Tak. Po rozcięciu i przezwojeniu trzeba zaspawać.
witam jak mogę zwiększyć moc spawarki (jakie uzwojenie odwinąć- dowinąć )
lechoo- Najbardziej podobają mi się : - transformatory spawalnicze (proste jak konstrukcja cepa) -Zwykły transformator - no cóż każdy wie jaki jest :D:D
Przerobiłem transformator z mikrofalówki tak, by na wyjściu napięcie wynosiło 1,4V a prąd max był bardzo duży. Uzwojenie pierwotne zostawiłem tak jak było a wtórne wykonałem ze sprasowanej miedzianej rury ( 2 zwoje). Podczas zwierania wyjść uzwojenia wtórnego stalowym gwoździem fi 8 gwóźdź zapalał się i roztapiał. Uzwojenie wtójne po kilkunastu takich...
Witam. Konstruuje transformator i mam z nim taki problem: Przewinąłem uzwojenie pierwotne i chciałem przeprowadzić pomiar stanu jałowego. Przygasło mi na sekundę światło i wywaliło bezpiecznik(2A, później 3.15A). Uzwojenie ma 894zwoje i nawijałem to drutem DNE0.9 (z innego transformatora), później zabrakło mi 5metrów i dałem ostatnie 36zwojów 2*DNE0.65....
Dostalem wieze Kenwood (symbolu w tej chwili nie pamietam) niby 2x70W z uszkodzonym trafem Bando L07-2667-05. Transformator byl przypalony, rozebralem go - co mi zajelo mnostwo czasu ze wzgledu na to ze rdzen byl owiniety 2 warstwami blach, karkas byl owiniety miedziana zlutowana blacha, rdzen byl spawany (Elementy E do elementow I), poza tym plastikowy...
Posiadam dużej mocy transformator 230/2x8V, nadający się do rozruchu silników. Jednak po wyprostowaniu napięcia na wyjściu jest 18 VDC. Według mnie trochę za dużo. Jak w prosty sposób można obnizyć to napięcie do około 15V. Odwijanie wtórnego uzwojenia raczej jest nie możliwe jak i dowijanie pierwotnego. Czy napięcie zasilające 230 VAC można puścic...
Mam rdzeń 35cm2 i mam pytanie ile dac zwoi na poszczególne uzwojenia? Problemem jest też to że podczas rozruchu napięcie obniża sie do 170V. Mam pytanie czy uzwojenie - odczep rozruchowe na pierwotnym nazwoić tyloma zwojami naj dla 170v? Z moich obliczeń wyszło 200zw dla rozruchu i co 20 zwoi 5 odczepów. Wtórne 2x 15 dla 12v + 2x15 dla 24V.
Witam Wszystkich! Proszę o pomoc w ustaleniu danych do nawinięcia transformatora, pochodzi on z wyrafinowanego prostownika 12/24V z rozruchem - niestety się sfajczył :( , razem z osprzetem :( :( (niestety nie mam wglądu do tego urzadenia aby popatrzyć na podłączenie). Chcę go przewinąć tak aby uzyskać 12/24 V z mocą pozwalającą na rozruch. Na tabliczce...
Szukałem na forum, ale było za dużo wyników na inne tematy i nieznalazłem odpowiedzi na pytanie, które jest następujące : Otóż posiadam dość duży rdzeń beż zwojów i chciałem go oczywiście wykorzystać i przewinąć zgodnie do swoich potrzeb. Tylko jest jeden problem, jaki wpływ na właściwości transformatora ma kierunek nawijania zwojów, czy oba uzwojenia...
Czy spotkał się ktoś z kolegów ze spawarką transformatorową trójfazową ? Wpadł mi w ręce rdzeń transformatora w takim kształcie jak normalny EI z tym tylko że wszystkie kolumny są równe . Przekrój w sam raz jak na spawarkę ale problem w tym jak to się nawija. Do tej pory nawijałem zwykłe trafa sieciowe na rdzeniu EI bez problemu ale trafo trójfazowe...
Mam gorącą prośbę- mam rdzeń z blach trafo. Jego wymiary to 70 cm kw a wymiar zewnętrzny to kwadrat o boku 31 cm. Mam drut miedz 8 mm kw. Proszę mi obliczyć ile zwoi muszę nawinąć na uzwojenie wtórne a ile na pierwotne. Jaką grubość drutu musi mieć uzwojenie wtórne jeślibym założył prąd spawania na 200A
Witam! Myślę że wybrałem odpowiedni dział ale jak jednak zły to prosiłbym o przeniesienie! A więc postaram się opisać to tak jak umiem najlepiej. Nigdy w życiu nie przewijałem transformatora, ale kiedyś trzeba w końcu zacząć :D (jak na razie to tylko parę dławików na koncie ) . Zaczynam budowę końcówki mocy z eltrona 60 (wszystkie części mam więc koszt...
Witam, mam problem ze wzmacniaczem, marki i modelu nie podaje bo nie znam, nie jest podana nigdzie, . Chodzi o to ze mam zwarcie w obwodzie zasilajacym, pali mi glowny bezpiecznik, przewody, wychodzadze z transformatora ktore szly blisko niego, sa stopione. Co moze byc przyczyna przegrzania sie transformatowa, czy powinenem jej szukac w transformatorze...
Posiadam trafo toroidalne 230/11,5V 200VA. Chciałbym dowinąć do niego uzwojenie wtórne aby uzyskać około 30- 32VAC, aby zaadaptować je do zasilacza warsztatowego. Czy mogę tak zrobić, czy może pociągnie to za sobą jakieś niepożądane konsekwencje?
Ten rdzeń ma mieć zastosowanie do spawarki. Myślałem aby pierwotne uzwojenie nawinąć 1m2 lub1,5m2 co wy na to? możecie mi jakoś pomóc ile zwoi?
Witam posiadam transformator 24V 33A potrzebuję wykonać mocny zasilacz między innymi do testowania wzmacniaczy samochodowych. Zastanawiałem się nad stabilizatorem, ale przy tak dużym napięciu zasilania sporo mocy poszło by w ciepło i trzeba by dać duży radiator. Wpadłem na pomysł aby odwinąć z uzwojenia wtórnego połowę zwojów wyprowadzić odczep i nawinąć...
Z szukajki korzystam lecz znaleźć nie mogę/potrafię: Potrzebuję trafo o napięciu wyjściowym 40-50V w celu stworzenia testowej spawarki, zwojenie wtórne musi być dość grube aby zbyt duży prąd go nie uszkodził. Przewinięcie uzwojenia wtórnego nie wchodzi w grę ponieważ potrzebna ilość zwojów nie mieści mi się w oknie. Zatem pokombinować trzeba z pierwotnym,...
Witam Mam pytanie ale do rzeczy mam okazje zakupić transformator 1000VA 2x45VAC niestety wolałbym by miał 2x50VAC słyszałem że można dowinąć zwoje i moje pytanie brzmi: czy można to zrobić na zasadzie dolutowania drutu do wyprowadzania i nawiniecie czy może trzeba nawinąć takie uzwojenie od początku?
Witam. Posiadam rozebrany transformator ts180/4 z rdzeniem LL 75/42 zdjęcie poniżej http://obrazki.elektroda.pl/6201460200_1... Oba karakasy nawinięte są identycznie a uzwojenie pierwotne jest połączone. zdjęcie poglądowe. http://obrazki.elektroda.pl/3466168800_1... Moje pytanie brzmi, czy mógłbym na jednym karakasie...
Sprzedam transformator spawalniczy bez uzwojenia wtórnego. Wymiary rdzenia : http://obrazki.elektroda.net/0_127315255... Dane rdzenia : Jego przekrój to 70x70=490mm²=49cm², wykonany z blach krzemowych 0,3mm Dane uzwojenia pierwotnego : - 2 Cewki połączone szeregowo - Wykonane z drutu DNE 1,6 x 4. - Możliwość zasilania międzyfazowego...
Uzwojenie podzielone by uzyskać odpowiednią charakterystykę dla transformatora spawalniczego. Drugie uzwojenie nawinięte odwrotnie, to nie ma znaczenia ale ważne jak jest połączone. Połączenie powinno być tak, prąd wchodzi do początku górnej cewki i wychodzi końcem i przeskakuje na dolną cewkę na końcówkę która tak samo wchodzi jak początek górnej (tego...
Jak jest tam elektronika to ja bym nie ryzykował. A jak ma jej nie być ? Zakładając użycie transformatora spawarki jako transformatora prostownika trzeba obniżyć napiecie z jałowego spawarki, pewnie z 70 VAC do powiedzmy 30 VAC, dla prostownika 24 VDC, i 15 VDC dla 12 VDC. Jak i czym? Nastepnym transformatorem ? Czy przetwornicą step down po wyprostowaniu...
Uzwojenie mogło ulec zawilgoceniu ,bądź zwarciu. A poprzednie pytanie (chodzi o to czy na tych bezpiecznikach ta spawarka pracowała). Jeśli posiadasz omomierz to zmierz oporność uzwojenia pierwotnego, a także oporność między obudową ,a uzwojeniem.
dobranie odpowiedniej liczby zwojów w uzwojeniach, Tak. Przez przełączanie zaczepów (odczepów) na uzwojeniu (uzwojeniach) pierwotnym lub wtórnym. Przez regulację szczeliny powietrznej w rdzeniu - transformatory regulacyjne, dawne transformatory spawalnicze. Przez podmagnesowanie (nasycanie) rdzenia prądem stałym - jak w transduktorze. W transformatorach...
Teoretycznie tak, ten dlawik mozna zastosowac, ale jako szeregowy w pradzie spawania, ale przekroj drutu jest za maly.Grubosc drutu powinna byc taka sama jak na uzwojeniu transformatora spawalniczego, a tam podane jest tylko 55A.Uzycie go jako dlawika do podtrzymania luku to sie nie nadaje, bo ma za mala indukcje ( opornosc uzwojenia jest za mala).Do...
Transformator przy biegu jałowym musi wytworzyć SEM samoindukcji równoważącą napięcie zasilające. SEM ta zależna jest od indukcyjności uzwojenia pierwotnego i częstotliwości napięcia zasilania. Indukcyjność uzwojenia (przekrój rdzenia, ilość zwojów) zależna jest od konstrukcji (przeznaczenia) transformatora. Krańcowym przykładem jest transformator spawalniczy,...
W wielu fabrycznych malych pólautomatach zawór 24V ac jest wlączany na zaciski uzwojenia wtórnego transformatora spawalniczego. Ponieważ Ty masz 24V dc zapewne możesz go podlączyć na zaciski + - prostownika spawalniczego.
Oddaj to może komuś bardziej ogarniętemu? Transformator Unitry w Einhellu... To dołożony transformator do zasilania elektrozaworu i podajnika - napięcie wtórne 12 albo 24V, zależnie od napięcia w/wym elementów. Oryginalnie cały ten "kabaret" był zasilany z uzwojenia wtórnego transformatora spawalniczego. https://www.elektroda.pl/rtvforum/topic8...
Mam tylko sam rdzeń i chciałbym nawinąć uzwojenia.
Regulacja prądu wyjściowego transduktora , który to zasila transformator spawalniczy, odbywa się poprzez oddzielne uzwojenie podmagnesowujące rdzeń strumieniem prądu stałego.Strumień ten jest sterowany regulatorem prądu[tranzystory mocy np KD 502 w końcówce reg.] im większy prąd [ w efekcie strumień podmagnesowujący] tym mniejszy prąd spawania. Konkludując-...
OK. Odwinąłem trochę uzwojenia wtórnego i działa.
To wtórne trafka HF. Ponieważ lica fabryczna jest diabelnie droga, krótkie odcinki produkuje się z pęczków DNE 025 mm lekko skręconych i okleja kaptonem 25-50 mikronów w celu izolacji. Licę i tak trzeba nawijać w dwóch kawałkach, bo odizolowanie każdego drucika w połowie takiej żyły jest niemożliwe. Technologia panowie! TECHNOLOGIA... nisko się kłania....
Witam. Przekrój uzwojenia wtórnego na jednym uzwojeniu, to 20 mm². W dużym uproszczeniu, przy obliczaniu transformatora, przyjmuje się gęstość prądu 2,5A/mm². A więc w twoim transformatorze z jednego uzwojenia wtórnego można pobierać ciągle 50A. Jeśli połączysz oba uzwojenia równolegle, to będziesz miał 100A ciągle. Taki prąd wychodzi przy...
Transformator z grubym uzwojeniem, do tego drut z elektrody spawalniczej lub nawet gwoździa i raz przy razie po osi jak iskrografem. Jeżeli chcesz mieć pewność, to kropelka kleju do łożysk.
Witam wszystkich. Ja również załączam 3 zdjęcia podajnika jaki zbudowałem do migomatu. Jako źródło prądu do spawania wykorzystam prostownik spawalniczy Bester 3fazowy.Podajnik ma silnik 65W 24V, koniecznie muszę dorobić jeszcze hamulec cierny oraz wstawić dla lepszej stabilizacji prądu albo dławik, który muszę wykonać albo baterię kondensatorów około...
Też kiedyś sprawdzałem podobny traforek po żarówką i zawsze mi świeciła prawie pełną mocą. Jeżeli po uzwojeniem wtórnym jest nawinięte uzwojenie z od czepami to ile wychodzi tych przewodów tego uzwojenia??
Nawiń uzwojenie drutem miedzianym izolowanym w emalii lub jedwabiu na uzwojenie wtórne spawarki. Przewód o przekroju 4mm2 pozwoli Ci na pobór prądu ładowania około 25A. Do końcówek nawiniętego uzwojenia podlutuj mostek prostowniczy 50A, zamontowany na pokaźnym radiatorze. I już jesteś posiadaczem prostownika. Ilość zwojów powinna być taka, abyś na mostku...
Wydaje mi się że podany przekrój rdzenia na dławik jest stanowczo za mały dla tej spawarki. O dławikach było pisane w wielu wsześniejszych postach związanych z tematem spawarek. Aby dławik się zbytnio nie grzał i nie ograniczał prądu przekrój przewodu powinien być taki jak uzwojenia wtórnego transformatora spawalniczego.
Witam. Chciałbym uzyskać jak największy prąd. Myślę o przewodzie (spawalniczym) o przekroju 35mm2. Z obliczeń wychodzi, że powinno wejść 18 zwoii ?
A ja uważam, że to ryzykowne. W czasie inicjowania łuku spawarka taka jest transformatorem w stanie zwarcia. Dla zmniejszenia natężenia pobieranego wtedy prądu zastosowane są niekiedy uzwojenia z drutu aluminiowego. Nie wiemy, jak zbudowana jest spawarka Kolegi. W razie konieczności wykonania prac spawalniczych z użyciem małego agregatu zastosowałbym...
Zdecydowanie wariant A. Jeżeli transformator nie jest uszkodzony i jest poprawnie nawinięty to wymiana uzwojenia aluminiowego na miedziane da niewielki, wręcz pomijalny przyrost mocy. Ten transformator po pierwsze wykazuje objawy uszkodzenia, po drugie był źle nawinięty. W któreś z poprzednich wypowiedzi obliczyłem moc tego transformatora dla pracy...
Transoptor CN17 włącza triak BTA26.600. który jest szeregowo włączony z uzwojeniem pierwotnym transformatora spawalniczego. Sprawdź te elementy, a później sterowanie CN17. Zasilamie silnika podajnika brane jest z napięcia spawalniczego. BU 806 to tranzystor wykonawczy regulacji prędkości podawania drutu. Stawiam na uszkodzony CD 4093, proponuję wyciąć...
trzeba to odpowiednio nawinąć, aby uzyskać duże rozproszenie pola Możesz rozwinąć temat? Transformator składa się z uzwojeń: pierwotnego i wtórnego, umieszczonych na rdzeniu magnetycznym złożonym z blach krzemowych, nazywanym magnetowodem. Uzwojenia znajdują się na rdzeniu w różnych konfiguracjach umożliwiających uzyskanie odpowiedniego rozproszenia...
Jedno jest pewne, uzwojenie wtórne połączone jest w gwiazdę. Zobacz wolne zaciski na przełączniku, jeśli znajdziesz L1, L2, L3 lub stare oznaczenie R S T to możesz spróbować podłączyć do sieci przy zachowaniu oczywiście wszelkich zasad BHP i jeśli zadziała wtedy pomierzyć napięcie na uzwojeniu wtórnym. powodzenia....
Witam, poszukuje transformator do półautomatu spawalniczego Telwin Mastermig 300, mój uległ uszkodzeniu i przetopiły się aluminiowe uzwojenia. Ewentualnie czy istnieje możliwość przewinięcia ww transformatora?
Witam, jak w temacie kupię transformator spawalniczy na mig-mag, równie dobrze może pochodzić z małej spawarki, uzwojenie tylko miedziane lub rdzeń powyżej 40cm^2. Pozdrawiam
Czy ten transformator daje napięcie trójfazowe? Podstawowe pytanie. :D Innymi słowy, czy posiada trzy oddzielne uzwojenia wtórne. Poza tym, transformatory spawalnicze maja miękką charakterystykę, czyli napięcie na uzwojeniu wtórnym jest mocno zależne od obciążenia, nawet w spawarkach tyrystorowych. I prosta sprawa - ekonomia - koszt dobranego transformatora...
Podczas zajarzania - w momencie gdy pocieramy elektrodą o materiał to podłączamy uzwojenie 12V "dławika" (uzwojenia wtórne połączone równolegle) pod uzwojenie 70V transformatora spawalniczego. Wynikiem tego jest pojawienie się dość wysokiego napięcia na uzwojeniu pierwotnym tego niby "dławika". Natomiast podczas przyklejenia elektrody do metalu to już...
Czy masz na myśli cewkę jednej fazy (że tak się wyrażę)? Po stronie pierwotnej czy wtórnej? Jeśli dymiło z uzwojeń, to prawdopodobnie izolacja uszkodzona i wystąpiło zwarcie międzyzwojowe. Czy są widoczne ślady przegrzania uzwojenia? Transformator można przezwoić.
Witam.Moim zdaniem nic z tego nie będzie.Po pierwsze,transformator spawalniczy ma całkiem inną charakterystykę niż stosowany w migomatach.W migach spadek napięcia podczas spawania jest bardzo mały w porównaniu do transf. spawalniczego,to znaczy ma bardzo sztywną charakterystykę.W spawalniczym z tych 48V(w twoim przypadku robiąc odczep,odwinołeś część...
Witam, W poprzednim wyjaśnieniu odpowiedziałem Ci dlaczego łącząc równolegle symetryczne uzwojenia transformatora otrzymałeś "ZERO" napięcia. Zaś łączenie tych uzwojeń szeregowo sumuje napięcia obu uzwojeń. W obydwu przypadkach mierząc omomierzem otrzymasz ten sam odczyt. Proponuję Ci poczytać literaturę by się zapoznać co to jest wzmacniacz, przedwzmacniacz,...
33 V × 30A ≈ 1000 W. 33 V ma pod obciążeniem - bez obciążenia 10%-15% więcej. Przy takiej mocy nie powinno być takiej różnicy - raczej 2-3%. Chyba że to transformator o dużej indukcyjności rozproszenia, np. spawalniczy. Uzwojenie wtórne tego transformatora będzie pracować jako pierwotne w moim falowniku. To jak to właściwie ma być? Chcesz wytwarzać...
Quniuś napisał- Pamiętam że kiedyś Pan o nicku Lechoo napisał : ,,Oryginalne podłączenie prostownika 2-diodowego powodowało, że trafo spawalnicze było bardziej elastyczne - w każdym półokresie pracowała jedna połówka uzwojenia wtórnego, która miała mniejsze sprzężenie z uzwojeniem pierwotnym." Pan o nicku Lechoo ma rację :) Dodam, że uzwojenie wtórne...
Transformator spawalniczy ma zworę magnetyczną - to ona powoduje ograniczenie prądu zwarcia. Na zdjęciu takiej zwory nie widać. Ale - tak ze zdjęcie - uzwojenie wtórne zajmuje jakoś mało miejsca. Może zanadto oszczędzano na materiale i dlatego tak wyszło?
Dławik ma tylko jedno uzwojenie. Tego z żarówką nie ogarniam. Może to termik? Kombinujesz dobrze. Spróbuj ten podajnik zasilić z 12VDC. Wtedy zobaczysz czy podoła wysuwać drut. Przekaźnik do załączania transformatora głównego proponuję na 12V. I takie napięcie będziesz załączał przewodem spawalniczym. Napięcie na elektronikę posuwu załączane z klawisza....
Nie pamiętam już dokładnie bo jak pisałem było to już jakiś czas temu ale coś mi się kojarzy że transformator miał trzy uzwojenia spawalnicze i jakimś cudem podłączyłem tam aż 6 diod. :roll:
Czy ta spawarka posiada podpięcie pod 230v ? Tak, ale trójfazowo . W Polsce się nie da. To jest gwiazda trójkąt. Co rozumiesz przez 230 v. To, że można ją zasilać z trzech faz 3x220 VAC. Panowie Inżynierowie :D -to wersja spawarki na rynki europejskie i na rynek USA, Kanady czy Brazylii. W pracy na 3 fazy 400 woltów, uzwojenia pierwotne transformatora...
(at)mateusz1. Zainstaluj sobie regulator fazowy w obwodzie uzwojenia pierwotnego. Są takie, dedykowane do transformatorów spawalniczych. W obwodzie wtórnym zamontuj zaś mostek Greatz'a na odpowiedni prąd. Bedziesz miał calkowicie przydatną spawarkę, jak ja obudujesz przyzwoicie :D
(at)kubus838 Witam ! Ale po kolei:..... - elektrody do zgrzewania od spawarki tig 2mm ..... robert Czy to znaczy że z elektrod spawalniczych zrobiłeś elektrody do zgrzewania ? Pokaż jak łączysz elektrody z przewodem 35mm² ?
Potrzeba mi transformatora do pracy, której temat jest związany z SPZ. Szukam transformatora, z którego dostanę prąd rzędu kilkadziesiąt amper. Myślałem o transformatorze z jakiejś chińskiej lutownicy transformatorowej. Generalnie na zwarciu ma działać kilkanaście sekund a poza tym to stan jałowy lub niewielkie obciążenie. Orientuje się ktoś jaki prąd...
Jest tam wzmianka o zworze magnetycznej / boczniku (#5 i #6), ale bez jasnego opisu, jaka jest jego rola. A to jest dość ważne: transformator spawalniczy konstruuje się tak, że jest odporny na zwarcie - właśnie po to jest ten bocznik; taki transformator ma takie charakterystyki, jakby szeregowo z nim (po którejkolwiek stronie) był połączony dławik;...
To w zależności od prądów roboczych mogą być wymagane różne rodzaje transformatorów W.N., bo zwróć uwagę że uzwojenie wtórne cały czas przenosi prąd spawalniczy.
Witam interesowałem sie tak samo tematem i mogę ci podpowiedzieć tylko tyle że w przyblizeniu dla trafa 3 faz liczysz podobnie jak dla 1 faz z tym że moc będzie 3 krotnie większa całego trafa prąd na jednym uzwojeniu wtórnym liczysz na 50 A mam przed sobą schemat fabryczny oba uzwojenia połączone w gwiazdę regulacja prądu na pierwotnym jak i na wtórnym...
Przewód H01N2-D cechy: -napięcie znamionowe: 100/100V -miedziane, wielodrutowe żyły klasy 6 -odporność na działanie oleju i benzyny, światła, ozonu, tlenu i gazu ochronnego -elastyczny (również w niskich temperaturach) -powłoka trudnopalna i olejoodporna -temperatura pracy od -20°C do +85°C -maksymalna temperatura żyły podczas zwarcia +250°C -kolor...
Podłączę się do starego tematu. Wpadł mi do głowy pomysł aby wykorzystać do tego celu transformator spawalniczy ( bo akurat mam). Uzwojenia grube, byłoby w sam raz, wydaje mi się że wystarczyło by zredukować napięcie na uzwojeniu pierwotnym... Co o tym sądzicie? W wolnej chwili zrobię testy i dam znać.
Aby przewinąć wtórne, ok. 15 zwojów . Wtórne tu nie ma nic do rzeczy, nie wiem skąd pomysł że problem jest związany z uzwojeniem wtórnym. Jeśli w transformatorze jest problem z izolacją powodujący zadziałanie RCD to na uzwojeniu pierwotnym.
Lepiej nawinąć własne uzwojenia na transformator (rdzeń może być ze spalonego tr. spawalniczego). Wtedy kolega będzie mógł sobie wyliczyć jakie napięcie chce uzyskać. Ale skoro piszesz o jak najmniejszym poborze prądu, to twój transformator Tesli nie będzie zbyt wydajny.
transformator spawalniczy spawalniczy transformator transformator spawalniczy schemat
pc5580b425 amica jelenia góra zamek stacyjki
bateria milwaukee regeneracja akumulatora kwasowego
Renault Megane III Diesel - Układ Zasilania Paliwem Trudności z odpaleniem i biały dym - przyczyny
