https://obrazki.elektroda.pl/4034166800_... Dodano po 9 Niestety w twoim pytaniu jest mało konkretów. Nie tylko nie przedstawiłeś schemat wzmacniacza, ale nawet nie podałeś jego typu-mono lub stereo, sposób zasilania-pojedynczy lub symetryczny. Przy symetrycznym zasilaniu i bez kondensatora między wyjściem wzmacniacza a głośnikami...
Dwa przekaźniki czasowe. Pierwszy typu off delay wyzwalany przez PIR na czas pojedynczego cyklu pracy i postoju (30sek + 5 min). Pojedyncze wyzwolenie przekaźnika, przez jego styk blokuje kolejne wyzwolenia od PIR do momentu az upłynie cały ustawiony czas cyklu. Drugi przekaznik jest typu on delay, sygnał startu pochodzi ze styku przekaźnika pierwszego....
Można to zrealizować np. tak: http://obrazki.elektroda.net/36_12634139... Opóźnienie włączenia (3s) - zależne od R2 i C1, czas włączenia przekaźnika - R3 i C2, czas wyłączenia - R4 i C2. Napięcie zasilania może być oczywiście większe (np.12V). Konkretne wartości elementów należy dobrać. Jednak w tym układzie czas trwania pierwszego włączenia...
Napięcie w trakcie pracy wynosi 13,7-13,9V. Po wyłączeniu silnika spada do ok. 12,4V.Faktycznie czas włączenia może być 0, chodzi tylko o wyłączenie - ok. 1 sekundy.
Witam. Mam takie zadanko do zrobienia. Mam do dyspozycji domofon, dość stary (nawet ciężko mi określić producenta). Nie jest bezprzewodowy, a znajduje się w trudno dostępnym miejscu. Chciałbym, aby za pomocą pilota można było otworzyć drzwi. Mogę zrezygnować z możliwości rozmowy przez słuchawkę. Zasada działania domofonu chyba dość prosta: wywołanie...
poszukuje prostego rozwiązania na układ załączania i rozłączania przekaźnika 5Voltowego z chwili pojawiania się napięcia. Opóźnienie załączenia 1-5sec od chwili pojawienia się napięcia 5V i rozłączenie jego po następnej ok. 1s. napięcie zasilania po włączeniu nie zanika. układ ma mieć zastosowanie do urządzenia które samo nie wstaje w chwili włączenia...
Witam, W weekend trochę poszperałem na forum w poszukiwaniu prostego układu który by opóźniał załączenie przekaźnika o jakieś od 2 do 10 s oraz podtrzymywał jego działania po zaniku napięcia na jakieś do 5 do 15 s. Znalazłem kilka układów ale one albo podtrzymują albo opóźniają jego działania. I moje pytanie jest takie czy jest jakiś prosty układ który...
https://obrazki.elektroda.pl/8584515200_... Przycisk „start-stop” w samochodzie. Modernizacja 5. Przedstawiam kolejną (5) modernizację urządzenia „Przycisk „start-stop” w samochodzie”. Tym razem też jest to całkowicie nowy schemat, uwzględnione są wszystkie poprzednie modernizacje, ale budowa nie...
http://obrazki.elektroda.pl/3724434900_1... W większości, a może i we wszystkich samochodach w elektrycznych podnośnikach szyb jest stosowane zabezpieczenie przeciążeniowe, powodujące wyłączenie silniczka gdy podnoszona szyba napotka przeszkodę. W bardziej rozbudowanych układach jest możliwość nawet opuszczenia szyby na jakąś tam odległość...
„Elektryczne szyby” w samochodzie. http://obrazki.elektroda.net/68_12741290... W samochodzie Skoda Octavia I kombi były cztery korbki w drzwiach, więc trzeba było opracować i zamontować elektryczny system sterujący otwieraniem i zamykaniem szyb, oraz wymienić podnośniki szyb. Zamontowane zostały oryginalne podnośniki fabryczne,...
https://obrazki.elektroda.pl/7853440200_... *Icebox thermostat* jest termostatem do lodówki zawierającym mniej i bardziej wymyślne funkcjonalności, przy czym większości z nich z pewnością nie znajdziecie w pospolitych termostatach. Zostały uznane za całkowicie zbędne i pozbawione sensu ;) Konfiguracji termostatu dokonuje się bezprzewodowo...
Panowie, większość opisów "opóźnienia włączenia przekaźnika" jest w oparciu o cewki 6 -12 V, a co w sytuacji gdy przekaźnik jest z cewka na 230 V (rzecz jasna prądu przemiennego ) i trzeba opóźnić jego zadziałanie o 1 sek. bez skomplikowanej elektroniki. Poczytałem już wiele postów w różnych działach, ale tam są potrzeby bardziej skomplikowane. W moim...
No to tak pozbierałem do kupy posiadaną wiedzę na temat DS550-3 (Dell A23300) i o ile kol. ludek111 nie będzie miał nic przeciwko, to tu ja zaprezentuję: 1. Podniesienie napięcia wyjściowego do 13,8V. Nie będę przepisywał tego, co już zostało napisane, więc: https://www.rcgroups.com/forums/showpost... (Gdyby z jakiegoś powodu...
Chciałbym kolegom wyjaśnić zjawisko prądu rozruchu lampy LED, bo jak widzę z treści postów są pewne niejasności. Każda lampa LED składa się z dwóch podstawowych elementów : zasilacza i płytki z ledami. Za prąd rozruchu odpowiada tylko zasilacz, parametry diod LED nie mają żadnego znaczenia. Niektóre zasilacze mają wbudowany ogranicznik ale jest to dość...
Czesc Moze ta bedzie instrukcja bedzie ok? INSTRUKCJA MONTAŻU i SERWISU AUTO ALARMU AMX-G INSTRUKCJA MONTAŻU AMX-G UWAGA !!! INSTRUKCJA PRZEZNACZONA TYLKO DLA ZAKŁADU MONTAŻOWEGO. NIE NALEŻY UDOSTĘPNIAĆ TYCH INFORMACJI UŻYTKOWNIKOWI SAMOCHODU. Przed rozpoczęciem instalacji systemu należy bardzo dokładnie zapoznać się z niniejszą instrukcją montażu i...
http://obrazki.elektroda.net/62_12110360... System kontroli żarówek i bezpieczników w samochodzie. System obejmuje kontrolą wszystkie światła oświetlenia zewnętrznego samochodu, oraz wszystkie bezpieczniki znajdujące się w skrzynce bezpieczników. Jest zamontowany w samochodzie Skoda Octavia kombi, i do tego samochodu odnosi się uproszczony...
Opóżnienie załączenia przekażnika można też uzyskać zasilając uzwojenie przez niewielki rezystor i łącząc równolegle do uzwojenia kondensator. Wadą tego rozwiązania będzie też opóżnienie wyłączenia. Opóżnieniwe załączania lub wyłączania przekażnika w jakimś systemie z swojej natury nie wymaga dużej dokładności tylko zachowania pewnych warunków (przedziałów...
Po mojemu to zwykłe uszkodzenie układu załączającego głośniki z opóźnieniem. Zazwyczaj kondensator realizujący opóźnienie czasowe dostaje upływności i czas od włączenia wzmacniacza do włączenie przekaźnika się wydłuża. Sprawdź kondensatory w tym rejonie: https://obrazki.elektroda.pl/5201854700_...
Witam ponownie . Chciałbym nieco odświeżyc temat. Kilka miesięcy temu zrobiłem automatyczne włącznie swiateł i jak dotąd układ działa bez zastrzeżeń. Chciałbym jednak wprowadzic pewną modyfikacje mającą na celu opóźnienie włączenia i wyłączenia przekaźnika . W jaki najskuteczniejszy sposób można to zrobic. Chciałbym żeby czas opóźnienia przy włączeniu...
Przepraszam, źle skonstruowałem wypowiedź, chodziło mi o styk NC. Szczerze mówiąc nie bardzo rozumiem w jaki sposób te urządzenie może działać w trybie opóźnionego załączania. Poniżej załączam opis produktu: (T1 – przekaźnik włączony, T2- przekaźnik wyłączony lub pojedynczej (po upłynięciu czasu T1 przełącznik wyłącza się i następuje koniec cyklu)....
Układ zasilam napięciem 12V także mosfet otworzy się w pełni. Co do układu 4093 to rozważałem taką opcje ale stwierdziłęm że napięcie na kondensatorze C1 narasta na tyle szybko że bramka układu 4081 powinna się dość pewnie załączyć (raczej nie będzie się włączać i wyłączać ). Bardziej chodzi mi o to czy układ się nie popsuje. Naczytałem się trochę o...
poszukaj przekaźnika czasowego z funkcją opóźnionego włączenia i wyłączenia. Lub 2 przekaźniki jeden z opóźnionym wyłączeniem a drugi z opóźnionym włączeniem.
Witam, Skonsturowałem sobie prosty układ mający za zadanie zewrzeć zapalnik elektryczny z baterią 12V po upływie pewnej chwili czasowej. Układ zasymulowałem w programie Electronics Workbench. W rzeczywistości jednak nie działa najlepiej. W większości przypadków w ogóle przekaźnik nie jest wysterowany, czasem odpala, jak przypadkowo dotknie się jakąś...
Zbyt duża różnica między włączeniem i wyłączeniem sugeruje zbyt małą wartość R4 oraz to, że nie histereza jest winna za kłapanie przekaźnika. Kłapanie prawdopodobnie powoduje spadek napięcia zasilania w momencie włączenia przekaźnika i opóźnienie wprowadzane przez układ RC z kondensatorem C1. Spróbuj zasilić układ z zasilacza stabilizowanego i sprawdź,...
Witajcie, proszę Was o pomoc w znalezieniu układu który by realizował opóźnienie wyłączenia działający przy następujących założeniach: 1) Napięcie zasilające 12V 2) Sterowanie ma powodować załączenie na kilka sekund przekaźnika który będzie sterował zamkiem elektromagnetycznym. 3) Zasilanie jest uruchamiane na minimum 1 minutę (posiadany już timer/zegar...
Lepiej było by bez przekaźnika w układzie. Więc, czy mogę wysterować bezpośrednio wej radia za pomocą tego CD4541?
Witam, Potrzebuję pomocy w przerobieniu (o ile się da) układu opóźniającego NE555. Foto ponizej. https://obrazki.elektroda.pl/8889432800_... Gdy układ podłączony jest do zasilania, chwilowe naciśnięcie przycisku SW1 lub chwilowe zwarcie styku TRIG do masy spowoduje włączenie przekaźnika na 1-24 s (zależy od ustawienia potencjometru....
Witam. Tak jak w temacie mam pytanie jak zrobić opóźnienie przekaźnika przy włączaniu i wyłączaniu równocześnie??? Przy włączaniiu udało mi sie zroibć, ale nie moge wykombinować jak co podłączyć żeby opóźnienie było także przy wyłączeniu!!! Ogólnie czas opóźnienie powinien wynosić około 5 sekund. opóźnienie przy włączeniu zrobiłem na tranzystorze i...
Witam!!! Mam taki problem - potrzebuje schemat do podłączenia przekaźnika na 220V~ w taki sposób żeby w momencie podania napięcia na przekaźnik zadziałał on po około 2 - 3 sek i zastał w stanie załączonym aż do momentu zaniku napięcia zasilania.Prosiłbym bym o jak najprostsze rozwiązania, jeżeli jest taka możliwość to bez elektroniki i dodatkowego zasilania...
Więc tak potrzebuje zbudować coś takiego, że gdy pojawia się 12 V na przekaźniku dłuzej niż 2-5 sekund załącza się on i podtrzymuje/zwiera przez 1-3 sekund . a następnie rozwiera, aż do momentu gdy napięcie zejdzie z przekaźnika i znów się pojawie za jakiś czas znalazłem na elektrodzie podobny temat: http://www.elektroda.pl/rtvforum/topic72...
Witam Na układach NAND lub NOR nie potrzebne byłyby diody i rezystory. Zastosowanie tranzystora na wyjściu kostki 555 wysteruje przekaźnik, ale czas włączenia przekaźnika będzie zależny od wyznaczonego czasu na tejże kostce. Rysunek stworzony był w programie „Eagle”. Pozdrawiam..
Sprawdziłem jak się zachowuje napięcie na przekaźniku (przypadek złego włączenia i złego wyłączenia). Po uruchomieniu wzmacniacza mamy od razu 17V, po kilku sekundach skokowo zmienia się na 22V (w tym momencie dopiero powinien załączyć się przekaźnik). Po wyłączeniu wzmacniacza napięcie spada momentalnie do 17V - 18V, a później łagodnie już maleje i...
Witam, chciałbym jak najprościej zrealizować załączanie się i wyłączanie przekaźnika z cewką na 24V. Ważne dla mnie jest aby jeden przekaźnik załączał się z opóźnieniem ale za to wyłączał bez a drugi wyłączał z opóźnieniem ale znowu załączał bez :) Opóźnienie około 1s wystarczy. Jak zrobić to najprościej = najtaniej?
Witam! Mam banalny problem, muszę przycisk SW zamienić układem w którym będzie poprowadzona ustalona pętla przewodu .. którego przecięcie spowoduje zwarcie dwóch biegunów przycisku SW, czyli obwód się zamknie. Jak to można najszybciej i najbardziej niezawodnie przeprowadzić? Schemat uproszczony przedstawiłem na załączonym rysunku. http://obrazki.elektroda.net/70_12318891...
Witam! potrzeba mi taki ukladzik ktory po okolo 1 lub 2 sekundach zalaczy przekaznik , wymyslilem tak ale chyba nie bedzie dzialalo przekaznik <przekaznik 12V> , z jedna noga podlaczona do minusa, druga do tranzystora, tranzystor zabezpieczony diodą zeby sie napiecie nie indukowalo <zeby tranziak sie nie przebil> chodzi mi o to zeby ten...
Dokładam w instalacji motocykla przekaźnik do załączania dodatkowych odbiorników. Załączenie ma odbywać się dopiero po uruchomieniu silnika, mam zamiar podpiąć się pod przekaźnik pompy paliwa. Jest tylko jedno ale, po załączeniu zapłonu ECU wyrównuje ciśnienie paliwa załączając pompę na 2-3s. Chciałbym uniknąć niepotrzebnego załączania mojego dodatkowego...
Wykonalem uklad, ktory ma na celu opoznienie przelaczania jednego zrodla na drugie, generalnie przelacza pompe, ktora rozkreca sie na nizszym napieciu z wyzszym pradem, a pozniej przelaczana zostaje na wyzsze. Jednakze tuz przed otwarciem sie tranzystora przekaznik na sekunde nie zwiera ani jednego styku, ani drugiego (s2, o2). Sekunda to nistety zbyt...
Witam, potrzebuję zrobić układ, który po zaniku zasilania ze stacyjki, załączy przekaźnik na 5 sekund. Może ktoś ma jakiś ciekawy pomysł?
Poszukuje prostego schematu jak wykonac uklad, ktory po pojawieniu sie napiecia w danym punkcie zalaczy po jakims czasie (np 10 sekund) przekaznik. Wszystko pod napiecie 12V a przekaznik na duzy prad. Dzieki z gory za pomysly
Witam , potrzebuje ukladzik ktory po podaniu zasilania odczeka np 1sec i zalaczy mi cewke przekaznik , polutowalem cos takiego jak w zalaczniki ale nie dziala tak jak nalezy .... prad zalaczania przekaznika jest bardzo maly , i boje sie ze przy obciazeniu bedzie iskrzec. IDea byla taka aby prad w galezi gdzie jest C (Imax =80mA) naladowal kondensato...
Witam, Jestem zielony więc sam z taką prostą sprawą raczej sobie nie poradzę. Szukam jakiegoś patentu na opóźnienie startu przekaźnika. jest jakiś tam obwód zasilający który w jakiejś sytuacji się włącza i nie chcę żeby przekąźnik reagował od razu ale po 3-4 sekundach. Był bym wdzięczny za pomoc. Jacek
witam dzisiaj podłączałem przekaźnik(pierwszy raz :| ) i mi nie wyszło. podłączałem go w taki sposób: http://obrazki.elektroda.net/82_11766550... problem polega na tym ze niemam podtrzymania. jesli mógłby ktoś przekształcić stn rysunek tak aby działało to byłbym bardzo wdzięczny
Witam, zmontowałem układ opóźniacza ze strony http://www.elektroda.pl/rtvforum/topic11... i mam pytanie. Dlaczego nie mogę ustawić czasu zwłoki? Gdy podłącze zasilanie, przekaźnik "klepie" cały czas (załącza/wyłącza) bardzo szybko. Poczytałem trochę na temat tego timera ale niestety nic z tego nie rozumiem. Czy może ktoś wskazać gdzie robię błąd?...
Witam wszystkich, odnośnie napędu podanego w temacie, mam problem tego typu że nie wiem jak zmniejszyć opóźnienie załączenia, mam instrukcje w języku angielskim (reszta papierów się zagubiła) jest w niej mowa o opóźnieniu ustawionym fabrycznie na 5 minut ja chcę żeby opóźnienie było równe 0 czy miał ktoś może styczność z takim napędem? Za pomoc z góry...
Witajcie. Na wstępie uprzedzę, że nie jestem profesjonalnym elektronikiem, a w związku z tym proszę o wyrozumiałość i łopatologiczne podejście. Do rzeczy... Poszukuję schematu żeby zrobić opóźnienie włączania i wyłączania świateł dziennych w samochodzie. Niestety wszędzie znajduję albo schematy opóźnionego wyłączenia albo załączenia przekaźnika. A ja...
Zastosowałem taki przycisk aby łatwo było sprawdzić poprawność działania. Przycisk wciśnięty stan wysoki na wejściu, przycisk rozwarty stan niski na wyjściu. W momencie przytrzymania przycisku przez 10 sekund ma pojawić sie stan wysoki na wyjściu. W przypadku chwilowego wciśnięcia włącznika ma pozostać stan niski na wyjściu. W rzeczywistości zamiast...
Witam, mój wzmacniacz posiada opóźnione załączanie anodowe, realizowane przez przekaźnik JQX-115F (K101 na schemacie, w czerwonym kole). Problem w tym, że przekaźnik przełącza się po 15 sekundach od włączenia wzmacniacza, a to trochę za krótko. Zwykle za optymalny czas rozgrzewania lamp uznaje się 2-3 minuty. Dlatego chciałbym zmienić czas przełączania...
Z tego, co autor napisał w #1, ten układ powinien być czuły na prąd płynący przez zasilane urządzenie - jeśli to jest żarówka, to jej przepalenie ma być równoważne wyłączeniu. Ta sprawa jakoś jest rozwiązana w układzie w #2. Jeśli ma być więcej obwodów, których prąd będzie coś włączał, to albo trzeba zadbać o to, by oporniki pomiarowe były na tym samym...
Ja stosuję zwykły układ z 1 tranzystorem, 1 kondensatorem i 1 rezystorem. Do tego przekaźnik z podwójnymi stykami, zwierający rezystory ograniczające prąd. EDIT: zapomniałem, że jest jeszcze dioda przy przekaźniku. Wbudowałem takie coś już w dwa swoje wzmacniacze i nie widziałem do tej pory żadnych problemów, nie widzę też specjalnego problemu w dostosowaniu...
Przedstawiam kolejną już (4) modernizację układu "Przycisk start-stop w samochodzie", polepszającą walory użytkowe urządzenia. Dodane zostały dwa układy czasowe wykonane na tranzystorach T4 i T5, oraz transoptor US3 zamontowany w wiązce połączeniowej jako dodatkowy, automatyczny "ukryty przycisk" do modułu sterowanego przyciskiem "start-stop", powiązany...
Witam, Mam satelowską Integrę i: - pod moduł INT-IORS (expander wejść i wyjść na szynę DIN) jako wejścia dałem przełączniki świateł ogrodowych. Takie normalne stosowane do zapalania żarówej w domu. Mam 2 szt. podwójne, co daje możliwość włączenia i wyłączenia czterech różnych przekaźników / lamp ogrodowych. Po prostu - zwieranie do masy w konfiguracji...
Uniwersalny sygnalizator do samochodu. W najnowszych modelach samochodów często stosowana jest mnemotechniczna sygnalizacja stanu samochodu w postaci wyświetlacza z sylwetką pojazdu. Jest to bardzo wygodny sposób, pozwalający na szybką i łatwą kontrolę pojazdu. Na wyświetlaczu są widoczne wszystkie niedomknięte drzwi i klapy, ponadto może być sygnalizowany...
No cieszę się, że schemat się przydaje do własnych konstrukcji. Układ połączeń w schemacie blokowym jest troszke inny, ponieważ ze względów bezpieczeństwa oddzieliłem galwanicznie obwody elektryczne spawarki i obwody włączania głównego stycznika (general relay, gen_rel)) R15 12V/10A. Wykorzystałem do tego jakąś ładowarke od telefonu na 9V. Napięcie...
https://obrazki.elektroda.pl/8037981500_... Tutaj pokażę, jak można skryptować zachowanie przekaźnika TuyaMCU BK7231N z oprogramowaniem OpenBeken. W tym temacie omówię tworzenie skryptów, mapowanie zmiennych TuyaMCU na kanały OpenBeken, wyświetlanie ich, tworzenie niestandardowych przycisków HTTP i konfigurację niestandardowego timera...
Zainstalować przekaźnik z grupy RTx.
Przekaźnik czasowy z opóźnionym załączaniem + dzwonek - przy okazji wyeliminujesz "mrugnięcia" zasilania przed włączeniem napięcia.
W międzyczasie nauczyłem się eagla :D i zrobiłem całą płytkę w wersji 5.1.0 Light. PS Na twojej płytce masz diodę pod przekaźnikiem.
No powinien załatwić tylko dodaj kondensator. Ustaw stałą czasową np. na dwie sekundy. Dopiero po naładowaniu konda tranzystor powinien sie zatkać i uruchomić przekaźnik. Pozdrawiam
Jeżeli zastosujesz czujkę ruchu, to i osoby niewinne ucierpią. Dokładnie tak - każdy, kto będzie przechodził obok, oberwie wodą. Chociaż sporo zależy od miejsca i możliwości ukrycia oraz zabezpieczenia sprzętu. U mnie sytuacja była nieco inna gdyż nikt "postronny" w tym miejscu nie przechodził więc obrywali tylko Ci, którzy szli tam w jednym celu....
witam możesz i zastosować mikro..coś tam, ale wystarczy podłączyć przed diodę i rezystor kondensator i do niego cewkę przekaźnika - ładowanie kondensatora opóźni włączenie przekaźnika, przekaźnik oczywiście zewrze rezystor a w szeregu z rezystorem termobezpiecznik i wszystkie zabezpieczenia jakie potrzebujesz już masz - termobezpiecznik na rezystorze...
Witam, Jak już napisałem powyżej musisz wykorzystać zbocza. Z przekaźnika zatrzaskowego sterującego wyjściem pierwszej taśmy sterujesz timer opóźnione włączenie z czasem 5s. Tym timerem wyzwalasz zbocze narastające które podajesz na wejście set przekaźnika zatrzaskowego drugiej taśmy. Już masz włączanie po czasie. Wyłączanie jak pisałem wcześniej tylko...
Ten moduł z linku się nie nadaje - od odcina napięcie po ustawionym czasie od włączenia zasilania. Potrzebujesz przekaźnik z opóźnionym wyłączeniem. Możliwości jest kilka ale najpierw napisz proszę : - Na jak długo akumulator pozostaje bez ładowania? - Jaka jest pojemność tego akumulatora ?
w1209 on ma opóźnione włączenie. Co do przekaźnika to chyba założę F&F PO-415 sygnał sterujący będzie z termostatu.
Do nóżki 11 podłącz kondensator 10 mikro(plus do nóżki minus na masę) i zasil ją przez rezystor 22 kiloomów podłączając do + Vcc. Będziesz miał wtedy opóźnione włączanie wzmacniacza przy włączeniu zasilania bez żadnych przekaźników.
Witam Poszukuję układu na przekaźniku, który samoczynnie włączy przekaźnik na kilka milisekund, maks. sekundę, chwilę po włączeniu zasilania. Napięcie zasilania 12 V, tyle samo na przekaźniku.
ja wstawiłem 2x bc546B połączone w układ darlingtona czy to może mieć wpływ na opóźnienie załączenia przekaźników? Nie ma to znaczenia, ale upływność zenerki może spowodować przedwczesne włączenie, warto zbocznikować B-E tranzystorów rezystorem. Opóźnienie w teorii to 2,6s w symulacji wychodzi podobnie https://obrazki.elektroda.pl/2642104100_...
opóźnienie włączenia opóźnienie przekaźnika opóźnienie włączenia zasilania
awaryjny światła vestel 17ips72 sprawdzenie hydrostatu electrolux
klucze płasko oczkowe kamera orllo
Instrukcja obsługi wózka widłowego Kalmar – modele, identyfikacja, dokumentacja WIWA HD-128U – jaki pilot wybrać? Zamienniki, uniwersalne, pilot uczący się
