(at)10000000000b W szkołach nas tak uczyli, jest to połączenie niezalecane, czasem się tłumaczy uczniom/studentom dlaczego jest to niezalecane, czasem mówi się po prostu tak nie wolno. Mnie na studiach uczyli że w programowaniu nie wolno używać instrukcji goto :) Bzdura ale tak jest łatwiej dla nauczyciela. Mamy też na forum zwolenników twierdzenia...
Witam! Dla dobrej pracy i równego rozłożenia prądów, wskazane by było na wejściach i wyjściach. Pozdrawiam
Mam 2 tranzystory 2n3632 i czy istnieje mozliwośc połaczenia 2 (równolegle) tranzystorów by pracowały w wzmacniaczu mocy na 2m.??
rafcioo2(at)wp.pl moj mail jest takze na pasku obok PW :) . pozdr Dodano po 3 Jako sterownika wykorzystam SG3525A, on ma wydajnosc pradowa wyjsc po 200mA. A jako tran wykorzystam dwie pary IRFZ44N. pozdr
Generalnie tranzystory łączymy równolegle by zwiększyć wydajność prawdą, innymi słowy by do obciążenia dostarczy większej mocy. Możemy łączy bipolarna jak i polowe. I dla równomiernego rozpływu prądów przy połączeniu równoległym dajemy do każdego tranzystora rezystor w emiterze.
Witam, tranzystory wcześniej czy później ulegną uszkodzeniu, ze względu na to, że nie są identyczne i jeden z nich zacznie się minimalnie więcej grzać niż drugi, co spowoduje, że przepłynie przez ten grzejący się tranzystor coraz to większy prąd i on przejmie powoli prąd z pierwszego tranzystora. Kolega coś tam słyszał, ale chybna nie do końca rozumiał...
witam dzieki za zainteresowanie byłem pewny na 99% ze mozna ale wolałem to skonsultować. mam jeszcze jedno pytanie co do łączenia MOSfetow. a mianowicie potrzebuję połączyć równolegle 10 tranzystorów (np. BUZ10) i sterowac przebiegiem PWM z uP. na czym zrobić najlepiej driver żeby wysterować 10 sztuk na raz ? pozdro
Jezlei poloczymy tranzystory rownolegle tak jak na obrazku to co sie z nimi stanie(wybuchna? hehe)? A tak na powaznie to napiecie bedzie takie samo na kazdym z nich, ale prady podziela sie na kazdy z nich i czy nie utraca wtedy one swoich wlasciwosci? Czy mozna tak robic zeby uzyskac wieksza moc? Jakie sa wady i jakie zalety jesli wogole sa?
Mam pytanie odnośnie łączenia równolegle 2 lub 3 tranzystorów IRF840. Dlaczego nikt nie łączy tych tranzystorów równolegle tylko szuka innego mocniejszego? (zasilanie lampy plazmowej)
Witam. Czy można łączyc ze sobą równolegle 2 tranzystory tego samego typu w celu np. zwikszenia wydajności prądowej zasilacza ? Jeśli tak to czy łączny, maksymalny prąd jaki będzie można uzyskać z tak połączonych tranzystorów bedzie dwukrotnie wyższy od prądu uzyskiwanego z pojedynczego tranzystora ? Czy mogą wystąpić jakieś niekorzystne zjawiska po...
Witam, załóżmy że mamy dwa wzmacniacze operacyjne pracujące jako dyskryminatory progowe - jak podpiąć jeden tranzystor pod wyjścia tak aby się ów tranzystor załączał gdy choćby jeden z wzmacniaczy włączy się w stan wysoki? Takie coś jak na schemacie zadziała? http://obrazki.elektroda.pl/9229897700_1...
witam mam taki problem: czy można połączyć szeregowo lub równolegle tranzystory aby je wzmocnić?? i czy da radę połączyć cewki WN od telewizora aby zwiększyć ich moc? z góry dzięki za wszelkie informacje
Witam Generalnie wygodniej jest "tuningować" wzmacniacz w którym zasilanie stopnia końcowego jest symetryczne - znika problem elektrolitów wyjściowych. A jeżeli już chcemy podnieść moc w tym o zasilaniu symetrycznym, który ma impedancję wyjściową 8om - poprostu zmniejszyć ją do 4om poprzez łączenie równoległe tranzystorów wyjściowych. Napięcia zasilające...
Witam Wszystkich!!! Mam mały problemik. Mam schemat jak na rysunku, wszystko działa dobrze gdy jest tylko jeden tranzystor STE 180N10 (T1), jednak w chwili podłączenia równolegle kilku takich tranzystorów cały układ się wzbudza. Czy może mi ktoś doradzić jak to zlikwidować???
Witam Potrzebuje do ukladu klucz tranzystorowy, który po podaniu np stanu "1" na wejscie, bedzie laczyl ze soba 2 linie (tzn. zwieral lub rozwieral). Potrzebne mi to jest do polaczenia mikrokontrolera z innym układem wiec przeplyw pradu musi byc 2kierunkowy, nieduze straty napiecia itp. nie wiem czy jest to mozliwe do wykonania ale za wszelka pomoc...
Mam pytanie które i sie na suneło po przeglądnieciu paru tematów na tym forum mianowicie co daje podłącznie w końcówce zamiast 1-ego tranzystora 2-óch??
Witam, chciałbym zmodyfikować załączony wzmacniacz różnicowy na tranzystorach bipolarnych, tzn dołączyć tranzystory unipolarne. COs słyszałem, ze jeden wariant to podłączenie MOS-a zamiast rezystora emiterowego, a kolejny to taki, że można podłączyć tranzystory MOS do baz pary różnicowej. Problem w tym, że nie bardzo wiem jak to zrobić i chciałbym poprosić...
Jak połączyć tranzystory żeby działały jak przekaźnik przełączający?? TZN.Gdy podamy napięcie to połączony jest styk + i jeden z dwóch odbiorów a jak nie będzie napięcia to żeby + przełączał się na 2 obwód. Jest taki przekaźnik samochodowy z nóżkami 30--+ 87A i 87. z tym że 87A jest połączony z 30 bez prądu na cewce,a gdy podamy prąd połączony jest...
Mam problem Muszę za pomocą napięcia 5V z portu procesora załączać obwód 12V. Nie chciałbym używać przekaźnika tylko zrobić coś jak na rysunku w załączniku (rezystor 100R (nie 10 jak jest na schemacie) reprezentuje urządzenie, które ma być włączne/wyłączane przez kontroler. Tyle, że przy 5V na bramce tranzystora Spice wylicza, że napięcie na tym rezystorze...
Chcę uzykać efekt pracy: 1. Na na wejście logiczne jest przekazywana logicznie wartość od 0 do 255 2. Na wejście 4-bitowe jest podany numer wyjścia od 0 do 3 3. Przekazanie wartości z wejścia na wyjście określone przez wartość na wejściu opsanym w punkcie #2 Poniżej zamieszczam schemat mojego "próbnego" rozwiązania tego problemu. Schemat przedstawia...
Mam układ zasilany na 3V i na 12V. Ten na 3V działa powiedzmy przykładowo 10 sekund żeby 10 sekund nie działać. Układ na 12V działa bez przerwy. Chciałby synchronizować oba układy tak żeby ten na 12V działał tylko kiedy działa ten na 3V. Myślałem żeby zrobić to za pomocą tranzystora ale jestem cieniutki z elektroniki i nie wiem jak go dobrać i czy będą...
Witam, Jak wygląda sprawa z łączeniem równoległym przetwornic step-up i step-down np. TPS62200 i TPS61200 ? (chodzi oczywiście o połączenie dwóch step-up lub dwóch step-down...) Czy można to robić? Jak wtedy liczyć maksymalny prąd wyjściowy takich przetwornic? Ewentualnie jakie zależności/funkcje muszą posiadać przetwornice żeby takie łączenie było...
Teoretycznie łączenie STK równolegle jest możliwe tylko przez wykożystanie tranzystorów końcowych zawartych w hybrydy - jest to zabawa zupełnie nie opłacalna gdyż koszt oryginalnego STK to 80-90zł a ten sam efekt można uzyskać na 4 parach tranzystorów np 2SA1943 i 2SC5200 + niewielki układ który nimi będzie sterował.
Po raz ostatni, bo nie mam już nerwów: otrzymałeś już wszystkie dane konieczne do budowy _Twojej_ ładowarki. To, co pojawi się na temat ładowarek w tamtym wątku będzie dotyczyć ładowarek na niskie napięcia a nie Twojej ładowarki. Twoja ładowarka pracuje na napięciu poniżej maksymalnego, dozwolonego napięcia ładowania zestawu a dodatkowo sam deklarujesz...
Ja do zabezpieczeń termicznych (układów gdzie nie jest ważna precyzja pomiaru) używam tranzystorów PNP (nie potrzeba izolacji, jeśli radiator jest na masie) w układzie mnożnika Ube (czułość podobna do LM35), w obudowie TO-220 albo TO-126 (łatwo przykręcić do radiatora) połączenie równoległe nie stwarza żadnych trudności. LM-35 można połączyć równolegle.
Tranzystory 2N3055 kiepsko pracują w układach impulsowych, są dość wolne, co powoduje, że mają spore straty przy przełączaniu. Bez porównania lepsze są tranzystory impulsowe, np. z dawniejszej polskiej produkcji BDY24 lub 25. Zobacz katalog CEMI: http://www.datasheetcatalog.com/datashee... Łączenie równoległe stosuje się ZAWSZE...
Schemat bez sensu - pomijając że dziwacznie narysowany ( przyjętym zwyczajem jest rysować z lewej do prawej a nie odwrotnie) to10k na wyjściu? - jaki prąd popłynie przez 10k? Nie łączy się równolegle WO z kilku powodów. Chcesz duży prąd - dodaj na wyjściu WO wzmacniacz prądowy w postaci pary pnp-npn, można tam dodać obwód polaryzacji wstępnej tranzystorów...
Układ pełni rolę klucza, chciałem testowo uruchomić diody RGB z wspólną katodą, niestety posiadam tylko sterowniki z taśm led z wspólną anodą, które chciałem tu testowo zastosować. Jeżeli tak napisałeś to znaczy, że nie da się wprost sterować diodą LED RGB ze sterownika dla taśm LED ze wspólną anodą. Patrząc na Twój schemat założyłem sobie, że te sterowniki...
Witam Rozważ tranzystory IGBT. Są znacznie wytrzymalsze prądowo w impulsie od Mos-fet. Równoległe łączenie Mos-fet rządzi się pewnymi prawami, tak aby były one z tej samej "paczki" produkcyjnej. Silnik jest sporej mocy, więc od Ciebie zależy, czy chcesz droższe rozwiązanie stosowane powszechnie w napędach maszyn, czy łączenie rzędu tańszych Mos-fet...
W praktyce może się okazać że niewiele drożej wyjdzie zrobić układ push pull. Bo i tak potzebujesz obudowę, zasilacz, transformator głośnikowy itp. A takie 30-40W to już jest niezła moc i nie musiałbyś myśleć nad kolumnami o wysokiej skuteczności. Oczywiście że wzmacniacze SE o mocy większej od 5-6W to już aberracja. Nieprzypadkowo w fabrycznym sprzęcie...
zimny102 - również i ja nie mogę się z Tobą zgodzić. Łączenie równoległe tranzystorów jest bardzo czesto stosowane. Powiedz, jak bez równoległego łaczenia tranzystorów mozna by było zrobić zasilacz np 0-30V/0-20A ?? Taki zasilacz bez problemu mozna obecnie nabyć np na aukcjach. Mam schematy dużych zasilaczy, które są masowo produkowane i prawie każdy,...
https://obrazki.elektroda.pl/4744901900_... Miernik poziomu szumów sprzętu audio (szumofon) Wstęp Zanim w mojej pracowni pojawił się tego typu miernik szukałem szumów przez włożenie ucha do głośnika. Wszelkie dyskusje o szumach na forach były „cyfrowe” czyli albo coś szumi albo nie szumi. A samo konstruowanie urządzeń audio...
Istnieje szereg technik projektowania układów, które pozwalają na zwiększenie wydajności prądowej wzmacniacza operacyjnego. Jednym z rozwiązań, jest zastosowanie zewnętrznej pary tranzystorów bipolarnych w układzie push-pull, jako drivera wyjściowego. Inną metodą jest stosowanie dwóch różnych wzmacniaczy jako pary komplementarnej. Trzecią metodą jest...
Witam! Czy można łączyć równolegle triaki w celu zwiększenia ich wydajności prądowej? Jeśli tak to czy trzeba stosować jakieś sztuczki (np. tak jak się daje rezystory wyrównawcze przy łączeniu równoległym tranzystorów bipolarnych) Czy przy łączeniu równoległym tranzystorów IGBT należy również stosować rezystory wyrównawcze? Bo przykładowo przy mosfetach...
Można użyć wersji w obudowie SOIC i zrobić to na płytce dwustronnej. Wszystkie układy po jednej stronie, pozostałe komponenty w wariancie SMD po drugiej. Wtedy wzmacniacze przesmarować pastą termoprzewodzącą i do radiatora całą płytkę przykręcić... Gdyby miała powstać wersja komercyjna, to należało by poważnie rozważyć takie rozwiązanie. W sumie zastanawiam...
Systemy widzenia maszynowego wykorzystują silne impulsy światła do tworzenia superszybkich zdjęć wykorzystywanych w wielu systemach automatyki. Na przykład obserwacja przedmiotów na szybko poruszającym się podajniku taśmowym - dzięki krótkim impulsom światła możliwe jest ich obrazowanie i wykrywanie wadliwych obiektów. Typowo do generacji takich impulsów...
Rezystory Rezystory nazywane są również opornikami. Służą one głównie do ustalania wartości natężeń prądu płynącego w obwodach elektrycznych lub napięć w poszczególnych punktach układu elektronicznego. Rezystor może mieć różną wartość rezystancji, którą mierzy się w omach (symbol W). Ten symbol na tej stronie jest pomijany. Często zastępuję go w następujący...
witam !! z mich doświadczeń wynika że łączenie równoległe tranzystorów darlingtona nie działa pewnie . zrobiłem wiele zasilaczy na układzie 723 i jakoś działały ( i działają nadal ) , jest to sprawdzony układ . polecam zdecydowanie ! . pozdrawiam !!
No nie wiem panowie. Przy łączeniu równoległym tranzystorów w wiekszoosci przypadków trzeba stosowac rezystory wyrównujące prąd bazy.A więc zostaje przy obciążeniu regulowanym w postaci potencjometru drutowego i kiedyś sobie cos takiego zrobie a narazie powalcze z tym co mam. Pozdrawiam. Łączenie równoległe tranzystorów mocy wymaga co prawda pewnych...
Łaczenie równoległe - bez dodatkowych oporników wyrównujących - jest niewłaściwe, gdyż każda niesymetria w rozpływie prądów powoduje pogłębienie tej niesymetrii i w efekcie końcowym - zniszczenie termiczne. Dzieje się tak dlatego, że spadek napięcia na przewodzącej diodzie obniża się ze wzrostem temperatury złącza (o 2mV na 1°C), wówczas gorętsza dioda...
mają ujemny wspołczynnik temperaturowy, więc się nie spalą pod wpływem narastającej temperatury. Nie prawda, nie czytaj przestarzałych książek, współczesne MOSFET,y mają dodatni (wzrost prądu przy wzroście temperatury), ujemny miały dawne "lateral-MOSFET" produkowane w niewielkich ilościach do zastosowań audio. Właśnie coś mi się przypomniało. Większość...
Banalne - w tym układzie uszkodzeniu ulega tranzystor o najmniższym Ube. Równoległe łączenie tranzystorów wymaga stosowania w szereg z ich emiterami rezystorów wyrównawczych. W tym, konkretnym przypadku zastosowałbym rezystory rzędu 0.33 om/1W. Mam duże watpliwości co do tego, czy radiator 'z jakiegoś Pentium' jest w stanie odprowadzić 300W.
Autor nie wie dlaczego mu się palą elementy w prostym układzie Może o to zapytać - ale oczywiście nie tak, żebyśmy mieli zgadywać, tylko opisując, co zrobił, co zmierzył... Równoległe łączenie tranzystorów - mam nadzieję, że zrozumie, a jak nie, albo nie jest pewien, to może zapytać. Próba przygotowania opisu tak, by każdy - niezależnie od tego, jak...
Jeszcze parę spraw z szumami: (1) na ogół minimum szumów jest wtedy, gdy impedancja źródła sygnału = 26mV*√β/I_C; (2) przy optymalnej impedancji źródła szumy zależą od prądu i dla wielu tranzystorów małej mocy są najmniejsze dla prądu między 0.01mA, a 0.1mA (konkretna wartość jest różna dla różnych typów); (3) równoległe łączenie tranzystorów...
"Czy takie zabezpieczenie zastosowane na uzwojeniu pierwotnym trafo spawalniczego uchroni IGBT od zniszczenia??" "Czy 0.5 sekundy zwarcia to za dużo??" "Proszę o odpowiedź." Biorąc pod uwagę że czas otwierania/zamykania tranzystora dużej mocy to ok 1ms. ,to zabezpieczenie, aby było skuteczne powinno zadziałać w czasie 300ns-500ns. Czyli 1000 razy szybciej....
Problem z wydzieleniem ciepła o którym pisałem dotyczy wszystkich tradycyjnych (liniowych) zasilaczy i stabilizatorów. Szczególnie widoczne jest to przy niskich napięciach i dużych prądach oraz dużym napięciu wyjściowym. Jednym ze sposobów zmniejszenia wydzielania ciepła w takiej sytuacji jest odpowiednie dobranie napięć transformatora lub przełączanie...
Nie łączy się równolegle,a dodaje się tranzystory mocy które efektywnie zwiększają prąd obciążenia.Typowe stabilizatory(zbliżone do 14V) to 15V.Zastosowanie go w 99% będzie bez znaczenia dla dołączonego układu. Przykłady dodania dodatkowych tranzystorów już były podawane.
Witam! Jeżeli obydwie końcówki są identyczne i z tego samego źródła zasilania, to możesz połączyć, ale co Ci to da? Poza tym, że zwiększysz moc strat tranzystorów końcowych, gra nie warta świeczki. Pozdrawiam
Trochę z innej beczki. Nie spotkaliście się z czymś w rodzaju : TDA 7294 jako sterownik tranzystorów mocy ? Taki jeden TDA, a za nim stopień mocy - 8 tranzystorów i git - 400W ?
Post #23: ... szybki test z udziałem potencjometru, tranzystora i obciążenia na stole przy zasilaniu ok 3V wykazał, że można płynnie regulować moc. Ale przy zasilaniu 19V minimalny ruch potencjometrem to efekt "działa" lub "nie działa" ... - to wynik praktycznej próby dokonanej przez kolegę rekinisko . Zatem rzeczywiście można spokojnie ten tranzystor...
witam !! nie wiem o co chodzi na tym schemacie . równoległe łączenie tranzystorów? co najmniej dziwne (wiem że tak się robi) po co ?? wydaje mi się że w ALANIE tak jest normalnie. kol. naprawiał ALANA i miał b.duże kłopoty-dobranie tranzystorów o jednakowych charakterystykach jest w war amat. b.trudne. oprócz par. stałoprądowych pasowało by dobrać dla...
Niby dało by się ale to będzie równoległe łączenie Darlingtona i Sziklaiego i nie będzie to ze sobą za bardzo gadać.
Co masz na myśli równoległe łączenie tranzystorów , jeśli emiter-emiter , kolektor-kolektor ew. baza-baza to tak nie łączy się żadnych bipolarnych tranzystorów. Bardziej inteligentne połączenie typu polaryzacja każdego z nich i ograniczanie prądu kolektora stwarza dodatkową rezystancję a obciążenie rezonansowe to 50 ohm i tylko podniesieniem napięcia...
Regulacja prądu (ograniczenie) sprowadza się w takim układzie do odpowiedniej regulacji napięcia, bo prawo Ohm'a cały czas obowiązuje i jeśli chcemy aby układ ograniczał prąd Iwy gdy Robc zmaleje, to napięcie Uwy=Iwy x Robc również musi zmaleć. A regulacja napięcia to ogromne straty mocy w tranzystorze szeregowym - tu przy 28A moc strat na tranzystorze...
Nie muszę jej liczyć, bo z doświadczenia wiem, że w praktyce najsłabszym ogniwem tego obwodu ( przy tych mocach) będą terminale zaciskowe wzamacniacza, wewnętrzne szyny prądowe, przekroje ścieżek, doprowadzeń tranzystorów , uzwojeń transformatorów, itd, które będą co najmniej o rząd wartości ( a nawet więcej) wyższe niz super niska rezystancja źródła....
kondensatory 3x0,47uF po naładowaniu przez 300V są rozładowywane przez obydwa tranzystory ale dlaczego takie połączenie nie wiem jakis rezonans czy co O_o sprawdz moze wystarczy jeden tranzystor a ten R RC przy 555 zmienia jakoś charakterystyke sygnału Autor tego projektu użył 2 tranzystorów IGBT (widocznie jeden byłby za słaby), a ponieważ nie zaleca...
Ostatnio budując prototyp nowego zasilacza nie do lutowałem jednej nogi z powodu zanieczyszczenia nogi elementu, skutkiem czego szukałem możliwej usterki gdzie nie trzeba, Ostatnio zmontowałem pewien układ pomiarowy. W sumie jeden procek, dwa wzmacniacze operacyjne, wyświetlacz itd. Przed wlutowaniem kontrolera i wzmacniaczy sprawdziłem sekcje zasilania....
Tak więc sprawność zależy też od rodzaju tranzystorów. Masz rację te tranzystory miały spory Rdson. Nowe tranzystory mają jednak znacznie niższe Rdson. A napięcie Vgs można obejść układowo stosując bootstrap. Więc jednak sporo zależy od układu :) Tak, nowe MOSFET-y maja niskie Rdson, ale mają wysokie Vgs, co narzuca konieczność stosowania podwyższonego...
W załaczniku masz przykład jak to mozna zrobić. Zrobiłem zasilacz z wyjściem 6,2V na 2x LT1764A z softstartem wg projektu z postu [url=http://www.elektroda.pl/rtvforum/vi... Niestety nie działa...Coś trzeba poprawić ale nie wiem co. Bez tranzystorów (bez softstartu) stabilizator daje od razu 6,2V na wyjściu (przy wjściowym...
Najmniej wytrzymuje P55NF06 - tylko 60V (ciekawe, co to jest P55NF bez dalszych cyferek, na jakie on jest napięcie), następny jest BD139 - 80V, pozostałe 100V, albo i więcej - IRF 244N nawet 250V. A moc zależy od układu, od impedancji głośnika - oczywiście PM zrobić się nie da, więc ponad 48W nie uzyskasz, jeśli masz 48W z zasilacza - raczej uzyskasz...
Łączenie tranzystorów szeregowe jest jak najbardziej możliwe i zyskuje się większe napięcie które można na nich zredukować coś w rodzaju np. stabilizator napięcia siatkowego gdzie Uwe 350V a wyjście np 180 V . Równoległe łączenie natomiast zwiększa wydajność prądową układu np zasilacz 20 A wymago 3 do 4 takich tranzystorów w celu zapewnienia sobie nizawodnej...
szod to nie przepalenie bezpiecznika jest powodem uszkodzenia tranzystorów tylko na odwrót za pierwszym razem miałem bezpiecznik 25A i też go przepaliło a przecież nie miało prawa , mnie sie wydaje że to sprawa przepieć , przebija tranzystory a potem juz prąd robi swoje Nie wiem czy padły te same trznzystory bo jeszcze tego nie rozebrałem, za pierwszym...
hyhyhyhy ;) .... a koledze Sebastianowi.R to coś się nie poplątało??? chyba udzieliłeś odpowiedzi przypadkowo nie tu gdzie trzeba ;) .... co ma ULN2003 wspólnego z TDA2003 ???? chyba tylko to, ze jedno i drugie nazywa się ogólnie - układ scalony ;) a do kolegi marek_łódź - czytałeś poprzedni post? z tego co wiem to ULN2803 może maksymalnie dać 500mA...
Zgodnie jednak z definicją NXP obowiązuje I²C lub I2C, a na samym początku było IIC. No i swoim postem rozwiałeś wątpliwości, za co bardzo dziękuję, chyba po raz pierwszy . Chodzi o poprawną i przyjętą terminologię. Chyba się koledze coś pomyliło z biopolarnymi, mosfety można łączyć i nawet oporników wyrównawczych nie potrzebują. Puryści mogą...
równoległe łączenie tranzystorów łączenie równoległe tranzystorów mosfet łączenie równoległe przetwornic
ds18b20 uśrednianie triak sterujący silnikiem silniczków elektrycznych
pioneer instrukcja obsługi polski pralka gorenje ktora dobra
0x08000000 na dziesiętnie – adres Flash STM32, ARM Cortex-M, RISC-V Renault Scenic diesel dCi szarpie, czarny dym, gaśnie, brak rozruchu – typowe usterki