Witaj! Sam sobie odpowiedziałeś na zadane pytanie: "(jak się zamknie wejście z masą to radiator wystyga)." Przy otwartych wejściach lub kiedy stosujesz złej jakości i źle podłączone przewody ekranowane wzmacniacz się wzbudza no i oczywiście się grzeje. Twój wzmacniacz wzbudza się na wyższych częstotliwościach i dlatego słyszysz tylko szum. Zamontuj...
Mam zamiar zbudować wzmacniacz na dwóch kościach lm4780 o mocy około 2x120wat.Na internecie znalazłem schematy, ale nie stereo, dlatego pisze ten temat. Jeśli ktoś znajdzie lub ma schemat z projektem pcb to bardzo bym prosił :) Z góry dziękuję za pomoc. Witam Marnie szukałeś. A to co (pierwszy z brzegu). Pozdrawiam.
No tyle wiem że nie podpinam takiego transformatora prosto do układu, tylko trzeba zrobić zasilacz symetryczny: http://obrazki.elektroda.net/53_12571400... Tylko nie wiem jakie napięcie powinno mieć trafo żeby zasilacz miał +/- 35V Takie trafo? czy mniejsze napięcie Artykuł : TST300W/2X35V Opis : TRAFO TOROIDALNE 300W 2*35V I czy przy takiej aplikacji...
znalazłem coś takiego za 35zł. Poskładane i uruchoimine. http://www.allegro.pl/item105119304_wzma... Jak mozna to przyrównać do LM4780 w połączniu równoległym.
Witam. Chciałbym zaprezentować na łamach forum moją konstrukcję wzmacniacza stereofonicznego służącego do napędzania zestawów głośnikowych w domu przy komputerze czy TV. Wzmacniacz dysponuje mocą 2x50W dla 8Ω, co w warunkach domowych w zupełności wystarczy. http://obrazki.elektroda.pl/5929809000_1... http://obrazki.elektroda.pl/6868574600_1...
Właśnie zaczołem pracę nad nowym wzmacniaczem na układzie LM4702C. To nowy driver Nationala o całkiem niezłych parametrach. Załączam schemat a wkrótce PCB i dokładne pomiary gotowej konstrukcji. Notabene kostki dostałem od Nationala (www.national.com) jako sample razem z LM4780 (zintegrowane wzmacniacze mocy 2x60W) serii OWERTURE. Na tych drugich także...
Witam. Jeśli działa idealnie i się grzeje, to ... dobrze :!: Nie oczekujesz chyba, że wzmacniacz ma 100% sprawności i całą pobraną z zasilacza moc "oddaje" do głośników :?: Poza tym - nie przejmuj się za bardzo, układ ma przecież wbudowany wyłącznik termiczny :D . Problem pojawi się wtedy, gdy tenże wyłącznik zacznie reagować na zbyt wysoką temperaturę,...
wzmocnienie jest faktycznie x21 lecz nie wiem czy go zwiększać, chciałbym się dowiedzieć co się zmieni oprócz wzmocnienia, czy wzrosną zniekształcenia? Czy będzie się bardziej grzał? PS. Wzmacniacz jest wykonany dokładnie tak jak ten z http://www.audiostereo.pl/forum_wpisy.ht... schemat znajduje się tutaj: http://www.audio.webd.pl/pdf/lm4780_sch....
https://obrazki.elektroda.pl/4849815500_... Jakiś czas temu chciałem zrobić prosto, tanio i dobrze system audio do projektora. Wymyśliłem, że w suficie podwieszanym, zrobionym głównie w tym celu, umieszczę głośniki dwudrożne, wzmacniacz na LM4780 (DIY) i odbiornik bluetooth. Żródłem sygnału dla projektora jest Raspberry Pi5 z dołożoną...
http://obrazki.elektroda.net/13_12643456... Witam, Przedstawiam moją najnowszą konstrukcję - wzmacniacz na LM4780 2x60W + preamp lampowy na rosyjskim zamienniku ECC83 - 6n2p. Wzmacniacz powstawał dosyć długo, bo nie lubie się śpieszyć. Na początku powstała końcówka mocy. Potem szukając do niej obudowy i trafa kupiłem stary wzmacniacz Sharpa...
Robiłem sobie sam :-)
Po wpisaniu LM4780, wciśnięciu przycisku szukaj otrzymujesz mnóstwo postów na ten temat. Między innymi ten: http://www.elektroda.pl/rtvforum/lm3886-... Lenistwo do potęgi, a na obronę leniwej postawy kłamstwo o dwugodzinnych poszukiwaniach.
Tak jak w temacie ,znalazłem kość LM 4780, jest to w przybliżeniu 2 układy 3886 w jednej kości w obudowie TO-220 27 pin (TA27A, Non-isolated, Tab at V-).Pewnie zainteresuje to konstuktorów wzmaków mostkowych,tym bardziej z uwagi na parametry tej kości. Linki: http://www.national.com/ds.cgi/LM/LM4780... http://home.mira.net/~gnb/audio/lmcomp.h...
Witam chcę mierzyć prąd płynący przez silnik. Zbudowałem typowy układ (jak na rysunku) na wzmacniaczu LM358 potencjometr w układzie ma 10kΩ natomiast potrzebuję mierzyć prąd od 0 do 4A (4A prąd zwarcia silnika) wyjście wzmacniacza musi mi dawać napięcie w zakresie 0 do 5V dla tych prądów jaki powinienem dać potencjometr? 10k Ω daje mi napięcie...
http://obrazki.elektroda.pl/9835674900_1... Witam. Chciałbym się pochwalić moją nową konstrukcją Audio czyli wzmacniaczem do słuchania muzyki w domu, po pracy :) Obudowa: FS-042 z panelem alu na froncie. Końcówka mocy: Jak widać na załączonym obrazku wzmacniacz pseudo dual mono na popularnych układach LM3886. Minimalne obciążenie w...
Na początku chciałem podziękować szczególnie dla esh0, którego nieźle wymęczyłem i bez niego raczej nie powstałby ten wzmacniacz, oraz dla mojego tata i dla jego kumpli z pracy, dzięki którym powstała obudowa. Założenie. Więc założeniem było zrobienie prostego, w miarę taniego wzmacniacza, który był by wstanie napędzić moje podłogówki. Układ wzmacniający....
http://obrazki.elektroda.net/84_11716169... Witam, Chciałbym przedstawić moją ostatnią konstrukcję którą jest wzmacniacz na 3xLM3886 sterowany sześcioma potencjometrami i mikrokontrolerem :) Założenia którymi się kierowałem budując ten wzmacniacz były następujące: miał to być trzy kanałowy (L/R + Sub), mały, zgrabny wzmacniacz o przyjemnym brzmieniu...
Sprzedam płytki dwustronne pod układy lm4780 wykonane przez zakład, rozmiar płytki ok 4,4x2,7cm więc bardzo kompaktowe. Elementy smd w obudowach 0805. Cena za jedną sztukę 7zł plus przesyłka istnieje możliwość zakupu kitu w cenie 32zł (wszystkie elementy łącznie ze scalakiem) lub gotowego modułu uruchomionego z gwarancją za 45zł. z pojedynczego ukladu...
Zaprojektowałem jednostronna płytkę pod kostkę LM4780 w połączeniu równoległym obu kanałów Schemat: http://obrazki.elektroda.net/77_12579682... Płytka z rozmieszczeniem elementów: http://obrazki.elektroda.net/86_12579683... Prosiłbym o komentarz czy się sprawdzi taka płytka, ewentualnie opis jakie błędy popełniłem abym mógł je naprawić....
Witam. Złożyłem mały wzmacniacz z filtrem dolnoprzepustowym na TL074 i LM4752. Końcówka niby jest ok ale coś nie tak z filtrem. Po podaniu sygnału głos z głośnika jest bardzo cichy po zwiększeniu sygnału dodatkowo charczy ale niby same niskie tony słychać. Wydaje mi się że coś sknociłem we filtrze. Może ktoś rzucić okiem czy to ma prawo działać? Schemat:...
Na początek chciałbym się pochwalić jednym z moich pierwszych układów mianowicie wzmacniaczem różnicowym. Na wyjściu Ux pierwszego wzmacniacza nieodwracającego miałem uzyskać 10 krotne wzmocnienie i między punktami AB również. Na podstawie poniższych wzorów i obliczeń dobrałem wartości rezystorów. Następnie zasymulowałem działanie układu w workbench'u....
LM3886 po włosku-kompletna aplikacja z opisem/italy:)/+PCB +foto rodem z czasopisma Future elettronica
Witam ! Mam pytanie dla tych, którzy mają lub mieli do czynienia z pcb Veterana pod LM4780. Jakie elementy trzeba zastosować żeby uzyskać 120W, a jakie żeby uzyskać 2x60W ? Na tej stronie można znaleść schemat www.unisonus.com bardzo prosił bym o pomoc.
http://obrazki.elektroda.pl/7467938200_1... Witam, Chciałbym zaprezentować moją konstrukcję wzmacniacza słuchawkowego. Projekt ten został zaczęty już dość dawno z myślą o współpracy z DAC-iem USB projektowanym przez znajomego, jednak z różnych przyczyn długo czekał na ukończenie. ;) Była to pierwsza płytka którą samodzielnie rysowałem,...
Witam, Chciałbym prosić osoby obeznane w składaniu wzmacniaczy o kilka porad odnośnie prawidłowego połączenia wszystkich elementów wzmacniacza w taki sposób, aby w końcowym efekcie nie było słychać żadnych brumów, szmerów itp w głośnikach. Z uwagi na to, że elektronika to całkowicie nie moja dziedzina, a dodatkowo moja pierwsza konstrukcja na TDA1558...
Czy ktoś już budował wzmacniacz mostkowy na LM 4780 ? Czy lepiej zbudować go na 2*LM 3886 ? Jakie widzicie za, a jakie przeciw? LM 4780 to mniej więcej 2*LM 3886 w jednej kości. Oto linki: http://www.national.com/ds.cgi/LM/LM4780... http://home.mira.net/~gnb/audio/lmcomp.h... Dodano po 5 I jeszcze jedno, czy ktoś mogłby mi profesjonalnie...
Witam serdecznie.... W latach 70 popularne były dodatkowe zajęcia z elektroniki w szkołach podstawowych. Miałem okazję na takie uczęszczać mając 10 lat w 77 roku i nabierać ogłady "elektronika". Nauczyłem się tam praw Ohm'a, Kirchhoffa i podobnych, jeszcze przed nauką "fizyki" w VII klasie. Próbowaliśmy z instruktorem projektować i budować proste urządzenia,...
Witam, Z uwagi na możliwość uzyskania sporych napięć na wyjściu, chciałbym wykorzystać LM4780 do nieco innego celu niż wzmacniacz audio:) Jednak nie wiem, czy wzmacnia on stałe napięcia tj. 0Hz:)? W specyfikacjach wszystkie informacje są podane w zakresie 20Hz-20kHz (zresztą nic dziwnego:)). Może ktoś się orientuje w tej kwestii? Mi osobiście wydaje...
Mam wzmacniacz Philips 304 - uszkodzony, w środku siedzi selektor wejść, przedwzmacniacz, zasilacz i końcówka mocy na dwóch parach 2n3055 i mj2955. Jako że końcówka mocy jest dość poważnie uszkodzona (przynajmniej dla mnie na dzień dzisiejszy nie do naprawienia) postanowiłem jako końcówkę mocy włożyć tam wzmacniacz który niedawno złożyłem na LM4780...
Co do Trafa to musisz dać zależne od tego czym wzmacniacz bedziesz obciążał! 2x28V (op wyprostowaniu troche mniej niz 2x40V) to maximum dla TDA7294 przy 8om! Napisz jakie głośniki chcesz wykorzystać to pokombinujemy! Dodano po 6 Ja osobiście też robie 2.1 (sub napędzany mostkiem TDA7294 + 2xLM3886) i do tego mam zamiar użyć 2 transformatorów! I faktycznie...
Niestety LM4782 to 3 Channel 25W Audio Power Amplifier, wiec bezpośrednie zastąpienie go LM4780 jest niemożliwe gdyż ten to wersja dwukanałowa z możliwością mostkowania. A układ który podałeś czyli LM4870 to wzmacniacz 1W wiec raczej na nim też dużo nie zdziałasz. Same końcówki możesz wykorzystać inne, podstawowe pytanie czy masz schemat do części cyfrowej...
Dzięki. No to chyba wybór padnie na 2xLM3886. Tylko wygodniej było by mi zrobić wzmacniacz na jednym LM4780, podobno są to 2 kostki LM3886 upchane w jednej obudowie i trochę okrojone. Pytania: 1.Czy jakość dźwięku będzie w tym wypadku gorsza ? 2.Czy LM4780 różni się czymś od LM4780TA ? 3.I czy na takie końcówki mocy mogę od razu puścić sygnał z karty...
A czy może ktoś wie jakie parmetry posiada transformator z takowego zodiaka, jakie wytważa napięcie/napięcia i z którego miejsca można je pobrać. Chciałbym zastosować ten transformator do wzmacniacza zbudowanego na układzie LM4780 i nie wiem czy się da. Z góry dzięki za pomoc.
To jest bardzo stary wzmacniacz, do tego bardzo wrażliwy na najmniejsze chwilowe zwarcia wyjścia. Potrafi się także uszkodzić gdy odłączy mu się obciążenie. Nie polecam Jako Gainclone najczęściej używane są wzmacniacze LM3886, LM3875 lub LM4780 A tak wyglądają już obudowane konstrukcje: http://www.briangt.com/gallery/nigc
Transformator mam 450VA. Wzmacniacz oparty na 2-ch LM4780 + LM3886 dla piątego kanału. Chcę mieć coś taniego, ponieważ skończyły mi się pieniądze po budowie wzmacniacza, a chciałbym jednak nim coś nagłaśniać ;)
Ja mam wzmacniacz na końcówce LM4780 + preamp Janka i do tego podłączam swojego akustyka z elektorniką,...brzmi całkiem całkiem...ale spokojnie dojdę i kiedyś do lampowca, jak będę miał elektryczną... :) Lampa to co innego, mnie chodziło o piecyki tranzystorowe, z mało skutecznym głośnikiem, dodawane zazwyczaj do gitary jako gratis....Jak ja podłączałem...
Załączam schemat w pdfie. Bardzo się cieszę, że ktoś mi w tym pomoże bo mi już ręcę opadają, męczę ten wzmacniacz chyba z miesiąc, a tu w finale porażka. :)
Głośnik mogę zmienić na 8R Postanowiłem zrobić wzmaka na LM4780 tylko jeszcze nie wiem czy w mostku czy równolegle
Wzmacniacz ze schematu powyżej oddaje 100W przy 4Ω, więc idealnie nadaje się do Twoich dwóch głośników 8Ω połączonych równolegle, co da obciążenie 4Ω. Jeżeli Ci nie odpowiada, przejrzyj internet, jest trochę schematów wzmacniaczy zasilanych napięciem niesymetrycznym.
Całkiem przyzwoicie to wyszło mimo ze z kitów składane. Ja na tych kostkach tda7294 się zawiodłem. Padały jak muchy, w najmniej spodziewanym momencie. Obecnie mam na lm4780 i mam jak narazie problem z głowy.
>398216 Usunięty> nie twierdzę ze brzmieniowo są do d... . Ich awaryjność mnie zniechęciła(może trafiałem na g...ne egzemplarze). Jeden poleciał w momencie awarii zasilacza impulsowego, kolejne potrafiły paść już w momencie włączenia -zasilane z klasycznego zasilacza. Ja swój mam na "legendarnych" lm4780 (taka stereofoniczna wersja lm3886 w jednym chipie),...
Masy podłączone jak na rysunku: http://obrazki.elektroda.net/100_1241691... PCM2702 - karta dźwiękowa DIY WZM - wzmacniacz na LM4780 (wersja równoległa) Na czarno zaznaczona MASA Układy zasilane z osobnych transformatorów w osobnych obudowach (bez podłączenia masy do obudowy). Problem polega na tym, że poza minimalnym i maksymalnym ustawieniem...
W taki sposób że wzmacniacz pracował w klasie H i element odpowiedzialny za podbijanie napięcia z drugiego uzwojenia trafa jest sprawny. Chodzi mi o to czy LM zniesie zmiany napięcia tak jak znosiły to tranzystory końcowe co zresztą poprawiało ich sprawność. Mogę poprostu pominąć ten układ ale nie wiem czy zrobie dobrze. Jest jeszcze opcja że zamiast...
Wzmacniacz ma mieć 2 kanały normalne (nie zmienione) 2x60W (mocy ciągłej) na 4 ohm. Dwa kanały pod subwoofer 2x80W (mocy ciągłej) na 8 ohm, (filtr będzie aktywny). LM4702 lub LM4780 zapewnią moc ciągłą 2x60W? Nie wiem tylko jaka końcówka LM ma moc ciągłą 2x80W. Dodano po 1 Mam jeszcze pytanie jak wzmacniacz 100W 4ohm ma trafo 150W to wzmacniacz 100W...
LM4780
Robię sobie wzmacniacz na wyżej wymienionych kostkach, ma się składać z dwóch takich sztuk, ale mam dość spory problem, chciałem wszystko zmieścić w obudowie dość małego wzmacniacza RFT SV3000 http://obrazki.elektroda.net/62_12580683... I tak mniej więcej licząc ile miejsca zajmą poszczególne elementy nie będę miał gdzie upchnąć się z radiatorem,...
Dla układu lm4780 mam układ opuźnienia załączenia głośników. Jest to kit z advanceelectronik. Nie mam go tylko w lm3886 ale planuję zakupić układ lm3886 z tymże układem. Dodano po 20 Chyba że na napięcia dla filtru dam rezystory dwu watowe wtedy nie bendę musiał stosować drugiego trafka. Tylko że filtr potrzebuje 2x18v czyli rezystor który mi obniży...
Pod podobny wzmacniacz miałem kiedyś zrobione małe monitorki z głośnikami od car-audio. Problemem było tylko to, że dla takich głośników nie sposób znaleźć parametrów Thiella-Smalla, potrzebnych do obliczenia objętości obudowy. Więc na oko robi się obudowę zamkniętą i tyle. Mnóstwo informacji o tym jak dobrać głośniki było kiedyś w Elektronice Praktycznej....
Witam wszystkich.Podpinam się do tematu gdyż w najbliższym czasie zamierzam zbudować wzmacniacz do autka na lm3886 w wersji PA-100 wg.tego samego shematu co user gulson.Wybrałem te LM-y właśnie z tego powodu że można je tak łączyć i mogą współpracować z obciążeniem 2OHM i niższym w zależności od ilości wykorzystanych kości. Poniżej coś ciekawego co...
Schematów obejrzałem dziesiątki :-) I zdecydowałem się na schemat z noty aplikacyjnej firmy National Semiconductors :-) Chyba to wiarygodne źródło, w końcu to oni produkują te kości. PCB zaprojektowałem sam, niestety albo nie dowidze albo po prostu tam nie ma błędu. I to napewno jest LM4780 jest to nowsza wersja wspomnianego przez Ciebie układu. Chciałbym...
Jeżeli już kości to radziłbym LM (lm3886, lm3875 lub lm4780 ) robiłem na TDA (TDA 7294) i na LM i jeżeli chodzi o jakość dźwięku to LM są przynajmniej o dwie klasy (jeżeli nie więcej) lepsze.
Składałem kiedyś TDA ale nie na mostku jakoś nie byłem zadowolony teraz bawię się z LM4780 schematy, płytki itd. w nocie. By już taki temat http://www.elektroda.pl/rtvforum/topic42... tam jest wzór PCB schemat montażowy etc.
Znajdź chociażby schematy producenta w nocie katalogowej i popatrz gdzie idzie sygnał wejściowy. W trybie równoległym sygnał idzie do obydwu wzmacniaczy na wejście plus, a wyjścia wzmacniaczy równolegle zasilają głośnik. Drugi biegun głośnika idzie wtedy do masy. Z kolei w trybie mostka jeden wzmacniacz dostaje sygnał na wejście plus, a drugi na wejście...
co do katowania sąsiadów :P z tym mają Kaźnie... właśnie skończyłem ( w sensie uruchomienia ) dwie kostki LM4780 . kostki rewelacja . w sprostowaniu są to dwa LM3886 w jednej kostce Dla Ciebie ..::*v*::.. wystarczy jedna czyli 2 x 50 W 8R . u mnie pracują w trybiie równoległym czyli 120W/2R 100W/4R ~~60W/8R. nisko-tonowe w kolumnach połączone równolegle...
Witam wszystkich bardzo serdecznie i z wracam się prośbą o rozwianie moich wątpliwości. W chwilach wolnego czasu (mam ich mało) złożyłem sobie końcówkę mocy na lm4780 2x120W, sam zaprojektowałem płytkę, następnie ją wykonałem. Po w lutowaniu wszystkich elementów przyszedł czas na testy, i tu pojawił się mały problem, czyli cichutki brum (przydźwięk...
moze jak samemu to mam to na sprzedaz;) http://images32.fotosik.pl/75/5ebb401cdb... http://images32.fotosik.pl/75/4558a03359... Gainclone na LM4780 stereo :) Dodano po 3 299zl i wez, po kosztach a obudowa gratis ofornirowana ;)
Witam, no nareszcie jakieś słowa krytyki. Odpowiem tak: wygląd, rzecz gustu, mnie się podoba,a scalona końcówka - to jedna z wielu moich konstrukcji , i pierwsza na scalaku (wcześniej były oczywiście tranzystory, również germanowe , bo zaczynałem bardzo dawno, również lampy).Przedstawiłem akurat ten projekt , bo po wielu próbach i odsłuchach , doszedłem...
Wolny tzn. nie potrafi dobrze zagrac z zadnych glosnikiem, bas jaki wytwarza w ogole nie odzwierciedla prawdziwego sygnalu, basy sa zawsze jednolite, a najprosciej mowiac brakuje mu kopa. Porownywalem ten wzmacniacz z innymi scalakami na tym samym glosniku(i nie byl to zaden STX, Alpiard czy Tonsil), i niestety jest chyba najwieksza kicha a w dodatku...
tak zgadza sie.ale jak pojedynczy pracuje w 4Ω to osiągniesz rownolegle ze 170W2Ω lub w mostku przy 8Ω. Dodano po 1 teoretycznie moc w mostku rośnie x4 ale zwykle impedancja nie puszcza.
Tak, National wysyła sample ale za kasę :-) i maksymalnie 5 układów na zamówienie. Ja właśnie zamówiłem 5 sztuk, gdyż chcę zrobić wzmacniacz 5.1 :-) (ten 1 to będzie może coś innego :) a może dozamówie jedną sztukę tego układu - tego jeszcze nie wiem) Tranzystory działałyby w klasie AB. Masz może jakieś schematy do zabezpieczeń o których wspomniałeś?...
Witam, Mam pytanie, czy ktoś z was wie coś na temat wzmacniaczy na LM4780? Czy ten układ jest lepszy od LM3886? Czy lepiej jest zrobić wzmacniacz w układzie 2xLM3886 czy 1xLM4780? Mam oczywiście pdf'a o tym układzie, ale to tylko dane techniczne, one nie dają wrażenia o tym jak naprawdę gra ten układ. Może coś wiecie? Pozdrawiam :)
Płytki pod lm4780 (2x60W lub 1x120W) dwustronne, rezystory i kondensatory 100nF SMD, cena za sztukę 7zł + przesyłka Możliwa sprzedaż całego kitu za 37zł (z przesyłką) lub złożonego modułu za 47zł (z przesyłką). http://www.fotosik.pl/showFullSize.php?i... http://www.fotosik.pl/showFullSize.php?i...
Witam, widze ze jestes poczatkujacy, proponuje skupic sie na konstrukcjach sprawdzonych, w przypadku modyfikacji zawsze wystepuja problemy z adaptacja, czy strojeniem a z tym mozesz sobie nie poradzic. Jezeli chcesz uklad ktory brzmi dobrze i jest naprawde prosty proponuje uklady typu "Gainclone", budowane glownie na LM3886 ale takze na tanszych LM3875,...
Trafo 2 x 18V da po wyprostowaniu, bez obciążenia około 2 x 27 V i spalisz TDA2050. Ja spaliłem z trafa na 220V 2x17V, więc odradzam takie zasilanie. Dałbym na satelity LM1875 (ponoc mają lepszy dźwięk od TDA), a na bas TDA2050 w mostku. Oba układy maja taki sam rozkład wyprowadzeń, więc wystarczy komplet płytek do czterech identycznych wzmacniaczy....
lm4780 wzmacniacz lm4780 schemat lm4780 lm3886
komputer motorze przestrojenie tunera yamaha drukarka bezpiecznik termiczny
kabel brake radio youtube premium
Przestrojenie głowicy UKF w magnetofonie Unitra ZK-125 FM – jak zmienić zakres OIRT na CCIR Peugeot 607 2.0 HDI – lokalizacja portu LP klimatyzacji, roczniki, dostęp, oznaczenia