Znacznie prościej byłoby zrobić dwa stopnie OE sprzęgnięte pojemnościowo. Dzięki temu unika się wpływu jednego tranzystora na punkt pracy drugiego. Obliczyć taki układ jest 100 razy prościej. Nie wiem po co to komplikować, skoro jest to tylko jakiś projekt studencki, przy bezsensownych założeniach.
http://obrazki.elektroda.net/87_11792566... Witam wszystkich. Chciałem przedstawić układ wzmacniacza wersje100W. Układ oparty jest na tranzystorach bipolarnych, zasilany napięciem symetrycznym +-40 V Układ był testowany praktycznie. Wzmacniacz ma niski poziom szumu i dobrą dynamikę. Schemat wzmacniacza podobny do znanych już wcześniej układów...
W stopniu sterującym tylko pnp nie da rady ale wyjściowe mogą być 2N3773 tylko R14 idzie między minus zasilania a kolektor Q5, emiter łączysz prosto do linii wyjścia a bazę tego w miejsce Q7 dasz między kolektor Q5 i R14 po zmianie. Tranzystory sterujące możesz spokojnie wymienić na BD243C/244C.
Temat wielokrotnie wałkowny na forum, użyj przycisku Szukaj . Ja jestem za stosowaniem bipolarnych w stylu 2N3055 czy KD502.
Właśnie się kolega zdecydował, bo jest to Holton ale w wersji bipolar. Porównaj sobie kolego schematy. Swoją Drogą ciekawie wygląda stopień końcowy, jak i wzmacniacz napięciowy. Bierz go na warsztat.
Siedzac zawodowo w elektronice wzmacniaczy szybko znajduje sie stosowane przez wszystkich tranzystory. I tak do wzmacniaczy wejsciowych do napiec 50-60V stosuje sie tanie i dobre BC546/556 dla napiec wyzszych sa specjalne niskoszumne wysokonapieciowe o duzym wzmocnieniu 2SA970/2SC2240. BC550/BC560 to tez dobre niskoszumne tranzystory ale tylko do 50V....
ale nawet problem polega na tym ze my jesteśmy w jeszcze gorszej sytuacji niż ty, bo ty chociaż widziałeś z bliska autora zadania :( Z opisu wynika, że masz zrobić coś w rodzaju wzmacniacza operacyjnego tyle, że na elementach dyskretnych aczkolwiek zupełnie nie widzę szansy na powodzenie przy twoim stanie wiedzy :( Nawet jak dostaniesz gotowy schemat...
Testowaliśmy ponad 100 sztuk od różnych dostawców i producentów ( niestety ). W założeniu było wykorzystanie układu jako wzmacniacz pasmowy w kolumnach aktywnych seria produkcyjna stąd taki eksperyment. Wzmacniacz wykazuje w praktyce bardzo złe parametry pracy dla najniższych częstotliwości . Uzyskanie nominalnej mocy 60W dla pasma 30- 200Hz , 50- 300Hz...
Membrana piezo działa na zginanie, więc taki mikrofon kontaktowy powinien opierać się np. środkiem o blat (a raczej jakąś wypukłość przyklejoną do tego blatu), brzegami o "masę odniesienia", która nie będzie z blatem sztywno połączona. Wzmacniacz można zrobić na 2 tranzystorach bipolarnych pracujących z prądem 10uA.
Witam, załóżmy że mamy dwa wzmacniacze operacyjne pracujące jako dyskryminatory progowe - jak podpiąć jeden tranzystor pod wyjścia tak aby się ów tranzystor załączał gdy choćby jeden z wzmacniaczy włączy się w stan wysoki? Takie coś jak na schemacie zadziała? http://obrazki.elektroda.pl/9229897700_1...
No jasne kolego. Dolicz jeszcze fakt, że pod obciążeniem napięcie transformatora "przysiada", a wyjdzie jeszcze mniejsza moc możliwa do uzyskania. Ale, czy chodzi o licytowanie się, kto uwzględni więcej zjawisk w rzeczywistym wzmacniaczu? Przecież mowa o rzeczywistym wzmacniaczu, więc jak tu nie dyskutować o rzeczywistych zjawiskach? I tak zostało...
Witam! Kupiłem jakiś czas temu wzmacniacz (moduł wzmacniacza) bez tranzystorów mocy (2sc5200 i 2sa1943) sterujące to bd139 i bd 140. Wzmacniacz jest dwu kanałowy. Teraz może przedstawię na czym polega problem: Gdy podłącze tranzystory końcowe to jakich bym tam nie wsadził to wszystkie dosłownie wybuchają:cry: Jesli gra po cichu to wszystko jest ok....
Witam Potrzebny mi schemat zastępczy tranzystora jednozłączowego 2N2646 Jest to chyba na dwóch bipolarnych tranzystorach ale nie jestem pewny Z góry dzięki
Witam. Pewnego dnia postanowiłem postudiować trochę elektronikę. Przeglądałem różne materiały i tak udało mi się trafić na Oślą Łączkę z EdW. Fajna sprawa tylko, że na początku autor dosyć długo tłumaczy szeregowe i równoległe łączenie rezystorów, a gdy się zaczynają schody, to pisze, że nie będzie wyjaśniał działania tego układu bo pewnie każdy to...
jakie mogą być 5 przykładów zastosowania tranzystora bipolarnego :]? Mile widziane rysunki :)
Witam ....układ znalazłem na forum http://www.elektroda.net/warsztatowe/pra... i potrzebna jest mi pomoc przy opisie układu. Układ ten ma posłużyć jako projekt na przedmiot Teorii Obwodów....przydała by sie każda pomoc ( jaki tranzystor się włącza, na czym polega jego zasada działania,jakie są sprzężenia zwrotne i co powodują...każda podpowiedz...
Witam, mam pytanie odnośnie równoległej pracy tranzystorów. W jakim celu stosuje się takie łączenie? Wyczytałem gdzieś, że powstaje wówczas tranzystor większej mocy, ale może jeszcze są jakieś powody takich połączeń? Druga sprawa, to jakie tranzystory można tak połączyć, unipolarne czy bipolorne?
no i mam problem , przymiezam się do zrobienia wzmacniaza na estrade o mocy okolo 800W na kanal, chcialbym taki(CH) wzmacniaczy zrobic okolo 6ciu, problem mój polega na tym , ze niewiem jaki wzmacniacz robic , czy na MOSFEtach czy tradycyjny , patrzac po końcach firmowych zauwazylem , ze fety niesa popularnymi tranzystorami, mam schematy wzmacniaczy,...
Witam! Potrzebuje schematu prostego wzmacniacza napieciowego lub przetwornika napiecie/prad zbudowanego najlepiej na 1-2 tranzystorach. Moge to zrobic w inny sposob z wykozystaniem WO ale chce zmniejszyc koszty i komplikacje ukladu. Pasmo przenoszenia to kilka MHz powiedzmy 6 (max 10). Napiecie na wejsciu od 0.3V do 1V a wzmocnienie nakieciowe okolo...
Chcę wykonać klucz sterowany impulsami prostokątnymi o częstotliwości 100Hz i amplitudzie 10V, sterujący napięciem ok 600V/1A. Czy mógłbym prosić o przykładowy schemat?
poszukuje jakiegos artykulu opisujacego dzialanie tranzystora bipolarnego. znaczy nie chce wiedziec co dokladnie sie dzieje w tranzystorze. chodzi mi tylko o praktyczne zoastosowanie jego, wzory potrzebne i rysynki ze schematami
Witam, chciałbym zmodyfikować załączony wzmacniacz różnicowy na tranzystorach bipolarnych, tzn dołączyć tranzystory unipolarne. COs słyszałem, ze jeden wariant to podłączenie MOS-a zamiast rezystora emiterowego, a kolejny to taki, że można podłączyć tranzystory MOS do baz pary różnicowej. Problem w tym, że nie bardzo wiem jak to zrobić i chciałbym poprosić...
Prosze o pomoc w zaprojektowaniu wzmacniacza na z tranzystorem bipolarnym o danych: -ku=5dB -fg=100kHz -r wy dowolne -odwracajacy
Witam. Mam zadanie z układów analogowych z którym nie bardzo umiem sobie poradzić :cry: A brzmi ono: Zaproponuj rozwiązanie układowe na rzeczywistych elementach układ wzmacniacza rezonansowego na tranzystorze bipolarnym npn w układzie 2T o pulsaji srodkowej ωo = 1x10do5 rad/s. Określ wzmocnienie w układzie. Wykreśl charakterystykę amplitudowo częstotliwościową...
Witam! wszystkich forumowiczów. Zbudowałem wzmacniacz na tranzystorach BDX66/67. Schemat załączam w załączniku. Wzmacniacz zasilam napięciem symetrycznym 2x32v. Natomiast mój problem jest następujący: Gdy słucham muzyki cicho, nie za głosno to tranzystory końcowe są cipłe prawie zimne , lecz gdy podgłośnie i jest głośno to tranzystor koncowy po stronie...
Witam fachowców od audio. Mam takie pytanie, czy we wzmacniaczu Holtona można zastosować tranzystory bipolarne zamiast mosfetów, jeśli tak to jaki typ zastosować dla mocy 150W przy 8 omach. Proszę o radę. Proszę przeczytać regulamin forum, szczególnie pkt. 11 i poprawić temat postu. Przeniosłem z: Układy elektroniczne DIY pomysły, problemy . Nie kasować...
Witam. Czy taki układ ma prawo działać? Jeśli tak, to jakie elementy dobrać do pierwszego stopnia, bo nie mam pojęcia, jak się za to zabrać. https://obrazki.elektroda.pl/4533776400_...
Witam wszystkich. Mam problem z zaprojektowaniem wzmacniacza mocy o parametrach Ro=8ohm;, Ec=12V, Uwe=100mV, P=10W, gdzie wejscie bedzie zbudowane na tr MOSFET a WY na tr bipolarnych. Na forum znalazlem schemat wzmacniacza na samych mosfetach i sie zastanawialem czy nie mozna go przerobic zeby koncowka byla na tr bipolarnych i calosc spaleniala zalozenia...
Właśnie dodawałem do mojego wcześniejszego postu ze schematem odpowiedzi, które miały rozwiać resztę Twoich wątpliwości, kiedy zobaczyłem, że znów się odezwałeś z następną porcją pytań, więc widzę, że nie uda mi się sztuczka z nie mnożeniem postów. Najpierw odpowiedzi na wcześniejsze pytania, bo mam je już napisane. Tak, możesz użyć BD139 zamiast BD137...
Zaczne od tego ze w szkole kazali nam zaprojektowac i wykonac wzmacniacz od 0. Jestem zielony w tym wiec prosze o pomoc. Moje zalozenia co do wzmacniacza to: moc 100W pasmo przenoszenia 20Hz-250Hz wzmacniacz musi byc na tranzystorach bipolarnych u ukladzie OE prosil bym o jakis schemat zastepczy, o wzory co pokolei mam wyliczac z gory dzieki
(at)ElektrodaBot. - gdzie można znaleźć parametry przetworników stosowanych w gitarach elektrycznych? Podałeś kilka H, to wygląda na bardzo dużą indukcyjność, one mają aż tyle? Hm... Wikipedia podaje podobną (od 1 do 10H, najczęściej 2 do 6, [url=https://pl.wikipedia.org/wiki/Przet... I parametry sygnału podobne do sygnału wkładki...
Cóż ten wzmacniacz to jedno wielkie nieporozumienie z dobrym zapleczem marketingowym, zaprojektowany przez teoretyka, a właściwie skopiowanie czyjegoś rozwiązania dotyczącego wzmacniacza na tranzystorach bipolarnych przy wykorzystaniu tranzystorów unipolarnych, bez przed przedmiotowej znajomości funkcjonowania tranzystorów unipolarnych. 1)Ten wzmacniacz...
https://obrazki.elektroda.pl/4486683300_... W poprzednich częściach ( 1. Prąd nigdy nie wpływa, ani nie wypływa z żadnego z wejść wzmacniacza. Założenie to w rzeczywistości jest nieprawdziwe . Kłamałem. Przepraszam. Nie pisnąłem też ani słowem o ograniczeniach wzmacniaczy operacyjnych i innych problemach. Koniec z ukrywaniem szpetnej...
Witam, ...Moje pytanie brzmi czy mogę użyć dla tego wzmacniacza tranzystora 2SC5200... - Nie, jednego na pewno nie, przy serii powiedzmy 10 sztuk można byłoby zaczynać dyskusję. ...Głównie chodzi mi o napięci kolektor-emiter obliczyłem że napięcie zasilania powinno wynosić +-150V Według noty katalogowej mam spokojnie zapas ponieważ maksymalne napięcie...
wszystkie były mosfety oprócz tych 210x bo one były na bipolarnych ten ze zdjęciach jest na takich samych tranzystorach jak mój 2158M tylko ma więcej tranzystorów. Moc trafa 1200VA sugeruje jednak 2x400W Nie pasuje mi tylko to że wszystkie jakie spotkałem 2404 i wyższe miały wskaźniki mocy na chyba 10 ledach i możliwość pracy w mostku
Witam, mam ogromną prośbę. Mógłby mi ktoś narysować schemat wysterowania dwóch tranzystorów 2SA1943/2SC5200 w układzie przeciwsobnym? Byłbym bardzo wdzięczny, ponieważ budowałem wzmacniacz na TDA7250, niestety go uszkodziłem, a w sklepie gdzie go kupiłem to był ostatni.
Jest to projekt wzmacniacza , którego zasada działania jest analogiczna do holtona ,symasyma hexfeta itd… Układ oparty jest na tranzystorach bipolarnych stosowanych typowo w aplikacjach audio dużej mocy. Wersja testowa wzmacniacza , którą przedstawiłem, nie posiada jeszcze zabezpieczeń (holton symasym hexfet …. też ich nie mają :-)) p.zwarciowych....
Wzmacniacz oparty na tranzystorach bipolarnych PWR Mydlik
Poszukuje kompletnego schematu lub projektu wzmacniacza mostkowego wg. ideologii na schemacie : http://obrazki.elektroda.pl/4686228400_1... Czyli wzmacniacz oparty o tranzystory bipolarne w konfiguracji : mostek
Co do kompensacji temp. zawsze można zrobić "normalny układ". Mozna tez zrobic normalny wzmacniacz :) Jak na razie nie ma cudownej topologii ukladowej gwarantujacej zaliczenie wzmacniacza do dobrych. Ani redukcja globalnego sprzezenia zwrotnego ani jego zwiekszenie nie sa recepta na sukces. Mozna zrobic skomplikowany uklad albo prosty kilku tranzystorowy...
witam, Mam malutki problem i prosilbym o pomoc, na ile to tylko mozliwe... Otoz poszukuje schematu wzmacniacza oporowego (pomiarowego) stosowanego w oscyloskopach cyfrowych. Na pierwszy rzut oka nie wydaje sie to byc trudne, ale caly problem polega na tym, ze musi to byc wzmacniacz oparty wylacznie na tranzystorach bipolarnych, bez zadnych wzmacniaczy...
Czy taki już ;zasłużony; na elektrodzie musi zadawać takie pytania, zamiast na tym swoim forum poszukać?????.
Witam. Mam za zadanie zaprojektować wzmacniacz mocy klasy AB. Bardzo proszę o schemat możliwie prostego układu takiego wzmacniacza na tranzystorach bipolarnych. Parametry są raczej nieistotne, gdyż ten schemat będzie tylko punktem wyjścia do późniejszego projektu. Z góry dziękuję. Mój adres e-mail to: horvath83(at)gmail.com
W https://obrazki.elektroda.pl/4941557600_... https://obrazki.elektroda.pl/3327395900_... Spójrzmy najpierw co stanie się, jeśli nie wykonamy powyższych kroków przed projektowaniem układu. Po lewej stronie widzimy schemat z symulatora SPICE układu z wspólnym emiterem. Wyniki symulacji pokazane są na oscylogramie po...
Witam! Potrzebuje - jako pracę dodatkową zmontować wzmacniacz mocy niskiej częstotliwości. Wymagania: Moc: Min. 1W Napiecie zasilające max. 30V (lub 2 x 15V) Konstrukcja wyłacznie na tranzystorach bipolarnych (bez układów scalonych) Oczywiście - chciałbym, żeby to był możliwie jak najprostszy układ. W związku z tym zwracam sie z prośbą o pomoc - były...
Masz mnie za idiotę ? Zbudowałem na tych tranzystorach wzmacniacz operacyjny, w celu doskonalenia swoich umiejętności, było to kilka lat temu więc nie podam z głowy parametrów Przy współczesnych tranzystorach bipolarnych z jednej serii produkcyjnej w poprawnie zaprojektowanym układzie regulacja niezrównoważenia nie jest potrzebna różnice to pojedyncze...
Witam chcę zrobić wzmacniacz mono 300W RMS na tych tranzystorach bipolarnych 2sc5200 2sa1943 i nie wiem co kupić rezystory ,kondensatory itp... Zasilanie mam 65V . Prosił bym o schemat.
Dodaję schemat wzmacniacza 200W sinus na tranzystorach bipolarnych
Czyli mam rozumieć,że wszystko będzie OK. We wzmacniaczach na tranzystorach bipolarnych wiem ,że można tak robić,ale nie byłem pewien czy w przypadku tego wzmacniacza.
Wybrałem zasilanie 2.5V/-2.5V ponieważ mam taki zasilacz. Moim zdaniem mija się to z celem. do regulacji prądu spoczynkowego na moim schemacie (nie na rysunku poniżej) używam rezystora R3 (który będzie potencjometrem). Czy jest to złe rozwiązanie? Gdzie powinienem dodać te rezystory? Pewnie że jest to złe rozwiązanie. Ten twój stopię wyjściowy dobrze...
Wzmacniacz z tego co zauważyłem z basem radzi sobie b.dobrze przy górach lepiej wypadał wzmacniacz na tranzystorach bipolarnych o podobnej konstrukcji ( tyle , że ten bipolarny się czasem delikatnie wzbudzał co objawiało się zniekształceniami przy wyższych cz. )
do pana akra59 niestety musze się zgodzić z panem skaktus . mimo to serdecznie gratuluje pomysłu:D a następnym razem przy dobierani rezystorów -nie rób trego na oko od tego masz noty katalogowe i wzory znane Ci pewnie z elektrotechniki ;D brwo za experyment ale nie za wykonanie-musisz poznać geneze tranzystorów mos-fet i zwykłych bipolarnych one się...
Co oferujesz z sprawdzonych konstrukcji ???? Zainteresowałe mnie też ten wzmacniacz http://sound.westhost.com/project68.htm . Wole zrobić własny wzmacniacza bo ten na tda7250 to na estrade może się nadaje ale ta moc wyjściowa :|. A wzmacniacz który zamierzam zbudować ma być do dwóch subwofferów na beyma sm118 :) Pozdrawiam
Wykonanie jest dobre, estetyka też, można by zastosować lepszy wzmacniacz na tranzystorach bipolarnych zamiast tego TDA 2030A z dopałką tranzystorową. :arrow: kilan Czy mógłbyś pokazać zdjęcia wnętrza tego pieca.
Co rozumiesz pod pojęciem "odpowiednik"? Jeśli ma być wzmacniacz na tranzystorach bipolarnych 2x40-50W możesz skopiować WS-503 - ma 2x45W/8R. Jedna z lepszych "polskich" konstrukcji.
Pomimo oczywistej prostoty obwodu wzmacniacz jest bardzo trudny do regulacji. Kiedyś podobny schemat na tranzystorach bipolarnych wyciągnął kilka kilometrów moich nerwów. Zadowalających parametrów tak i nie otrzymałem i po spaleniu kilku par tranzystorów wyrzuciłem go do śmieci. Może na MOSFET-ach uzyskasz niezbędne parametry. Życzę powodzenia. https://obrazki.elektroda.pl/9347550100_...
układ bardzo dobrej jakości to zobacz sobie TUTAJ do mojego artykułu. Kiedyś zrobiłem PA300 - bardzo dobry wzmacniacz. Z całym spokojem sumienia można polecić. Chciałem koniecznie zrobić wzmacniacz oparty na MOSFETach, ponieważ chciałbym zobaczyć jak taki wzmacniacz pracuje na żywo. To poszukaj dobrego schematu. Ten jaki znalazłeś jest dość okrojony;...
AVE... Będzie, bo tak się robi mikrofony kontaktowe. Sam chciałem mikrofon kontaktowy zrobić, ale stopień wzmacniający miał być na tranzystorach bipolarnych - problemem było uzyskanie dużej impedancji wejściowej. Standardowo używa się do tego albo tranzystora JFET, albo TL072 czy podobnego układu, a ja bardzo tego nie chciałem z jakichś dziwnych powodów......
Odnośnie regulacji wzmocnienia przy pomocy regulacji napięcia: współcześnie sprzedawane wzmacniacz są tak skonstruowane, by pracować w miarę prawidłowo przy napięciu zasilania od 5 do 13V. Układ elektryczny zawiera kompensacje punktu pracy stopni w zależności od napięcia zasilania. Odczuwalny zakres zmian wzmocnienia jest w zakresie zasilania w przedziale...
Witajcie Mam pytanie jakie może być dopuszczalne napięcie dc na wyjściu wzmacniacza mcz przy maksymalnym wysterowaniu np sinusoidą ? Mam wzmacniacz na tranzystorach bipolarnych i w trakcie spoczynku ustawiłem mu 2 mv dc na wyjściu co wydaje się dobrym wynikiem, jednak po wysterowaniu sinusoidą ok 600mv RMS dostaje blisko 500mV dc na wyjściu. Obciążam...
witam. wszystko co potrzeba znajdziesz na stronie www.datasheetcatalog.com pozdro.
Ludzie pomóżcie, bo już sam nie wiem co robić a im więcej czytam tym mam większy zamęt. Mam zamiar zrobić wzmacniacz na tranzystorach, wcześniej robiłem na układzie STK41XX, ale teraz potrzebuje coś co będzie miało większą moc i będzie mogło pracować z głośnikami 4-8ohm. Chciałbym żeby wzmacniacz miał moc ok. 70-80W, 4-8ohm, miał małe zniekształcenia...
A czy mogę prosić o schemat jeśli ktoś z was zna ,w pełni symetryczny wzmacniacz na tranzystorach bipolarnych ,zasilany napięciem 2x25V do łatwej adaptacji dla pracy z obciążeniem 2R ? ---------------- Powstało jeszcze coś takiego : http://obrazki.elektroda.pl/1889033400_1... Oczywiście brakuje kondensatorów przy Q6/Q7 nie umiem jeszcze...
Do wykrywania 250mV (5% od 5V) nada się już para różnicowa z dwóch tranzystorów (pasuje użyć PNP, i MOSFET-a z kanałem P), jakkolwiek wzmacniacz operacyjny, albo (lepiej) komparator zrobi to znacznie dokładniej - wypada przejrzeć listę dostępnych wzmacniaczy operacyjnych i komparatorów, i sprawdzić, które poprawnie działają dla napięć wejściowych do...
Kolego klasa AB owszem ma sprawność na poziomie powiedzmy 60-65%, ale to przesądza o jej ciągłym nadmiernym grzaniu. Co więcej stopnie wykonane poprawnie na Mosfetach faktycznie mają mniejszą wydajność niż na tranzystorach bipolarnych przy tym samym zasilaniu, ale grzeją się z reguły mniej o ile są odpowiednio skonstruowane. Dodatkowo posiadają korzystny...
Witam. Pytanie kieruję do bardziej zaawansowanych kolegów z prośbą o podpowiedzi. Posiadam fajny subwoofer Harman Kardon SUB-TS11 1066660 , niestety moduł wzmacniacza mocy klasy D, oraz płytka PCB zasilacza uległa nieodwracalnemu uszkodzeniu (spalone ścieżki przy tranzystorach TIP, we wzmacniaczu MOSFET-y spalone, elektrolit z kondensatorów bipolarnych...
Tannoy Mercury M2 + jakiś wzmacniacz na tranzystorach bipolarnych z dużym zapasem. (mogą być starsze Nikko, Maranz itp.) Z Tonsili Excelence, Premium i inne serie; jakies monitory (małe dobre kolumny sa lepsze niż duze do bani - taka generalna zasada). W zalezności od wielkości pokoju, której to wiedzy nie podałes nam do wiadomości (prosze przeczytać...
Nie nie pomoże ponieważ ten wzmacniacz zbudowany jest na tranzystorach Bipolarnych czyli na NPN oraz PNP. Musisz wykonać pomiary wlutowanych tranzystorów i kupić odpowiednie. Kolega wstrzyma się na przyszłość z takimi rewelacjami. Porady mają być rzetelne, a nie co ślina na język przyniesie.
wzmacniacz bipolarnych prosty wzmacniacz bipolarnych wzmacniacz akustyczny bipolarnych
schemat jelcz satel fałszywe alarmy elzab subiekt
Klakson włącza się po przekręceniu kluczyka - przyczyny i rozwiązania Kody do pilota One For All URC-4300 - lista i programowanie