Czyli przy budynku większym np. 800m2 po powierzchni ,III-IV klasa ochrony odgromowej, układ TN, spokojnie taki uziom fundamentowy wystarczy? Szczerze mówiąc nie wiedziałem, że można zamiennie stosować wymóg rezystancji uziemienia 10 Ohm albo minimalną długość uziomu. Przeglądam teraz normę 62305...
Witam wszystkich forumowiczów i proszę o pomoc. Chciałbym wykonać uziom fundamentowy w nowo budowanym budynku, tylko niestety o jego potrzebie przeczytalem za późno. mam zalane już ławy fundamentowe i tu się rodzi pytanie. Z ław fundamentowych wychodzi zbrojenie 4xFi 12 słupa do gory i do niego teoretycznie...
Witam serdecznie, Jestem na samym początku budowy domu, w trakcie zbrojenia fundamentów. Zastanawiam się nad wykorzystaniem dolnej części zbrojenia (pręty stalowe fi12) jako uziomu fundamentowego naturalnego. W tym celu chciałbym pospawać dolne pręty zbrojenia wraz ze strzemionami tak, aby zapewnić...
Cześć, zgłębiam zagadnienia związane z uziomem fundamentowym i kwestiami powiązanymi. Naczytałem się już w wielu miejscach, że - uziom fundamentowy to najlepsza opcja, - o stawianiu bednarki na sztorc, - o bednarce ze stali czarnej lub ocynkowanej i bezsensownym przepłacaniu za inne materiały,...
Witam Jako że jestem na początkowym etapie budowy domu a ciekawość jest cnotą, mam pytanie do elektryków, praktyków. Mam zalane ławy z wyprowadzoną bednarką, która jest połączona ze zbrojeniem ław fundamentowych. 1) czy można na tym etapie zmierzyć oporność bednarki? 2) czym i jak to zrobić 3)...
Witam , Sytuacja wygląda następująco uziom fundamentowy wykonany na zasadzie spawania wszystkich przeciętych prętów zbrojeniowych. Nastepujaco dospawany płaskownik ocynkowany został doprowadzony do GSW. W pożniejszym czasie została wykonana instalacja odgromowa z własnym otokiem wokół bydynku i wyprowadzeniami...
... 1. Czy poprowadzenie bednarki w taki sposób jak zaznaczyłem na rysunku będzie dobry (kolor czerwony bednarka; żółty rozdzielnica)?.... Tak. Ze szkicu wynika że prowadzisz w rzucie ławy fundamentowej. ... 2. Około 25 metrów dalej będę budował garaż 7mx10m. Prawdopodobnie będzie w przyszłości...
Jaka jest zalecana odległość bednarki od ław fundamentowych przy uziemieniu otokowym
Witam Warstwa betonu oddzielająca bednarkę od ziemi musi mieć grubość 5 cm. Czyli bednarka nie może być ułożona pionowo ( czyli na "sztorc " ) bezpośrednio na ziemi lub przy zewnętrznych bokach ławy fundamentowej i zalana betonem . Dlatego stosowane są wsporniki dla zachowania wymaganych odległości...
bo jak, skoro ława fundamentowa już jest zalana? No właśnie, Zrób fotkę lub skan przekroju i zapodaj. Opisz co faktycznie zostało wykonane. Bo pojęcie płyta różnie jest interpretowane. Stan zerowy czyli ławy zazbrojone i zalane, ściany fundamentowe wybudowane i płyta zalana. Z tego co widzę...
Szanowni forumowicze, Buduję niewielki budynek - 10 m długości , w najszerszym miejscu 9m szerokości. Budynek jest podpiwniczony na głębokość 2,8 do 2,5m, grunt piaszczysty – suchy jak pieprz. Przed zalaniem ławy fundamentowej sprawdziłem w Internecie jak to się robi i okazało się ze w projekcie...
Przerabiał ktoś taki temat - czy taki układ sprawdzi się w aspekcie przyszłej ewentualnej odgromówki? Faktycznie wielokrotnie widziałem na budowach taką metodę przygotowywania wykopu do wykonania ław fundamentowych jak tutaj u kolegi autora. Oczywiście zmienia to funkcjonalność uziemienia fundamentowego....
Witam, Jestem na etapie budowy domu. Mój główny majster zaproponował iż wykona mi uziom fundamentowy, ponieważ pracując w Niemczech często taki uziom wykonywał. Przed zalewaniem ław, poprowadził bednarkę przez ławy między zbrojeniem po obwodzie i wyprowadził uziom ponad grunt w jednym miejscu,...
Witam, gdzie można znaleźć jakiś materiał lub może ktoś wie, czy w można w płycie fundamentowej ukladać bednarkę czy należy to robić pod izolacją /czyli pod ławą w chudziaku/. Dodam że ława łączy sie ze ścianami szczelinowymi, które idą dużo głebiej. A czy może wogóle nie układać bednarki i tylko pręty...
Witam Niedługo stawiam fundamenty i chcę się poradzić w sprawie uziemienia. W projekcie główną rozdzielnię elektryczną mam umiejscowioną przy wejściu do budynku, obok niej znajduje się GSU, niedaleko niej obie łazienki(jedna za ścianą obok, a druga piętro wyżej). Z tego wynika, że GSU jest w bardzo...
Witam Widzę, że koledzy będą się teraz kłócić o sprawy małoistotne. Zrozumiałe jest zalecenie (a nie nakaz) ustawiania bednarki na sztorc, ale na budowach widzę, że króluje ustawienie w pozycji horyzontalnej. Beton w ławach fundamentowych powinien być wibrowany - niezależnie czy dotyczy to domku jednorodzinnego...
W ławach mam drut 4x fi 12mm. Odprowadzenia do instalacji odgromowej i do głównej szyny wyrównawczej są zaprojektowane jako FeZn25x4. Czy w ławach powinienem umieścić dodatkową bednarkę czy wystarczy zespawać druty aby było zachowane przejście?
Trafiłem jakiś czas temu na temat "ciepłego fundamentu" czyli wylewania ławy w szalunku z XPS. Też mnie zaintrygowała kwestia uziemienia fundamentowego. Oczywiście przedstawiony projekt jest błędny. Nie ma możliwości kontaktu fundamentu z ziemią, więc taki uziom - można powiedzieć - "wisi w powietrzu"....
Zaufaj elektrykowi. Dodatkowe szpile są całkowicie zbędne a sztuczny uziom fundamentowy nie ma nic wspólnego ze zbrojeniem ław. Bednarkę poza budynek należy wyprowadzić w okolicy umieszczenia w przyszłości przewodów odprowadzających oraz wewnątrz obiektu gdzie zostanie zamontowana GSW.
Posiadam uziom fundamentowy wykonany z ocynkowanej bednarki 4x30. Rozłożona jest ona na podbetonie na dł. ok 50 m. Na tej długości jest dwu- lub trzykrotnie łączona za pomocą złączy (nie jest niestety spawana), skręcona jest również z drutem zbrojeniowym (znajdującym się w ławie fundamentowej oraz w...
...A co do łączenia otoku z istniejącym zbrojeniem ławy fundamentowej przybudówki to w Twoim przypadku jakieś kompletne nieporozumienie. Zbrojenie owszem można połączyć, wewnątrz budynku z szyną wyrównawczą. Jakie nieporozumienie? Należy połączyć zbrojeniem ławy fundamentowej z otokiem.
Tak naprawdę to należy wyburzyć budynek, wywalić ławy, zrobić uziom fundamentowy, wylać nowe ławy i postawić na nowo budynek. Jak już inwestor się z tym upora to moze spokojnie zadzwonić po elektryka. Nie popadajmy w paranoje. Zastanówmy się ile osób rocznie ginie w wypadkach samochodowych, a...
Podsumowanie: Ostatecznie wykonałem 7 wyprowadzeń z uziomu (plus jedno wewnątrz budynku, dla instalacji elektrycznej), jak zaznaczono na poniższym rysunku kolorem różowym: W uziomie sztucznym zastosowałem płaskowniki stalowe (nieocyknowane) - bodajże 2,5x40mm. Połączenia między nimi wykonałem złączkami...
Witam. Jestem na ukończeniu wykonywania instalacji elektrycznej domu jednorodzinnego, mam kilka pytań. 1. W warunkach o ZE mam napisane, że WLZ poprowadzić w rurze ochronnej PCV. Czy musi to być rura RL czy może być zwykły peszel niepalny? Przyłącze będzie napowietrzne. 2. Czy jeśli WLZ wykonam przewodem...
Cześć, Mam taki problem. Zrobiłem uziom fundamentowy sztuczny. Bednarka została wypuszczona z ław w trzech miejscach. Na rogach domu pod piorunochron oraz w miejscu pod rozdzielnię. Jednakże okazało się po wymurowaniu ścian fundamentowych iż bednarka pod rozdzielnię jest za krótka i nie starczy...
Witam Norma normą, ale mamy wskazany już przez kol. koziego § 184 Rozporządzenia, który nie pozostawia złudzeń. Jak pamiętam - intencją wprowadzenia tego paragrafu do rozporządzenia było m.in. zastosowanie uziemienia o odpowiedniej żywotności - porównywalnej do trwałości całego budynku. Wzorowano...
Cześć, domek jednorodzinny, układ sieci TN-C, podział PEN w rozdzielnicy, GSW pod rozdzielnicą, uziom do celów ochrony pporażeniowej, przepięciowej i być może odgromowej - właściciele jeszcze nie wiedzą. Mam do wykonania pierwszy uziom fundamentowy, gdzie jest trochę nietypowo zrobiona ława fundamentowa...
[url=]Ławy fundamentowe krok po kroku. Poradnik z rysunkami. Czytam ten post i nasunęło mi się pytanie dotyczące ławy fundamentowej w gruncie bez deskowania z folia. Czy takie wykonanie fundamentów wpływa znacząco na wartość pomiaru uziomu fundamentowego? Jeszcze jeden link [url=]JAK BETONOWAĆ...
Witam, ze względu na trudne warunki gruntowe będę miał dom posadowiony na płycie fundamentowej na mikropalach. Mam teraz wykonywane mikropale i za jakieś 2 - 3 tygodnie płytę. Technologia widoczna jest na załączonych zdjęciach (mikropale łączone są w ławach fundamentowych, na których jest później oparta...
Witam, Przepraszam, że dopiero teraz wracam, ale byłem na wyjeździe i dopiero dziś wróciłem. W każdym bądź razie jestem super zaskoczony tyloma odpowiedziami, za co bardzo Wam dziękuję. Faktycznie nie doprecyzowałem kilku rzeczy więc pozwolicie, że odpowiem po kolei na Wasze pytanie - komentarze. 1....
Hej zaczynam budowę małego domku jednorodzinnego mam dylemat odnośnie uziemienia fundamentowego (bez odgromu) jak długa powinna być bednarka w zbrojeniu? oraz czy odseparowanie ławy fundamentowej zwykłą folią ( chce zrezygnować z chudziaka) wpłynie na parametry uziomu
Z tego co się zorientowałem są dwie wersje płyt do dwukolumnowca: wersja "blokowa" z dwiema niezależnymi ławami, 1x1,2x1 a tutaj wersja "płytowa" 4x2x0,16 16 cm trochę cienko się wydaje. We wszystkich jest jakieś zbrojenie. A tutaj do nożycowego: 7,3x3,2x0,2. Ale nie chcę tych wymiarów...
Z opisu Pana E.Musiała wynika, że możemy mocować bednarkę do dolnych prętów zbrojenia w ławie pod którą jest warstwa cienkiego betonu.Jeżeli natomiast jest izolacja pomiędzy chudym betonem ,a ławą wtedy należy na wspornikach dystansowych umocować bednarkę >5cm od gleby i zalać chudym betonem. Dobrze...
Z podanego przez autora opisu oraz fotek wynika, jak stwierdził kolega r103, że nie w samym ociepleniu jest problem, (jakie by ono nie było - ale w końcu jest:). Na odkrywkach widać starą izolację bitumiczną - zarówno poziomą jak i pionową. Jeśli jest w miarę starannie położona, to powinna działać nadal....
Witam Jak napisał kol.wola.można wykonać pomiar rezystancji uziomu miernikiem IMU-1)notabene produkowanym od 50 lat)lub nowszą wersją elektroniczną IMU-10 i wieloma innymi miernikami do pomiaru uziemień których bardzo dużo w ofertach sprzedazy,np.MPI-510 (jedna z funkcji pomiaru).Ale są to mierniki...
Kolego TDM, widzę że masz problem z określeniem własciwej drogi postępowania. Ściany fundamentowe zawilgocone, pionu nie trzymają itd... Proponuję zacząć od określenia poziomu wód gruntowych, czy są poniżej ław fundamentowych czy niestety powyżej. Od tego zależy sposób pozbycia się wilgoci ze ścian....
Ze zbrojeniem nie trzeba obligatoryjnie łączyć, bo to jest uziom fundamentowy sztuczny, a więc niewykorzystujący elementów zbrojenia. Oczywiście chodzi o trwałe połączenie, bo połączenia jako-takiego uniknąć się nie da (choćby przez mocowanie płaskownika drutem żeby nie latał po wykopie). Ten płaskownik...
A jak radzić wtedy "Należy przestrzec, że niektóre rodzaje izolacji fundamentu mogą bardzo pogorszyć możliwość przepływu prądu z uziomu fundamentowego do gruntu: jeśli całe ławy fundamentowe, również od spodu, osłonięto polistyrenem ekstrudowanym (XPS), to uziom fundamentowy będzie zupełnie...
Witam. Problem jest następujący, mieszkam w dość starym domu, który wg. założeń miał być niewielką kamienicą, planowane oddanie budynku do użytku miało nastąpić na przełomie 1940 i 1941, tak więc przymusowe zakończenie budowy w 1939 zaowocowało brakiem niemal 2 kondygnacji. Budynek w takim stanie przetrwał...
Oto rysunek kolegi Krzysztof Reszka: W tym przypadku, podane przez kolegę rozwiązanie nie ma jednak zastosowania, ponieważ, jak już pisałem od góry do dołu wszystko jest metalicznie spięte, a dodatkowo „wąsy” podstaw metalowych słupów nośnych są przyspawane do drutów ław fundamentowych...
Witam. Pozwolę sobie odświeżyć wątek gdyż mam wątpliwość taką jak tytuł wątku. Opis linii: trafo-ok300m linii kablowej 4x120mm2 -ZK z licznikiem i podział PEN na N i PE - ok45m kabla w ziemi 5x10mm2 - rozdzielnia w domu gdzie PE jest dodatkowo połączone z uziomem fundamentowym(ok50m bednarki pomiędzy...
Witam. Brat buduje dom jednorodzinny, projekt instalacji elektrycznej został wykonany "standardowo", tzn. projektant sam ponanosił punkty oświetleniowe, łączniki oświetleniowe i gniazda wtykowe na planach budynku. Wcześniej brat nie ustalał z projektantem żadnych szczegółów (projekt całego domu został...
Witam Zostawmy znaczenia słownikowe na boku, bo "rozsadzać" ma kilka znaczeń "sadzić osobno" jak i "detonować od środka". Ale wracając do pytania zadanego przez kol. maziar1000 (post nr 11). Może się powtórzę, bo już nie raz o tym pisałem. Zjawisko wyładowania atmosferycznego jest zjawiskiem ściśle...
Cześć, buduje dom. Jako instalację odgromową mam zamiar puścić w glebie 1m od budynku bednarkę ocynkowaną 30x4 i z dachu poprowadzić cztery zejścia do niej. Osobno chcę wykonać uziom fundamentowy naturalny łącząc ze sobą bednarkę ze zbrojeniem ławy fundamentowej. I mam pytanie, czy taki sposób jest ok?...
Cześć wszystkim, Mam pytanie do osób które są obeznane w projektowaniu uziomów parafundamentowych stosowanych pod domami z pełną izolacją płyty fundamentowej od gruntu. Z uziomami ław fundamentowych czy innymi (otokowymi itd.) mam doświadczenie i nie ma z nimi większego problemu jednak uziomu przy...
Witam. Kolega remontuje budynek gospodarczy, część głównie drewnianą wyburzył. Przed zalewaniem podczas końcowego przeglądu zbrojenia ław fundamentowych pomyślał żeby przy okazji zrobić uziemienie bo miał trochę zwiniętej bednarki. Zespawał więc jednego pręta zbrojenia wokół ( kolor pomarańczony...
Dopiero teraz do mnie dotarło jak pisaliście żeby przekuwać się przez ławę fundamentową albo podkopywać się pod ławą. U mnie elektryk zrobił tak że głównym kablem zasilającym doszedł do ściany fundamentowej na głębokości ok. 70cm następnie wyszedł kablem do góry po ścianie fundamentowej i wszedł do...
Byłem wczoraj w firmie która wykonywała u mmnie instalację c.o. Wykorzystanie obecnego kotła do ogrzewania drugiego budynku jest jak najbardziej możliwe. Ale... należałoby "wyjść" z budynku mieszkalnego wpuszczając rury pod ziemię już w kotłowni, zatem trzeba w tym pomieszczeniu wykopać odpowiednią studzienkę...
Już było pisane Do celów ochrony odgromowej i zapewnienia poprawnego działania układów ograniczających przepię- cia należy w pierwszej kolejności wykorzystać uziomy naturalne obiektu, którymi mogą być: ... metalowe rurociągi wodne oraz osłony studni artezyjskich znajdujące się w odległości nie większej niż...
Ja u siebie dospawałem dwa pręty do zbrojenia w ławie fundamentowej. Stawiam domy i dość często takie coś robię przed zalaniem ław.
... W gotowym zakupionym projekcie przewidziany był uziom otokowy ... Powinien być zaprojektowany uziom fundamentowy. Robisz go zamiast otokowego - to dobrze. .. Na etapie zalewania ław fundamentowych za to wyprowadziłem w dwóch narożnikach dwie bednarki które są przy spawane do zbrojenia ław....
Najlepiej jak byś zrobił otok wokół budynku i powbijał szpilki Galmara.Otok jest to zwój krótko zwarty wykonany z bednarki drutu ocynkowanego.Najlepszym rozwiązaniem jest uziom fundamentowy (kładziemy bednarkę przed zalaniem ław fundamentowych spawamy ze wszystkimi elementami zbrojenia (zapobiega przeciwko...
Dla mnie liczy się każdy grosz , dom buduje z pracy własnych rąk , zresztą Pana komentarz jest zbędny i nie ma nic wspólnego z tematem . To nie jest forum muratora kolego i za co budujesz dom nie ma żadnego znaczenia. Zadałeś pytanie to licz się z tym, że odpowiedzi brutalnie zweryfikują Twoje pojmowanie...
Ja z reguły robię otwory wiertłem przebiciowym fi55 pod katem 45 st z poziomu chudego betonu bezpośrednio w grunt + przeciągniecie rury DVR50 czyli arota. Robi sie to stanie surowym i nigdy nie było żadnych problemów. Wbrew pozorom w czasie budowy budowlańcy mogą Ci to Twoje przejście zniszczyć zagiąć...
...2. Z skrzynki z licznikiem wychodzi przewód 4 żyłowy, rozumiem, że rozdział przewodu PEN na PE i N powinien być wykonany i uziemiony w skrzynkach w domu, garażu i ogrodzie? Nie. Podział PEN powinien być wykonany zgodnie z projektem instalacji w budynku i tor PE połączony z GSU budynku. Ta zaś...
Kolego, ta rura ma być na całej długości, czyli ma przechodzić przez fundamenty również. Nie bardzo rozumiem. Liczę się z tym, że rura ma być na całej długości (od przejścia przez fundament do RG) choć zdaje się to nie jest obligo ale ok. "Fundament" składa się z ławy fundamentowej i ściany fundamentowej....
Sytuacja wygląda następująco: dom jednorodzinny, układ sieci TN-C, rozdzielnia wyposażona w ochronniki przepięciowe, brak instalacji odgromowej, uziom fundamentowy w postaci bednarki przykręconej zaciskiem śrubowym do zbrojenia. Zbrojenie w narożnikach ław fundamentowych skręcane drutem wiązałkowym...
Dzień dobry, Chciałbym Was prosić o sprawdzenie poniższej rozdzielnicy. Rozdzielnica będzie wykonana w domu jednorodzinnym. Poniżej zamieszczam schemat rozdzielnicy z podłączeniami aparatów oraz zestawienie obwodów. Przyłącze do budynku YKY 4x10mm2 długość 20m. Sieć TN-C, przyłącze 13kW 25A. Rozdział...
Witam ! Było kilka pokrewnych tematów, ale pozwolę sobie poprosić o kilka porad. Zamierzam przy zabezpieczeniu glównym 32 A ( ZK na granicy działki ) zastosować w rozdzielni : - wyłącznik główny C63 - działający jako wyłącznik ręczny w celu odłączenia wszystkiego ( trzy fazy ) - różnicówkę 30mA...
Witam. Ontuk57 ja nie jestem projektantem, ale robię instalacje w blokach przeważnie, a tam wymagają mniej niż 10 ohm, dla odgromówki kiedyś wymagali 30 ohm. A Twój budynek najlepiej jakby miał uziom ze zbrojenia z ław fundamentowych (to najlepsze rozwiązanie). Robiłem sporo uziomów, ale 15m bednarki...
Wiem nikt domu nie zbudował przez internet dlatego pytam jak to powinno wyglądać. Wystarczy uziemienie fundamentów czy też trzeba coś jeszcze zrobić? Chciałbym żeby wypowiedział sie też ktoś kto zajmuje sie tym na codzień... U mnie w pracy tak wykonujemy takie rzeczy Przy wylewaniu fundamentów...
Tak to prawda. Projekt być musi , i przeważnie jest . Projekt instalacji elektrycznej , instalacji C.O. kanalizacji i już na pewno przewodów wentylacyjnych czy spalinowych. Często są projekty razem w tzw. Projekcie budowlanym .Jest to taka powiedzmy książka w której są np.mapka geodezyjna , rzuty...
Ok.To teraz konkretne pytanie? Czy błędem będzie jeśli wbiję pięć prętów fi 20 przy skrzynce złączowo pomiarowej w odległości min. metra od siebie,tam podepnę PEN, jednocześnie rozdzielę PEN na PE i N a następnie po wpięciu ich w rozdzielnie na piętrze uziemię PE przewodem np. 25mm2, który połączę z...
Witam! W twoim przypadku podział PEN z złączu kablowym, ale w obrębie obiektu może być rozwiązaniem poprawnym. Tym bardziej, że jako uziom wykorzystano zbrojenie ław fundamentowych. Jest to uziom naturalny, ale powstaje pytanie czy pręty zbrojeniowe go tworzące są ze sobą galwanicznie połączone?...
Do skrzynki z licznikiem dochodzi ziemią kabel aluminiowy 4x 25 ze słupa po drugiej stronie ulicy plus bednarka.Od licznika do domu 60 metrów kabel 5x10 miedziany. Żyła zielono-żółta połączona z bednarką pod licznikiem,a w domu z bednarką przyspawaną do zbrojenia ławy fundamentowej.Czy wykonawca zrobił...
No fakt istnieje przecież jeszcze korozja. A ponadto zaczęto wprowadzać izolowanie fundamentów. Tzn. odcina się fundament na całym obszarze (boki, spód, wnętrze)od gruntu . To czy wtedy też stosuje się jako uziemienie bednarkę w ławie fundamentowej bo jak koledzy pisali żeby działała jako uziemienie...
Witam Dzisiaj zajrzałem do kolegi wątku i widzę, że pojawiły się nowe informacje. 1. Wykonanie uziemienia. Jeśli kolega chciałby wykonać uziom dedykowany dla SPD, to oczywiście jakby najlepiej on był na zewnątrz. Aby to zrobić należało by zdjąć kilka płyt chodnikowych - pamiętając, że należy nieco...
belimacior_ Jak zwykle masz rację, jak będę budował następny dom (za Punkty na Elektrodzie oczywiście), nie omieszkam obłożyć całej ławy fundamentowej przetwornikami np. magnetostrykcyjnymi by zamienić nacisk na energię elektryczną. :D :D
Witam! Co masz na myśli pisząc "zbrojenie"? Czy zbrojenie ławy fundamentowej? Czy siatki zatopionej w posadzce?
Dla uzyskania tej samej mocy z takiego samego wiatru, wiatraki o pionowej osi obrotu zużywają nawet 50 razy więcej materiału, niż wiatraki "klasyczne" (patrz na współczynnik doskonałości "Q": stosunek powierzchni zataczanej śmigłem do powierzchni śmigła). Do tego dodaj parcie wiatru na taką konstrukcję....
Teraz zaczynam się zastanawiać czy powinienem podejmować się robienia tej tablicy. Jeśli ktoś robił przyłącze powinien je zrobić od początku do końca. Nie twierdzę że ZE powinien włączać napięcie, ale nie mogę też pogodzić się z tym że część forumowiczów twierdzi że to ja źle wykonałem połączenia w rozdzielni....
, znajomy doradził mi żebym podlewarował dach i spróbował skręcić w paru miejscach ścianę używając do tego drewnianych okrągłych bali i prętów gwintowanych... Najlepiej to podnieść cały dom i pod wszystkimi ścianami nośnymi wykopać i zalać fundament z zbrojoną ławą fundamentową.
Witam, Pomimo przeglądnięcia wielu tematów nie znalazłem odpowiedzi na dręczące mnie pytania. Stąd też prośba do doświadczonych użytkowników o poradę w zakresie przygotowania instalacji elektrycznej pomiędzy "budynkiem matką" a dodatkowymi elementami. Już tłumaczę w czym rzecz: Chciałbym przygotować...
Bednarka jest przyspawana do zbrojenia ław fundamentowych. Jeżeli można wykorzystać bednarkę w rogu budynku to czy nie będzie potem problemu z instalacją odgromową. Boję się że jak piorun dupnie w moją chatę ( z moim szczęściem to bardzo prawdopodobne :) ) i poprzez to połączenie popali wszystkie urządzenia...
Naturalnie chodzi tu o polaczenie ze zbrojeniem Do kolegi bogson moja wypowiedź była adresowana. To jego zżera. W rzeczy samej, że spawają do betonu. :) Zastanawia mnie jak zrobią instalację w : ... Na ta chwile stoi tam toaleta zbita z desek i wcisniety w to toitoi-nie wazne. Docelowo...
A ja chciałbym zreaktywować temat i zapytać. czy wystarczy agregat prądotwórczy (zacisk PE) połączyć z zaciskiem PE w instalacji domowej. Dodam, że PE w instalacji domowej ma być podłączony do bednarki, która to przyspawana jest do zbrojenia ław fundamentowych. Instalacja odgromowa również połączona...
Witam Zdjęcia posty #19, #22 kolegów Jacka i Pawła (opornik7, elpapiotr) pokazują prawidłowo wykonane uziemienia przygotowane do zalania w ławach fundamentowych. Tak powinny być wykonywane wszystkie nowe inwestycje. Przy okazji powiem, że ja się nigdy się nie spotkałem z sytuacją, że strzemienia...
Przyspawanie bednarki nie robi z niego uziomu fundamentowego. No ale uziom fundamentowy to nie tylko bednarka zalana betonem, czasem przecież bednarka dokręcana jest do zbrojenia ławy fundamentowej i też wszystkie parametry trzyma. Czytaj; "uziom fundamentowy naturalny".
Był elektryk - nie potrafili powiedzieć co się stało. Twierdzą, że wszystko jest ok wszystko sprawdzali i wszystko niby ok. Opisuję ponownie - wyłączone napięcie L1 L2 L3 poprzez wyłącznik podczas odłączenia przewodów od (mufy) PE I N doszło do jakiegoś przepięcia w wyniku czego spalił się sprzęt w domu....
Szanowni, Proszę o opinię nt. rozproszenia punktów uziemienia dla PE w instalacji, którą planuję. Mam wykonane dwa punkty odległe o ok. 40m. W jednym do uzyskania wymaganej rezystancji trzeba było wbić szpilkę na 7m (stary dom), w drugim dwie na 6m (nowy dom). W tej chwili przewód PE nie łączy obu...
Na piasku nie występuje zjawisko wysadzania fundamentów. Jesteś pewien że piasek masz na całym obrysie ławy fundamentowej? Grunty potrafią być bardzo niejednorodne. Wystarczy że w jednym miejscu będzie glina i musisz kopać fundamenty poniżej strefy zamarzania. Jak nie dasz zbrojenia to ile zaoszczędzisz?...
Serdeczne dzięki za obszerną dyskusję - dałem oczywiśćie pomogi !! Przypomnę, że u mnie nie ma grzyba :) poziom wód gruntowych raczej zdecydowanie poniżej ławy, a na pewno podłogi piwnicy. Jedynie podwyższona wilgotność w pomieszczeniach. Aktualnie w przedziale 70 - 88 %. Również jestem zwolennikiem...
Nie podałeś jaki jest układ sieci zasilającej. Jakim kablem masz zasilanie do RG :?: Ochronnik T1 powinien byś oparty na iskierniku. 12,5kA to za mało pewnie na dodatek 8/20 a nie 10/100. Uziemienie wkopane i dospawane do ławy fundamentowej Zasilanie przewód 5 żył
Wiązanie betonu trwa ok miesiąca ,przy czym szybkość wiązania maleje z czasem. Najszybciej wiąże w pierwszym tygodniu po zalaniu i tym okresie powinien być obficie polewany wodą oraz osłonięty od słońca Budowę ścian można zacząć po kilku dniach od zalania Wytrzymałość ławy fundamentowej jest obliczona...
Te bednarka to jest połączona ze zbrojeniem fundamentu? Jak ona jest położona? Ta bednarka w wykopie przyłączona do bednarki w ławie fundamentowej? Bardzo ciężko Ci będzie zejść w dół z rezystancją uziemienia jak będziesz kładł tylko uziomy poziome. Trzeba zmierzyć rezystywność gruntu i gdzie jest...
W moim rejonie jest trzech operatorów - nie mylić ze sprzedawcą energii. Można wybrać sobie jednego z nich. Mają różne opłaty przesyłowe. Znaczna cześć linii przesyłowej jest w prywatnych rękach. Osiedle powstaje na byłym terenie po likwidowanych kołchozach. Najkorzystniej było z PGE. Dodatkowo za zezwolenie...
Witam, jestem w trakcie budowy domu jednorodzinnego i powoli kończy się etap wykonania instalacji elektrycznej. Mój elektryk zapytał mnie jakie chciałbym zabezpieczenie przeciwprzepięciowe i poleca mi C+E ale mówił abym jeszcze zgłębił temat i sam podjął decyzję. Prosiłbym więc o poradę. Z PGE...
Cholera pośpieszyłem się bo rozbudowując mój dom. O SSO (stan surowy otwarty) już zaizolowałem ławy fundamentowe styropianem, folią i co tam trzeba. No dobra okien i drzwi w dobudówce nie mam ale czy zapomnę o elektryce przed tynkami... a może ogrzewanie podłogowe zrobię po posadce. Nie wiem czy...
Od punktu rozdziału do szyny wyrównawczej jest położona bednarka. Szyna wyrównawcza jest w bezpośredniej okolicy rozdzielnicy w budynku i podłączona do szyny PE rozdzielnicy. Dom ma instalację odgromową z uziomem otokowym (szkoda że nie w ławie fundamentowej) połączonym z pozostałymi uziomami.
Zastanawiam się jeszcze czy nie łatwiej będzie mi dokuć się do zbrojenia ławy fundamentowej, żeby wykorzystać ją jako uziom. Niestety pręt nie został nigdzie wyprowadzony podczas lania.
Po ekspertyzie przyrządem do pomiaru zawilgoceń okazało się, że fundamanty i ściany posiadają wilgotność w granicach norm. A wykwity na ścianach powstały w skutek braku wentylacji. Ze ścian grzybnia usunięta preparatem, następnie zamalowana białą farbą. Fundamenty jak na załączonych fotografiach schną...
Mała poprawka. Wprowadzono do kotłowni bednarkę zamocowaną do zbrojenia ławy fundamentowej.
No tak ale kabel alu to 2/3 ceny miedzi lecz stwarza pewne problemy bo duży przekrój przy przyłączeniu tzn dodatkowe przejście do licznika, zastanawiam się czy jest sen i potrzeba ciągnięcia 5x czy tak jak założyłem 4x uziom mogę sam wykonać a poza tym mam bednarki przyspawane do ław fundamentowych zrobiłem...
Wczoraj dostałem list z wyceną :D Fachowiec napisał że wycenia wykonaną pracę na 1800zł i że czeka na przelew zaległych 1300 zł...w innym wypadku sprawa trafi do "sadu" :D Szkoda tylko że nie napisał pod jakie drzewo do tego sadu :] Panowie, wyczytałem że powinno się zrobić odsadzkę. Cytuję "...
Witam! Główną szynę uziemniającą w rozdzielni mam wyprowadzoną ze zbrojenia ław fundamentowych. Instalację tworzyłem sam. Byłem pewien, że takie rozwiązanie jest pewne, zwłaszcza, że różnicówki normalnie działają. Nawet jak przy wyłączonych esach grzebałem w gniazdku i chyba zwarłem N z PE to RDC zadziałało....
Witam wszystkich majstrów.Próbowałem stworzyć jakiś rysunek ale spróbuję opisać problem. Dom 1 piętrowy dawniej łazienka na parterze i na pierwszym piętrze. W chwili obecnej tylko na 1. Pierwotnie pion kanalizacyjny na zewnątrz budynku był wyprowadzony na wysokości ław fundamentowych. Dom posadowiony...
I wtedy może być ocynk czy kwasoodporna? W otulinie betonowej stal nie rdzewieje. Kładzie kolega zwykłą bednarkę bez żadnej powłoki ochronnej. No chyba że bogatemu wszystko wolno to może być kwasoodporna czy miedziana. Ale nie ma takiej potrzeby. Poza ławą fundamentową czyli na otok zewnętrzny,...
Witam. Szukam rozwiązania dla rodziców. Ogólnie przedstawię sytuację oraz na końcu opcje jakie biorę pod uwagę, choć jestem otwarty na inne propozycje. W domu utrzymuje się duża wilgotność w granicach 80% i zagrzybienie w narożnikach pokoi oraz zewnętrznych ścianach przy suficie, choć w niektórych...
Napisałem niżej, że 2m bednarki przyspawałem do zbrojenia ławy fundamentowej. Czy to jest ok zwłaszcza, że ława będzie w folii ze względu na teren piaszczysty? Jeżeli nie proszę o poradę jak zrobić dobrze uziom i instalację odgromową.
Dzień Dobry, proszę o pomoc! Chcę sprawdzić czy przepieciówka którą zastosowałem jest odpowiednia do ochrony mojej instalacji bo nie wiem jaki mam układa sieci, pomóżcie. Ze słupa do skrzynki przed płotem idą 4 żyły. Potem ze skrzynki do rozdzielni w domu idą też 4. Plus doprowadzony do rozdzielni jest...
Witam ponownie, Powracam jeszcze po kilka rad. Pawelelemonter uczuliłeś mnie na sprawę uziemienia i odgromnika. Poszperałem trochę na necie i chciałbym poznać waszą opinię na temat poniższego schematu. W tej chwili mam tylko jedna bednarkę (tą dolną) poprowadzona do rozdzielni. W przyszłym tygodniu...
Witam. Jestem w trakcie budowy swojego domu jednorodzinnego (metodą gospodarczą). Aktualnie muszę wykonać WLZ, żeby zaliczyć warunki w banku a także mieć w końcu prąd na budowie. I tu pytanie do elektryków. Jaką gotową erbetkę z zabezpieczeniami polecacie? Interesuję mnie erbetka w odbudowie IP65, minimum...
Nim zaczniesz izolować trzeba wykonać drenaż otokowy domu na poziomie ław fundamentowych, a jeśli budynek nie posiada ław, to na poziomie zagłębienia ścian piwnicznych. Dom musi został od strony zewnętrznej odkopany, ściany piwnic osuszone i poprawnie zaizolowane. Jeśli ściany piwnic są w dobrym stanie,...
Powiem może przewrotnie, ale z Twoich opcji najlepsza jest żadna i wszystkie. Nie wiem czy można zrobić poprawny uziom fundamentowy, którym nie zejdziemy do hmm... zaopiniowanych przez branżę wartości. Musiałby być bardzo piaskowo-skalny grunt. Wtedy należy łączyć różne wykonania z odpowiednich...
Witam. Arturw201 napisał: Do kolegi Bachus1. Kiedy budynku jeszcze nie było a tylko wylane ławy, to na tym poziomie ułożyłem zwykłego alupexa tak jak podłogówkę. Jest tego 200m ułożone w dwie pętle. Lepiej jest to zrobić aby jedna pętla nie była dłuższa jednak jak 50m. Całość zasypałem piaskiem...
jak się ma uziom fundamentowy do rezystancji? bo ja myślałem, że tu się liczy rezystywność gruntu Uziom fundamentowy znajduje się w najniższej części podziemnej budynku w dolnej warstwie ławy, gdzie rezystywność jest stała, a grunt wilgotny nie będący bezpośrednio pod wpływem warunków atmosferycznych...
1. Jeśli chcesz wykonać uziom fundamentowy to możesz mocować do zbrojenia, tylko należy zwrócić uwagę by bednarka była zalana min. 5 cm betonem. Jeśli planujesz instalację odgromową to na rogach domu powinieneś wystawić bednarkę do podłączenia przewodów odprowadzających z dachu. Odległość od wystawionych...
W publikacjach w Internecie (w tym E.Musiała) spotkałem się, że min przekrój głównych przewodów wyrównawczych nie może być mniejszy niż 6mm2 a w przypadku gdy istniej możliwość iż przepłynie nim prąd piorunowy nie mniejszy niż 16mm2. Gdzieś napotkałem też interpretację, że 16mm2 należy stosować gdy budynek...
To nie jest płyta ale ława fundamentowa, i w dodatku nie ciągła obwodowo tylko w kształcie litery C, dolega do styropianu budynku (garaż w dylatacji). Ława garażu nie jest połączona z ławami domu. Jakie wady są tego projektu? Czyli rozumiem że uziemienie jest w skrzynce ale lepiej zabezpieczyć się...
Ludzie. Po pierwsze uziom naturalny to właśnie uziom fundamentowy (zbrojenie fundamentów). Jest to najlepszy z możliwych uziomów. Uznawany za wieczny i ma przeważnie najniższą rezystancję. Wg prawa nawet to od paru lat w każdym nowym budynku MUSI być wykonany taki uziom, ale praktycznie to może w...
Dlatego, że trochę ciężko zrobić uziom fundamentowy, jak fundamenty stoją już 30 lat i nie mają wyprowadzeń, do których mógłbym się podpiąć, że nie wspomnę o tym, że nie jestem pewien, czy aby w ławach w ogóle jest zbrojenie (ściany fundamentowe są z granitu i betonu), a jeśli tak, to czy odpowiednio...
Mam pytanie dotyczące zerowania i rozdziału przewodu PEN na PE i N. Gdzie powinno ono być zrobione. Szafka kablowa z licznikiem jest umieszczona na granicy działki. Budynek a ściślej rodzielnica główna około 30 metrów dalej. Moc Pp=12,0kW Io = 18,3A Jakim kablem najlepiej to połączyć? Dodam tylko,...
Po drugie żeby uziom fundamentowy miał sens i spełniał swoją role przez długie lata zbrojenie w fundamentach musiało by być spawane lub co najmniej skręcane zaciskami śrubowymi. Dlatego też powinno się raczej wykonywać uziomy fundamentowe sztuczne, tj. przed wylaniem ław ułożyć ze zbrojeniem bednarkę...
...rozumiem że w układzie TT, każdy budynek ma swoje uziemienie ? Nie tylko w tym układzie należy wykonać uziom. Również w przypadku układu TN taki uziom jest nie tylko pożądany, ale wręcz konieczny i wymagany tak jak i połaczenia wyrównawcze z nim związane. Stanowi o tym arkusz 5-54 normy PN HD 60364. Połaczenia...
W jakim celu elektryk przed zalaniem fundamentów? Po to, żeby prawidłowo wykonać uziom fundamentowy i później nie "dobijać szpilek". Wierz mi, że budowlańcy zalewający ławę, nie zrobią tego dobrze albo nie zrobią wcale. [url=]Tutaj jest poradnik. Przeczytaj dokładnie.
Bednarka ma być przyspawana do fundamentowej ławy i prowadzona na zewnątrz. To może z innej strony. Jak się uprę to dam radę wciąć się w ławę i dospawać brakujący pręt uziomu. Zastanawia mnie jedynie czy ma to sens, skoro mogę dospawać się do w sumie tego samego pręta ale 3 metry wyżej. To ten sam...
Kolego tysiące razy pisaliśmy jak i czym wykonać przyłącze oraz uziom fundamentowy. Jest też mnóstwo dostępnych opracowań dostępnych w necie dotyczących uziomu fundamentowego. To nie jest nowy wynalazek. To już się wykonuje ponad dwadzieścia lat. Klarujemy też od niepamiętnych czasów kwestie ilości...
Dzień dobry, Do istniejącego domu dobudowano garaż wraz z kotłownią. Zrobiono również uziom fundamentowy z bednarki ocynkowanej. Jedno wyprowadzenie do GSU oraz dwa wyprowadzenia na wysokości ławy. Pomiary wyszły poniżej 10 ohm. Teraz przyszedł czas na zrobienie odgromówki. Najbardziej by mi...
Co tu zresztą mówić, większość projektantów budowlanych nie słyszała o uziomie fundamentowym. Inżynierowie, ... mać! Tu dochodzimy do sedna. Brak kierownika budowy przy zbrojeniu ław, albo jego całkowite lekceważenie spraw elekrycznych. U szwagra tak było. Brak uziomu fundamentowego. Bo majster...
uziemienie żeby bylo skuteczne i zadziałały ochronniki jego rezystancja ma mieć miej niż 10om,najlepszy jest uziom fundamentowy bednarka położona pod ławami budynku (wilgoć) a jak budynek stoi to uziom otokowy i szpilki galmara aż uzyskamy zalożoną rezystancje i wszystkie elementy metalowe w obiekcie...
Fajny przyrządzik - Ale wyraźnie pisałem Temat Problemowe Uziemienie W postach pisałem że wbijanie szpil jest niemożliwe, a dookoła leci Otok odgromówki (około 40m bednarki dookoła budynku, w odległości 2m od ścian, i podpięte odgromy w każdym rogu budynku) i pisałem że aktualnie nie ma dostępu do...
Koledzy wspominają że w telekomunikacji to tak czy inaczej. wszystko zrobione ze wszystkimi szykanami ,uziemienia ,glowery na kablach ,zabezpieczenia od strony zasilania ,pomiary zgodne z WT przychodzi piorun praktycznie tego wszystkiego niema ,wygląda jakby granat się rozerwał w fitlu,wszelkie zabezpieczenia,uziemienie...
Przewody wyrównawcze muszą oczywiście być, ale jeśli chodzi o krany na rurociągu z tworzywa to przewody mogą być podprowadzone ale nie jest do końca sensowne ich podłączanie. Woda to słaby przewodnik (przykład: przepływowe ogrzewacze wody gdzie spirala jest zanurzona bezpośrednio w wodzie i wystarczy...
Ze swego doświadczenia powiem ci, że rezystancja uziomów fundamentowych jakie wykonałem nigdy nie przekraczała 10Ω. Niezależnie od gruntu w jakim posadowiono fundament.Oczywiście były to uziomy sztuczne. Cały problem polega na tym, że trzeba BYĆ na budowie przed zalaniem ław. W takim razie...
Nie spotkałem się z takim wylewaniem. Wykop podsypka z chudziaka szalunek w nim belki zbrojeniowe i w nich bednarka do uziomu. Jak odizolujesz ławę od gruntu folią to chyba nici z uziomu fundamentowego.
Popatrzyłem na ten rysunek zlożeniowy wykorzystania tych granulek keramzytu.I zobaczyłem ,że zapomniano pokazać warstwę izolacji poziomej między ława fundamentową a tym pięknym murem z cegły.Obok keramzyt -a mur nie bedzie podsiąkał wodą...?To sa własnie takie denerwujace rysunki reklamowe i na...
Witam! Uziom fundamentowy powinien być uziomem sztucznym. Więc nie ma mowy o żadnym wbijaniu bednarki pod fundamentem, ponieważ bednarkę należy ułożyć w dolnej części ławy fundamentowej lub fundamentu po obrysie obiektu. Natomiast uziom naturalny to wykorzystanie zbrojenia fundamentu, ale aby spełnił...
Witam. Jestem na etapie planowania robót budowlanych przy swoim domu i zastanawiam się właśnie nad instalacją odgromową a dokładniej nad jej częścią podziemną. Ale od poczatku. W fundamentach zamierzam puścić uziom fundamentowy czyli do zbrojenia ławy dospawać bednarkę ( a może lepiej ułożyć w całych...
Potężna izolacja od Strony podłogi nie jest aż tak bardzo konieczna. Ważniejsza jest dobra izolacja ścian fundamentowych. W takim przypadku grunt pod budynkiem w skrajnym przypadku osiągnie temperaturę 8˚C ± 2. Sama płyta o ile pamiętam jest znacznie droższa w wykonaniu niż standardowe ławy...
Witam, mam do Was Drodzy Użytkownicy pytanie. Bardzo zależy mi na odpowiedzi, czy zmiana, którą wprowadzono i opiszę poniżej ma jakiś negatywny wpływ na ochronę budynku. W projekcie zapisano, że dla nowo projektowanego budynku przewidziano sztuczny uziom fundamentowy (płaskownik stalowy ocynkowany...
To ja qrde od rana zrobiłem dzisiaj 400 km, a tu nadal nie uzgodnione jak ma być ? No to ja dołożę swoje 3 grosze. Skoro nadal masz wątpliwości, to powinieneś wykonać badanie rezystywności gruntu wokół swojej budowy, bo otok, nawet z pomiedziowanej bednarki ułożony na poziomie ławy fundamentowej i...
to tak dla przeciętnego Kowalskiego. Kowalski ma mieć projekt, kasę, kierbuda i wykonawcę. No i umowy. Reszta jest mu do niczego niepotrzebna. Dodano po 8 Myślałem że kumatego elektryka znajdę na tym forum I dobrze myślałeś. Twoje myślenie poległo z kumatymi elektrykami na forum. No tak...
Nigdy nie widziałem (a widziałem już wiele) aby uszkodził się kabel na wskutek ruchu ciężkich pojazdów nad nim. Zawsze takich przypadkach okazywało się że powodem było niechlujstwo tego kto kabel układał. Dokładnie tak. Zamiast podsypki i nasypki, zamiast rur osłonowych - trzeba jak najszybciej...
Chciałem włanie tym sposobem uziemić szynę PE w rozdzielni i rury wodne. Natomiast zastanawiam się nad stanowiskami. Musiałbym je wszystkie uziemić, ponieważ są słabo połączone galwanicznie. Jeżeli instalacja jest zasilana w systemie TN i nie Masz możliwości stworzenia strefy ekwipotencjalnej,...
Teraz omówienie i uzasadnienie wyborów; Jeśli chodzi o usytuowanie budynku to dłuższy wymiar budynku i odpowiadająca mu krawędź połaci dachu musi być prostopadła do kierunków SE-S-SW. - naturalne jeśli energię zużywaną w budynku będzie głównie oparta na PV. Dla założonej powierzchni domu pu=100m2 pow...
W nieodległym czasie robiłem projekt przebudowy linii napowietrznej SN 30kV kolidującej z proj. budynkiem mieszkalnym. Architekt z za biurka zrobił PZT na mapie gdzie nie było słupów SN. Problem wyłapali chłopaki spod lasu którzy zaczęli składać cegły na ścianach fundamentowych parteru. Afera. Inwestor...
Do starego domu dostawiona została przybudówka Jeśli to jest przybudówka, to jest to przed wszystkim rozbudowa domu. W takim wypadku musiał być projekt i pozwolenie ze starostwa. Jeżeli dobudówka ma do 35 m2 to wystarczy zgłoszenie i żadnych odbiorów nie będzie. Do autora, wezwij elektryka,...
Ale ten blaszak będzie tymczasowy czy docelowy? Nie lepiej zastosować typową RB-tkę (rozdzielnicę budowlaną) i zamiast kopać otok pod blaszak, skupić się na prawidłowym wykonaniu uziomu fundamentowego w ławie budynku docelowego?
Nie wiem po co kombinujesz bo instalacje powinieneś podłączyć pod główną szynę wyrównawczą połączoną z uziomem fundamentowym budynku - połączenie metaliczne wykonane w ławie fundamentu. P.S. Opisz jak to na dzień dzisiejszy jest wykonane lub wrzuć zdjęcie.
Witam, czy można umieścić zwody pionowe w postaci bednarki 30x4 do instalacji odgromowej w słupach żelbetonowych? Słupy te są słupami nośnymi. Uziom w budynku będzie fundamentowy, spawany do zbrojenia ław. Jeśli można, to w jaki sposób zrobić wypusty na puszki inspekcyjne do pomiarów uziemienia (spawać...
Pytałeś wcześniej Nasuwa mi się kolejne pytanie - czy odgromówkę można spiąć z uziemieniem fundamentowym Więc jest to złe pytanie. Bo nie tylko można, ale nawet trzeba. Czyli powinieneś zapytać jak to zrobić, a nie czy! I dopiero teraz poczekam, aż ktoś odpowie. Cytując moje pytanie należało...
Po cichu liczę na wskazówki od Was gdzie stal mogę zastąpić kompozytem. W miejscach mało odpowiedzialnych, czyli np wieńce czy słupy ale podciągi, nadproża czy belki robiłbym stalowe. Oczywiście wszystko obliczone przez konstruktora. Jeśli uziom będzie musiał być fundamentowy to zrezygnuję z...
