEK, i inni, Wasze uwagi tez napewno cos wniosą. Teraz opowiem co widza na tym 5 schemacie. 1 dida zenera równoległa do układu ustalania prądu spoczynkowego, jeśli ma juz...

Jak skonfigurować Docker Lancache na Ubuntu Server z darmowym DNS?

(...) ale jak wpisałem polecenie w windows cmd nslookup steam.cache.lancache.net nslookup lancache.steamcontent.com to pokazuje twój serwer z firmą steam i powinien być serwerem pod ubuntu serwer musi najwyraźniej dla ciebie przejść do tego serwera ubuntu nie wiem możesz dać szczególnie potrzebuję dość kroku Wstępna ocena dostępnych informacji Z Twojego...

Jak odzyskać dane z uszkodzonego dysku NTFS z Windows XP?

Zakończyłem właśnie rekonstrukcje systemów w swoim kompie (2 dyski fizyczne, W98 i 2x WXP, 4 partycje FAT32 i 4 partycje NTFS). Awarie logiczną spowodowałem niestety sam poprzez próbę uaktywnienia drugiej partycji w kompie (niedoczytałem :cry: że w kompie może być tylko jedna partycja aktywna :!: - myślałem że dotyczy ten warunek tylko dysku fizycznego...

Czy Polska zrealizuje plan budowy elektrowni jądrowej do 2033? [PEP2040]

Znalezione w internecie. Pierwszy blok jądrowy w ZEA z koncesją na uruchomienie i eksploatację Urząd nadzoru jądrowego w Zjednoczonych Emiratach Arabskich (FANR) wydał w poniedziałek decyzję, która upoważnia operatora elektrowni jądrowej Barakah do uruchomienia i eksploatacji pierwszego bloku. FANR (Federal Authority for Nuclear Regulation) wydał koncesję...

Jak tanio wygłuszyć bagażnik w Corsie C? Mata dekarska czy bitumiczna?

Grzesiek jesteś w błędzie gdyby nie były szkodliwe to po co ROHS w komputerch??? bo przebywamy przy nich długo i wydzielają cieplo a wraz z nim parują substancje, czy wiesz, że zwykły plastik może zawierać rtęć, ołów,kadm których nie wyczujesz, tak jak kiedyś asbest w czasch PRL-u uznany za cudowny materiał a jednak rakotwórczy niedawno w tv pokazali...