Uwzględniając, co w Polsce europejski standard napięcia sieci - 230V, dla transformatora 250W należy 740 zwojew ( 2x 370 ), a dla transformatora 270W - 576 ( 2 x 278 ) . Średnicę drutu ci wskazałem w post#8. Średnica może być większa, przy mniejszym wezbierze grzanie i zmaleje moc . Jeśli ci jest potrzebny prostownik z możliwością regulacji prądu ładowania,...
Osiągnie i się spali. Transformator da się przeciążać. Nie jest to problemem o tyle, o ile przeciążenie trwa krótko (np. ładowanie kondensatorów filtrujących za mostkiem prostowniczym), jednak długotrwałe przeciążenie prowadzi do uszkodzenia transformatora. Chcesz ograniczyć prąd, to musisz odłożyć opornik. Przy 15V ma być 0,5 A prądu, więc R=U/I=15V/0,5...
Układu ze spawarki niema potrzeby montować, wystarczy układ regulacji prądu zastosować, pełno jest tego na elektrodzie.
Mam wrażenie, że koledzy nieuważnie przeczytali wypowiedź RSP: " żarówka 12V o mocy 21W " - nie chodziło o wtykanie drucików do gniazdka, a o użycie żarówki jako ogranicznika prądu po wtórnej stronie transformatora. Ograniczać prąd trzeba - jeśli nie używamy przetwornicy dwutaktowej, to przy tym musi się wydzielać ciepło. Żarówka jest stosunkowo tanim...
Witam - niektóre prostowniki działają po podłączeniu akumulatora ( nie żarówki ) . Proszę spróbować .
Witam wszystkich. Mam problem z uruchomieniem prostownika. Płytkę zrobiłem w wersji od kolego avocado, zlutowałem wszystko i niestety nie działa mi regulacja w trybie ręcznym. Po włączeniu prostownika świeci dioda czerwona, natomiast zielona w zależności od położenia potencjometru. Ponad to po podłączeniu żarówki na wyjściu zapala mi się żarówka włączona...
Regulacji prądu ładowania można dokonywać wieloma sposobami. Najogólniej można te sposoby podzielić na dwa rodzaje. Jeden to płynna regulacja napięcia (przez co wymusza się regulację prądu) i druga - regulacja oporności szeregowej. Oczywiście metod pozwalających zastosować jedną z tych metod jest wiele. Tak jak na powyższych schematach, regulacja wypełnienia...
Akumulatory zamontowane w samochodach nigdy nie są ładowane przez alternator wg. tych warunków a pracują poprawnie wiele lat Oj, demagogia... Jak to nie? Napięcie ładowania: Alternator w samochodzie ładuje do napięcia ok. 14,2 - 14,4V i ani ani więcej. Jest więc zabezpieczenie nadnapięciowe. Zabezpieczenie nadnapięciowe/ograniczenie napięcia ładowania...
Rozwiązanie z żarówką kol. Gimaka to po prostu opornik szeregowy. Jest to regulacja prądu, nie napięcia jałowego i absolutnie nie zapewnia zakończenia ładowania gdy akumulator "ma dość". Niezupełnie. Przy dobrze wykonanym trafie i dobranej żarówce prąd ładowania będzie spadał do wartości poniżej 1 A przy pełnym naładowaniu akumulatora a przy okazji...
Nie należy zapominać o podstawach. Bardzo starym i sprawdzonym sposobem ograniczenia prądu ładowania (a także i regulacja prądu w pewnym zakresie) jest poprostu włączenie w szereg z akumulatorem żarowki o odpowiedniej do prądu mocy. Np., przy żarówce 21W/12V, w żaden sposób nie będzie można przekroczyć prądu 1,75A. Zakładadając, że prostownik daje napięcie...
Najpierw sprawdź, ile rzeczywiście pobiera Twój akumulator, weź najtańszy miernik cyfrowy (na Allegro za 10.- zł) - tam jest nominalny zakres "10A", a potem możesz dalej kombinować. Z tymi "danymi technicznymi" jest tak, że np. Twoja sieć oświetleniowa ma 220V i 16A (bo taki jest bezpiecznik), a ty chcesz coś zrobić, żeby żarówka 220V 100W nie pobierała...
Wymienię na weekendzie i sprawdzę. Postanowiłem w między czasie sprawdzić regulację prądu w trybie ręcznym. W sklepie nie dostałem tyrystora - T122-25 ani 2N683 - 685 jedynie jaki był na wyższe prądy to T30N12. Po załączeniu pojawia się regulacja prądu z tym, że do ok 4A żarówka dość szybko miga i wskazówka amperomierza porusza się w zakresie 4 - 4,5...
Ustawiałem mu 14,6V i tak odłącza. O przekroczeniu nap nie ma mowy bo podłączona żarówka przy cyklicznym nie pozwoli na przeładowanie. Zastanawia mnie tylko czemu na odsiarczaniu własnie tak się zachowuje :/
Jeśli docelowo to ma być prostownik z regulacja prądu ładowania opartą na żarówkach w uzwojeniu pierwotnym, to powinieneś pamiętać, że: 1. Dla konkretnego akumulatora (o danej pojemności) należy dobrać żarówki (moc, ilość) aby prąd ładowania wynosił w pierwszej fazie ok. C/10 (np. dla aku 72Ah - prąd ok.7A). przy czym nie należy się bać tego że tuz...
Witam serdecznie, po dłuższej nieobecności. Mam pewne pytanie, Otwieram mały warsztat w którym będe wykonywał polerkę części metalowych tocznych, do tego celu chcę użyć silnika pradu stałego który mam praktycznie za darmo. problem tkwi w regulacji obrotów tegoż silnika. Znacie może jakiekolwiek rozwiązania które mógłbym zasosować w mojej konstrukcji,...
Witam! Mam problem: Chcę zbudować wiertarkę stołową. Posiadam silnik od pralki i chcę do niego zrobić regulacje obrotów. Macie jakieś pomysły?? Tylko jakieś inne niż: regulacja za pomocą zmiany paska klinowego na niższe lub wyższą szajbe, tak jak w tradycyjnych wiertarkach stołowych. Chodzi mi o elektroniczną regulacje np. za pomocą potencjonometru....
http://obrazki.elektroda.net/78_11759824... Układ miał jako cel główny służyć do regulacji obrotów silnika prądu stałego 2,2 KW 220 Volt który napędza posuwy w wytaczarce (frezarko-wiertarka) do tego układu dochodza jeszcze mostek tyrystorowo-diodowy układ zasilany jest bezpośrodnio z sieci regulacja napiecia od 0 do 260 volt mierzona na silniku...
A ja "czepię" się czego innego :D : 1.Źle dobrany tranzystor Ten IRF9540 ma ok. 0,12Ω i powstaje na nim spadek napięcia ok. 0,6V co daje ok. 3 W ciepła - konieczny niewielki radiator (dla I=5A). To już np. IRF5305 byłby lepszy. 2.Skoro kupowałeś MOSFET-a to dlaczego kanał P a nie N ? Przecież cały układ można łatwo "odwrócić" i MOSET -N wstawić...
Witam. Potrzebuje zmontowac uklad ktory bedzie regulowal plynie prad. Chodzi o to zeby w Wózku widolowym obroty silnika byly pplynne a nie skokowe, zeby predkosc byla regulowane plynnie kiedy wcisne pedal gazu. Jak to zrobic najprostszym sposobem. Czy moze zamontowac jakis gotowy uklad. Silnik pracuje na napiecie stale 80 V. Dziekuje i pozdrawiam.
WITAM !!!! I PROSZE O POMOC MAM PROBLEM Z PRACA DYPLOMOWA MAM DO ZROBIENIA PROSTOWNIK 12 V Z REGULACJA PRADU W ZAKRESIE 0 - 10 A .W JAKI SPOSOB MOZNA WYKONAC TAKA REGULACJE CHODZI MI O NAJPROSTSZE ROZWIAZANIE (SLYSZALEM ZE MOZNA ZROBIC COS TAKIEGO NA REZYSTORZE LINIOWYM TYLKO JAKI SYMOL ? TAKIEGO REZYSTORA I CZY JEST COS TAKIEGO NA RYNKU ) ZA POMOC...
Witam, Buduję prostownik tyrystorowy ze sterowaniem mikroprocesorowym. Czy ktoś wie jak powinien zostać zrealizowany regulator prądu aby zapewniał dobre działanie układu zarówno przy przewodzeniu prądu przerywanego jak i ciągłego? Z góry dziękuję
Witam. Posiadam taka spawarkę, własna robota, ma może z 40 lat, cała sprawna. Nie wiem zbytnio jak na niej reguluje się napięcie na tych żeberkach. Czy bliżej przewodu z prawej strony jest mniejszy prąd spawania czy bliżej drugiego końca? Pozdrawiam. https://obrazki.elektroda.pl/6322864300_... https://obrazki.elektroda.pl/7340551500_...
Hej. Mam prostownik 12v o prądzie wyjsciowym 7A.. Chciałbym zrobić w nim płynną regulacje prądu?? Czy ma ktoś jakieś ciekawe scematy aby to zrealizować?? Proszę o pomoc????
Hej! Mam silnik prądu stałego z przekładnią. Chciałbym go zastosować jako napęd żłobiarki do blachy. W jaki sposób go podłączyć, żeby dodać regulator obrotów, pedał nożny i żeby był zasilany z gniazda 230 V? Jeżeli mogę liczyć na pomoc w tym problemie, to proszę o jakiś rysunek podłączenia i ewentualnie, jakich komponentów mogę użyć do zbudowania tego...
Posiadam silnik jednowazowy 180 W z pralki najprawdopodobniej frani :) i potrzebna jest mi zmiana obrotów np o połowe zmniejszyć obroty lub w sposób płynny . Prosze o pomoc bo nikt niemoże mi poradzić co zastosować aby nieponieść dużych kosztów a zastosować w miarę trwały regulator, silnik ten moze pracować 4-5 h non stop.Pozdrawiam
Witam chce stworzyć sterownik do pieca który by był oparty o Arduino. Sterownik by miał regulować obroty dmuchawy w stosunku do temperatury na kotle (tzn. na kotle 20 stopni wiatrak chodzi na 70%, temperatura na piecu 60 to wentylator stoi). Problem leży w tym że nie wiem jakim układem mogę regulować napięcie na dmuchawie aby móc zmniejszać obroty :(....
Zlecę wykonanie regulatora silnika -słyszałem że na tym elelmencie-U2008B-niestety za dużo nie wiem o elektronice :( więc zwracam się do Was!!! Mój gg 6265488 lub PW Dziękuję z góry Post był raportowany. (!!!!Sląsk!!!!)) – ozdobnik ? -- > REGULAMIN pkt 11.1 i 11.2. Popraw błędy i interpunkcję. Użyj przycisku PISOWNIA --> REGULAMIN.
Witam wszystkich. Posiadam silnik prądu stałego od jakiejś starej pralki automatycznej. Mam co do niego kilka planów ale najpierw chciałbym go podłączyć i sprawdzić jak działa. Problem jest w tym że jest on na prąd stały więc chyba potrzebny będzie mostek prostowniczy. Chciałem żeby miał jeszcze jakąś regulacje obrotów. Nie wiem teraz jaki zastosować...
Witam :) Mam problem moj Tato kiedyś zamówił "robioną" spawarkę elektryczna. Wszystko bardzo pięknie jednak pobiera ona zbyt wiele prądu oraz zbyt wiele oddaje na uzwojenie wtórne. Związane z tym jest szereg problemów łatwo jest na niej spalić gniazdko czy też wybić bezpiecznik, dużo gorszym aspektem sprawy jest nadmierny prąd na wyjściu. Według oceny...
Kupiłem wiatrak, ale za mocno dmucha - wszystko lata, zasysa zasłony. Jak zmniejszyć mu obroty? Puszka z włącznikiem zawiera przełącznik, pokrętło, które jeden z przewodów przełącza na pierwszy, drugi lub trzeci kabelek idący do silnika. Jeden przewód od wtyczki jest na stałe połączony z przewodem idącym do silnika. Czy to działa tak, że są różne uzwojenia...
jak zmniejszyć ampery w prostowniku ??
Przydatność może i jakaś tam się znajdzie. Niedopuszczalne jest stosowanie izostatów po stronie pierwotnej albowiem nie są przystosowane do napięcia 230 V !!!!! I właśnie z tego powodu uważam konstrukcje za niebezpieczna w użytkowaniu powodującą zagrożenie pożarowe i porażenia prądem. Bakelit też niezbyt nadaje się do takich konstrukcji albowiem w przypadku...
Witam Moim celem jest zredukowanie u siebie przepływu prądu 2 farelek, tak, by te generowały mniejsze ciepło, a w głównej mierze celem jest zredukowanie zużycia energii. Standardowo farelki mają, po 1000/2000W i 500W. Najlepiej, by przepływem prądu można było regulować, a jeżeli nie, to farelki mają pobierać: ok. 750W (z 1000W), oraz 250/300W, z 500W....
Witam Dostałem ostatnio prostownik do ładowania akumulatorów. Jest to własna konstrukcja (nawet trafo). Zastosowano w nim trzy prostowniki selenowe. Całość została zamknięta (zabita gwoździami) w drewnianej obudowie. Zdjęcia poniżej przedstawiają prostownik oraz schemat połączeń poszczególnych elementów prostownika. Chciałbym go zmodernizować używając...
Witam Zaczynam walkę ze prostownikiem spawalniczym jak w temacie. Prostownik spawa maksymalnym prądem, nie działa regulacja prądu potencjometrem. Na początek prosił bym jeżeli ktoś ma podobne urządzenie o podanie kolejności zamontowania płytek w skrzynce US-6. Sądząc po oznaczeniach, płytki były pozamieniane (prócz zasilacza ZP14). Po włożeniu je na...
Witam. Wiem, że temat dość stary, ale nigdzie na forum nie znalazłem lepszego miejsca na ten post. Chcę zbudować porządny prostownik do ładowania akumulatorów 12V, bez żadnej automatyki, ale z regulacją prądu po stronie pierwotnej transformatora. Wiem, że standardowe ściemniacze na triakach z reguły do tego się nie nadają, bo szwankują, gdy trafo jest...
Przestrzegam przed sterowaniem triakiem po stronie pierwotnej - robiłem kiedyś w ten sposób kilka prostowników - zawsze były kłopoty. Głośna praca trafa (niektóre czasami wręcz "podkakiwało"), w zależności od stopnia wysterowania triaka - skokowo zmieniający się prąd pierwotny i czasami prąd wtórny. Dawało się to ograniczyć (dławiki, układy RC na pierwotnym)...
Tak, szeregowo z baterią. Taką samą rolę pełni proponowana wcześniej żarówka. Możesz nawet użyć jakiegoś klasycznego halogena na 230V. Idea jest taka sama, wtrącona w obwód rezystancja ogranicza prąd.
Witam Prąd ładowania odsiarczającego powinien wynosić 1/20 pojemności akumulatora.Jeśli nie można go zmniejszyć regulatorem w prostowniku,to proszę połączyć ładowanie w szereg ze wspomnianą żarówką.Po częściowym naładowaniu,kiedy oporność akumulatora wzrośnie i prąd ładowania się zmniejszy żarówkę można zlikwidować.Regulacja prądu ładowania odbywa się...
"Posobnik" to włączony w obwód szeregowo rezystor albo inny odbiornik, "bocznik" - to odbiornik/rezystor włączony równolegle. W twoim przypadku lepszym rozwiązaniem jest jednak włączenie "posobnika", czyli szeregowo. Ponieważ prostownik ma regulację prądu ładowania to dużo łatwiej będzie dobrać odpowiedni.
No to Sam widzisz aku 12 V a Ty dajesz 9 V . Co do zabezpieczenia to np. taki Termostat bimetaliczny NO 40C 5A/250V KSD9700 ten jest na 40 stopni ale są i na więcej.Co do regulacji prądu ja reguluje drutem oporowym można też żarówkami.
Siemanko ,Zwarcie to ,, mały pikuś ' ,ja mówię co zmierzyłeś miernikiem . Jakie napięcie jaki prąd? Jakie obciążenie aku czy żarówka ?
Nie bedę włączał w układ żarówki ani nic podobnego bo kto widział prostownik ze swiecacą w srodku zarówką? Ja widziałem :). A to co jakaś ujma jest? Mój prostownik ma ograniczenie prądu za pomocą żarówki halogenowej i naładował już mnóstwo akumulatorów - działa bez zarzutu. Poza tym, gros starych, prymitywnych prostowników (a twój do takich należy...
Taka mała moja uwaga - regulacja napięcia na triakach, czy tyrystorach powoduje zmniejszenie napięcia skutecznego przy prądzie przemiennym lub napięcia średniego przy prądzie pulsującym, nie zmieni natomiast napięcia maksymalnego (szczytowego), a do takiej wartości będzie dążyło napięcie ładowanego akumulatora. Jaka to będzie to wartość, łatwo sprawdzić...
Zarówka jak nie ma regulacji lub ryzyko całkowicie padniętego aku,twój wstaje sam powoli i regulację posiadasz ja bym się nie strzelał tylko zapinał mały prąd ustawiłi chwilę obserwował co się dzieje i finał:)
Dokładnie, podrzuć zdjęcia od strony tranzystorów T4, T5, T1. Zacznij od uruchomienia trybu ręcznego czyli regulacji prądu ładowania. Przy każdym teście obciążaj układ żarówką 12V,
Kolega, Mati _ Speed ! Na ten czas u mnie 4 takich prostownika z podobnym schematem regulacji prądu ładowania. Specjalnie dla ciebie protestował ich wszystkich. Napięcie na wtórnych uzwoeniach transformatorów 17-21V. Przy podłaczaniu żarówki 12V 21W napięcie reguluje się w granicach 0-12V, przy czym prąd zwiększa się od 0 do 1,9А . Z żarówką 50W...
Zacznijmy może od tego, że każdy akumulator "weźmie" tyle prądu (A), ile potrzebuje na doładowanie. Dla AGM i żelowych robi się ograniczenia napięcia oraz prądu. Jeśli prostownik daje prąd 15 A i nie ma regulacji, to jak ograniczyć prąd ładowania do 5 A? Jeśli prostownik na sztywno trzyma np. 14 V, to większy pobór prądu przez akumulator nie zaszkodzi....
( układ RL ) - wystarczyła żarówka 4W Na jakie napięcie żarówka?
Witaj Podłącz akumulator pod klemy prostownika oraz szeregowo z akumulatorem amperomierz z multimetru, zobaczysz jaki prą płynie w obwodzie. Podczas pomiaru prądu możesz podłączyć do akumulatora żarówkę co najmniej 21W wtedy prąd powinien wzrosnąć. Pozdrawiam
panowie temat jest dla mnie coraz trudniejszy przerasta moją skromną wiedzę ponieważ akumulator jest stary i nie jest wart tego całego zachodu pozostaję przy ładowaniu przy ustawieniach minimalnych w granicach 13v amperach nieprzekraczających 5A myślę że kilka kontrolowanych godzin mu wystarczy aby pochodził ze 2 godziny na przetwornicy wszystki dziękuje...
1,25A to prąd jaki można z niego pobrać - ale zmienny - np. żarówką 24V. Jeśli chcesz go użyć do zasilania zasilacza DC, to prąd jaki możesz pobrać z tego zasilacza DC zależy od rodzaju prostownika - np. przy mostkowym prostowniku i filtrze pojemnościowym (układ zwykle stosowany) nie można pobierać prądu większego niż 0,8ADC.
Witam podłącz żarówkę 12 V 5W szeregowo między krokodylkiem a akumulatorem
Podłączyłem amperomierz przez żarówkę. Pokazał prąd 1,2 A, zaświeciła się żarówka i za świeciła się pierwsza diodą. I tak jak by druga chciała. Co to może oznaczać? To, że napięcie wyjściowe tego prostownika jest zbyt niskie aby nim ładować akumulator. Na wyjściu prostownika powinno występować napięcie około 14V. Raczej nie może być 14 V transformator,...
A może inaczej. Jakie ma być główne zastosowanie tego prostownika/zasilacza? Czy owe 6 V to potencjalne zastosowanie, czy może główne? Jeśli sporadyczne to tylko żarówka w szereg z akumulatorem. Taka żarówka staje się zarazem regulatorem prądu ładowania. Może nieładnie, ale praktycznie. Skoro pytający zadaje takie pytania to nie spodziewam się aby dokonał...
Taka regulacja na żarówkę jest nie porównywalna do tego badziewia na triaku. Były podobne rozwiązania z rezystorami zamiast żarówki, np. M.W. Wojciechowscy "Moje hobby. 24 proste układy do samodzielnego wykonania" WKiŁ Warszawa 1987 Transformator TS 80/6 plus drabinka rezystorów (8x330Ω 2W) w obwodzie pierwotnym trafa, pozwalająca na uzyskanie...
Kollego, ^ToM^!. Niestety nie wiemy na jakie napięcie sieciowe przeznaczony jest transformator 220 lub 230V. Od tego zależy napięcie na uzwojeniu wtórnym , a od tego napięcia - prąd ładowania. Niestety autor nie zgłosił napięcia.Jeśli napięcie jest zawyżone, zadna żarówka ani po stronie pierwotnej, ani po stronie wtórnej nie pomoże i nie ochroni przed...
obciążenie żarówka 12V 15Wat paluchem nic nie dotykam :)
Regulacja napięcia jest tam raczej minusem, więc bez przeróbek niewiele zdziałasz. Należy wnioskować, że maszyna słabo wzbudza się. Powody to zwarcia w uzwojeniach (z racji nowego regulatora nie ma mowy o zanieczyszczeniu) lub na prostowniku. Może uszkodzona dioda wzbudzenia (jedna z trzech). Może zbyt mały prąd wzbudzenia pierwotnego, czyli za słaba...
Możesz spróbować wykonać kilka cykli ładowania i rozładowania. Aby to zrobić, podłącz żarówkę 12V 50-60W do akumulatora i rozładuj do minimalnego zalecanego napięcia . Następnie naładuj akumulator prądem znamionowym 1/10 C do maksymalnego zalecanego napięcia. Ponownie podłącz wskazaną żarówkę do akumulatora i zmierz czas, w którym napięcie zmniejszy...
Zmniejszyć prąd na podstawie dokumentacji sterownika U1 to sterownik? A prostownik - zmostkować wejście żarówki z wyjściem prostownika?
Żarówka wykonuje rolę ogranicznika prądu ładowania i podtrzymuje prąd stosunkowo stały ładowania. Opór żarówki zależy od temperatury grzania, a temperatura zależy od prądu przez żarówkę. Zwiększa się prąd, zwiększa się temperatura.Przy zwiększeniu temperatury zwiększa się opór, a prąd zmniejsza się. Prąd ograniczenia zależy od mocy i napiecia żarówki...
Przy okazji schemat prostownika bez żadnej regulacji. Żarówka ogranicza prąd ładowania. Nie jest to tylko trafo i graetz. I wewnątrz były selenowe mostki prostownicze.
Masz instalacje z prostownikiem - taki sposób utrudniający kradzieże prądu i/lub wykorzystywanie go w celach innych niż oświetleniowe. Zadziała zwykła kolbowa lutownica, tylko taka najprostsza bez regulacji temperatury. Dodano po 9 I jeszcze taka rzecz - jeśli zwykłe żarówki mrugają i świecą ze zmniejszoną mocą, to prawdopodobnie w instalacji jest prostownik...
Schemat mi znana. Nie będziesz miał możliwości płynnej regulacji prądu ładowania, a żarówka zabezpieczy ograniczenie prądu . Przy ładowaniu akumulatorów różnej pojemności, każdorazowo należy wykorzystać żarówki różnej mocy .Jeśli ciebie zadowala schemat z żarówkami, to przedstawiam ci jeszcze jeden wariant schematu z użyciem 3 żarówek różnej mocy, że...
Nie !W czymś takim jak prostownik ,zalecam stosowanie typowych żarówek zamiast np:LM317,Jeśli chcesz mogę Ci to zrobić na Windows 7 !ale po co . Z kąd weźmiesz rezystory 0.76Ω /20 W ? ,a na żarówkach to zrobisz .21/12V:21+5 W 55W/12V
Ktoś mi mówił, że tym prostownikim z Lidla można przywrócić do życia mocno rozładowany akumulator. Czy coś się zmieniło od czasów kiedy mi wpajano, że akumulator z napięciem poniżej 9V to już trup? To nie jest regułą z tym napięciem jeśli akumulator młody to nawet bardziej rozładowane ożywiano. Ta ładowarka z Lidla cudów nie uczyni gdyż to samo można...
prostownik regulacja prądu regulacja prądu prostownik ograniczenie prądu żarówka prostownik
sprawność głośnika spawać kątownik nierówny obrót mazda
ustawienie lodówki bosch ustawienie lodówki bosch
Opel Corsa D 2011 – szyberdach nie działa, bezpiecznik sprawny, co sprawdzić? Schematy elektryczne Subaru Outback 2010 - gdzie znaleźć?