Sterownik ten jest przeznaczony dla silnikow unipolarnych. Innego podlaczyc nie mozesz. A tak wogole jakos dziwacznie podlaczony jest tam silnik. Nie wiem jak mialo to dzialac. Schemat troche poprawilem.
To silnik krokowy bipolarny, trzeba podawać na cewki impulsy zmieniając polaryzację. https://obrazki.elektroda.pl/3590196500_... Jeden impuls to jeden krok( obrót o kilka stopni) Dodano po 2 trzeba do nich jeszcze coś podłączyć Pod mikrokontroler się je podłącza, poprzez sterownik silników krokowych:)
Pełny krok to obrót o 1.8 stopnia/impuls, standardowo. Schemat podłączenia niech kolega przedstawi.
Witam :) Ja zaczynam robić sterownik właśnie do takiego samego silnika z HDD ;) Założyłem temat, w którym załączyłem schemat i pytałem czy takie coś zadziała... Niestety pewien moderator źle zinterpretował temat i przeniósł go do działu, gdzie nikt nie jest w stanie dopowiedzieć :| Jeżeli jesteś tym zainteresowany, to zapraszam tutaj: [url=http://www.elektroda.pl/rtvforum/to...
http://obrazki.elektroda.pl/2187134200_1... MECHANIKA Projektowanie zacząłem od pojechania na złomowisko w poszukiwaniu czegoś co nadawałoby się na łożyska liniowe - od tych elementów zależało być albo nie być całej maszyny. Miałem bardzo dużo szczęścia - znalazłem dwumetrowy profil stalowy z 2mm blachy wygięty wzdłuż pod kątem 110°,...
przy wykorzystaniu silnika krokowego niestety układ nie jest tak prosty musisz mieć sterownik silnika krokowego podałem Ci przykład bez uC i to jedno z najprostszych rozwiązań , jeżeli umiesz programować uC to układowo można to uprościć jeżeli nie to pozostają tylko takie rozwiązania , zapoznaj się z tym podobnym tematem http://www.elektroda.pl/rtvforum/topic12...
https://obrazki.elektroda.pl/2575625000_... Witajcie, dziś krótka ciekawostka - uruchomienie silnika BLDC ze starej stacji dyskietek przy użyciu oryginalnego PCB z tej stacji i Arduino. Zero dodatkowych części, MOSFETów, driverów, zero L293D i innych. Tylko jeszcze kabelki stykowe. Co zatem będzie sterować silnikiem BLDC? Oryginalny...
czy silniki krokowe da się podłączyć bezpośrednio do źródła prądowego czy potrzebny będzie jakiś sterownik do tego Nie da się, potrzeba sterownika. Z krokowych wychodzą (przynajmniej powinny) 4,6 i 8 przewodów, także krokowy to nie jest. To nie jest też wygląda na to że trój fazowy połączony w trójkąt , jeśłi ma magnesy stałe. Jak dla mnie to silnik...
https://obrazki.elektroda.pl/6857267000_... Frezarka CNC Frezarka powstaje w dużej mierze z elementów przesłanych omyłkowo przez Chińczyka. Stąd też dość cienkie prowadnice liniowe 12mm. Nie narzekam, ponieważ dostałem pełny zwrot środków za omyłkowo wysłaną paczkę. W miarę budowy na bieżąco będę udostępniał kolejne zdjęcia. Całość...
Cześć. Jestem inżynierem mechanikiem i potrzebuję informacji z zakresu inżynierii elektronicznej do zaprojektowania układu silnika krokowego. Mój silnik kręci kopułą obserwatorium w domu. Silnik jest sterowany przez program Python na Raspberry Pi poprzez napięcie 9V. Sterownik DRV8825 zasilany transformatorowo ([url=https://www.oyostepper.es/goods-88...
Cześć. Poniżej przedstawiam wysokopoziomowy schemat w jaki sposób połączone są: płytka z mikrokontrolerem, płytka sterownika silnika (stepstick), silnik krokowy i obudowa 1. Fazy silnika są połączone z masą zasilania (GND) przez kondensatory filtrujące 1nF w sterowniku silnika (kondensatory dodałem samodzielnie, lekko niwelują problem). 2. Obudowa silnika...
Schemat elektryczny Climatronic Vw Bora 1999 r. 2.0 benzyna - nie działa klimatyzacja Poszukuję schematu elektrycznego Przestała działać mi klimatyzacja od miesiąca i szukam rozwiązania, napiszę co do tej pory sprawdziłem, podczas włączania na panelu klimatyzacji załączają się wentylatory, a sprężarka klimatyzacji nie chodzi: 1. Klimatyzacja szczelna,...
A podeślę ktoś schemat takiego sterownika bez czujnika Halla Bądź stronę gdzie owy sterownik można zakupić
Witam, To prosty sterownik, na wyjściu są mosfety załączające od masy po kolei wyjścia Wy1, Wy2, Wy3 i Wy4 itd. w pętli. A potencjometr jedynie reguluje czas (opóźnienie) między kolejnymi włączeniami wyjść. Sam sterownik można łatwo sprawdzić- podłączając zamiast cewek silnika po prostu diody na 12V i ustawić na wolne kroki - diody musza sie zapalać...
masz przyklejony temat o silnikach krokowych ..... silnika krokowego który ma 4 przewody masz silnik bipolarny do jego wysterowania potrzebny jest sterownik zawierający 2 mostki H w tego typu silnikach potrzebna jest zmiana polaryzacji zasilania cewek , a nie tylko sekwencja impulsów na poszczególne cewki taki układ ma zastosowanie jedynie dla silników...
Przede wszystkim nie napięcie tylko prąd. O ile dobrze widzę na silniku określony jest 0,3A/fazę. Powinieneś posiadać do jego uruchomienia odpowiedni sterownik. Teoretycznie można by spróbować zasilić go prądem stałym pulsującym, czyli na przykład przez prostownik jedno połówkowy bez filtracji z jakiegoś małego transformatorka o prądzie uzwojenia wtórnego...
Witam zakupiłem silnik krokowy nema 17 17pm-k940-p6vs. Gdy podłączam go pod sterownik A4988 według schematu który znalazłem w internecie. Silnik po wgraniu programu i doprowadzeniu 12v do niego przez zasilacz z przetwornicy step down nie kręci się tylko wibruje a jak już się kręci to bardzo głośno i w nie kontrolowany sposób nie wiem co może być przyczyną...
http://zsmeolsztyn.pl/sterowanie/index.h... http://zsmeolsztyn.pl/sterowanie/index.h... witam potrzebuje pomocy mam schematy rysunkow ale niestety potrzebny mi jest tez opis do tych schematow bardzo prosze o szybka pomoc pozdrawiam! chodzi mi dokladnie o opis tego schematu oraz jak dziala i z czego sie sklada i czy uklad jest poprawny
Witam, mam takie pytanko : czy mogę podłączyć do akumulatora samochodowego dwa sterowniki silników krokowych. Sterowniki zasilane muszą być od 3 do 18V, silniki potrzebują 1,4A na fazę oraz 5,2V Zaczynam dopiero zabawę z elektroniką i akumulatorami a nie chciał bym przez nieuwagę zniszczyć życia na ziemi :D
Witam potrzebuje jakies schematy i opisy jak wysterowac takim silniczkiem!:)I gdzie mozna by takowy zakupic! Z gory dziekuje!
Witam, Wiem, ze tematow o silnikach krokowych jest sporo, ale ja mam problem dosc nietypowy a profesjonalista mi dosc latwo odpowie. Otoz mam w samochodzie amortyzatory ze zmienna twardoscia, odbywa sie to za pomoca zaworka ktory jest przekrecany silnikiem krokowym. Tak mysle, z tego urzadzenia wychodza 3 kable, pomiedzy nimi mierzylem opornosc i jest...
szukam schematu silnika krokowego z 4 wyprowadzeniami tzn jak podłączyc żeby to działało :idea:
Witam. Jestem w posiadaniu silnika od wkrętarki wraz z przekładnią(przełożenie jest wysokie ,a co zatym idzie moment bardzo duży - prędkość jak dla mnie wystarczająca).Jestem w stanie połączyć to meczanicznie z potencjometrem obrotowym-liniowym. I tu pojawia się pytanie : Czy ktoś posiada może schemat elektroniki takiego serwomechanizmu(z tego co wiem...
Witam ! Mam pytanie. Potrzebuję skonstruować sterownik obrotów do silniczka od wycieraczek samochodowych, który pozwoliłby na płynne poruszanie się silniczka przy maksymalnie zmniejszonych obrotach. Obecnie kiedy obniżam napięcie z 12v do około 5v silniczek porusza się w tempie o które mi chodzi , ale niestety haczy i szarpie w wielu miejscach, aż do...
Witam! Obracam silnikiem krokowym za pomocą sterownika (bardzo podobny do ssk-b02), generatora na układzie 555 i zasilacza. Na wejściach sterownika oprócz CLK jest ENA i DIR. Chciałbym właśnie wyprowadzić dwa przyciski dźwigniowe do sterowania tymi sygnałami. Na zdjęciu załączam schemat który dał mi jakiś "specjalista" cnc. Zastanawia mnie po co jest...
Tym razem prezentuję schemat układu nawrotnego silnika klatkowego, czyli przełącznik lewo/prawo. Przy składaniu układu należy zwrócić uwagę na napięcie znamionowe cewek styczników. W mojej wersji zastosowano styczniki z cewkami na 230V.
Witam, jestem początkujący, mam prośbę do bardziej doświadczonych użytkowników :) Próbuje zaprojektować prosty sterownik do silnika krokowego, poniżej jest schemat wykonany w krokodylu. Proszę, o poprawki i uwagi. Z góry dziękuje ! :] http://obrazki.elektroda.net/61_11881062... Załącznik edytowałem .andre1979
Witam Robię elektrycznie przesuwane drzwi i wymyśliłem, sobie że z wykorzystaniem 2 krańcówek oraz przekaźnika wykonam taki układ aby jednym zwarciem (włącznikiem dzwonkowym) uruchamiać ruch otwierający i ponownym ruch zamykający. Wiem, że są takie układy elektroniczne ale mam trochę różnych przekaźników i wyłączników krańcowych i pomyślałem że wykorzystam...
Witam, szukałem wszędzie, ale bez skutku :cry: . Potrzebuję schematu sterowania silnikiem prądu stałego na 12V. Zasada działania: po naciśnięciu przycisku start silnik kręci się w prawo przesuwając bloczek do przodu. Gdy bloczek dojdzie do końca, naciśnie na wyłącznik krańcowy, który wyłączy układ i zmieni obroty silnika na lewe ale ich nie uruchomi....
Witam, A ja mam inne pytanie... mam silnik krokowy od drukarki i chciałbym go użyć do otwierania/zamykania przewodu wentylacyjnego. Jedynie co potrzebuję, to aby jednym przyciskiem np. monostabilnym móc obracać silnikiem do przodu np. o 10st. Może to być np. przez kilkukrotne naciskanie owym przyciskiem. W ten sposób albo zamknę kratkę, albo ją otworzę......
Szukam schematu urzadzenia, ktore po wcisnieciu przycisku podawaloby prąd na silnik 3 fazowy i wcisnieciu drugiego przycisku rozlaczalo je, z tym że ten drugi tylko rozlacza edit:zapomnialem dodac I ma wlaczac i rozlaczac a drugi tylko rozlacza Rysunek chaotyczny ale nie mialem czasu."rozlacznik" musi byc oddalony od silnika o okolo 20m http://obrazki.elektroda.net/69_12623771...
Przeglądnąłem ze 100 stron o silnikach krokowych, siedziałem godzinę na wyszukiwarkach, chyba kilka godzin na elektrodze i nic. Szukam schematu prostego sterownika silnika krokowego. Mam silnik od stacji dyskietek, ma on cztery wyprowadzenia. z tego co wiem dwie cewki. jeśli ktoś wie jak zbudować taki sterownik, bądż ma schemat takiego sterownika to...
Prosty sterownik silnika krokowego unipolarnego 12V Pytanie do doświadczonych elektroników gdyż ja laikiem jestem Możecie odtworzyć mi schemat sterownika silnika krokowego jak w tym linku? [youtube]http://www.youtube.com/watch?v=... Kompletnie nie rozumiem opisu do filmiku a sterownik wygląda na prosty w konstrukcji ale bez schematu...
Witam ..potrzebuję schematu do silnika 4-fazowego . Mam tu na myśli w miarę prosty schemat z możliwością regulacij obrótów i zmiany kierunku ....Z góry dzięki ....pozdrawiam
Witam i proszę o pomoc szukam sterownika silnika 2 fazowego prąd 50 A podczas pracy maksymalna prędkości 6000 obr/min podczas stopu 3,5 A 0,8 Nm podczas pracy 0,23 Nm niestety nie znam napięcia ale szacuje na 12V po mocy i prędkości morze macie jakiś ciekawy schemat
[url=http://www.elektroda.pl/rtvforum/to... przyklejony temat mówi o sterownikach silników krokowych. To urządzenie którego schemat pokazałeś może sterować tylko i wyłącznie silnikami unipolarnymi
Załącznik zawiera artykuł z EP 06/2003, schemat montażowy, schemat, wykaz elementów, treś artykułu, oraz wzór płytki drukowanej.
w stacjach dyskietek , cd-rom i dyskach twardych są stosowane do napędu silniki bldc ( popularne bezszczotkowce ) które wymagają 3 fazowego napięcia sinusoidalnego dlatego sensowne jest sterowanie tylko odpowiednimi układami scalonymi lub sterownik z uC , jedynie w fdd do przesuwania głowic stosowany jest silnik krokowy bipolarny bardzo mały i konstrukcyjnie...
nie mam pojecia jak wystartowac ten motor. Probowałem podac mu 2.8VDC z zewnętrznego zasilacza rowniez przez rezystor ale niestety brak reakcji. Kolego, z tego co mi wiadomo silnikiem krokowym przez sterownik krokowy steruje się za pomocą sygnału impulsowego. Przy uwzględnieniu sterowania mikrokrokowego podanie takiego stałego zasilania to raptem pojedynczy...
A mógłby ktoś rozwinąć temat sterowania tranzystorami ? :) Rozwinąć? W przypadku silników unipolarnych i bipolarnych połączonych w układzie unipolarnym na kolejne fazy silnika podajesz napięcie przesunięte w fazie (impuls prostokątny) zdejmując je jednocześnie z faz poprzednich. W przypadku przekazywania impulsu z fazy na fazę mamy pracę pełnokrokową,...
Jak skonfigurowaleś uzwojenia tego silnika? Poza tym sterownik ma możliwość regulacji pradu silnika. Schemat połączeń poproszę.
(at)jackimiell S7-1200 obsługuje 4 wyjścia PTO. Możesz spokojnie obsłużyć 4 silniki krokowe. http://s7-scl.pl/wyjscia-impulsowe-pwm-p...
Witam! Przejrzałem wiele opisów i schematów sterowników silników krokowych, jednak nie znalazłem żadnego pasującego mi. Chodzi ogólnie o to, że przypuszczalnie miałbym silnik krokowy o napięciu 3V, chciałbym zasilać go wyłącznie z portu LPT. Głównym celem jest prostota sterownika, bez regulacji obrotów. Czy można to załatwić jednym układem scalonym?...
Witam Postanowiłem wykonać na pracownie szkolne z mechatroniki projekt manipulatora z silnikami krokowymi (projekt ma być wykonany jak najmniejszymi kosztami). Po przeszukaniu google znalazłem ciekawy schemat sterownika 4 silników krokowych sterowanych przez port LPT. Sterownik znalazłem na stronie :http://www.r2d2.faith.pl Schemat: http://obrazki.elektroda.net/26_12660673...
Witam wszystkich specjalistów mam taki problem otóż: potrzebuję zrobić sterownik do silnika krokowego chodzi mi dokładnie o układ który sterował bedzie silnik tak: 6 kroków (np w prawo) i przerwa np 3 lub 4 sekundy i znowu 6 kroków i przerwa itd... ogólnie mówiąc taki przerywacz krokowy ważne żeby ruszał sie o 6 kroków. w załączniku jest zdjęcie silnika...
NIe bedee zakladal nowego tematu wiec sie podczepie pod ten A ma moze ktos schemat sterownika z opcja sterowani krok polkrok i najwazniejsze mikrokrok bo ciezko kupic silnik krokowy o duuuuuzej ilosci kroków (powyzej 400/obrot)
Więc tak sprawdzilem schematy, typ z 97 roku jest unowocześniony troszkę inna wiązka silnika, różnice jakie widze to przekaźnik odciazeniowy jest obok sterownika gdzies, potem ważne inny silnik krokowy jest na wolne obroty, nowszy 3 pin jest montowany na przepustnice. Na słynnym serwisie aukcyjnym udało mi się dorwać - sterownik silnika 0 261 203 660...
Radiatora przy takim małym prądzie nie potrzebuje. Wybuchły przy kręceniu z w miarę stałą prędkością, sekundę wcześniej zaczął przerywać. Padł też stabilizator na płytce z atmegą i zenerka która z 30V robi 5V na reset i sleep, więc co było przyczyną a co skutkiem się już nie dowiem. Oznaczenie jest ważne. No to dziwne właśnie, bo nieważne jak podłączę...
Witajcie, Potrzebuję zestawić ze sobą silnik krokowy ze sterownikiem przy czym oba te elementy nie pasują do siebie :) Już wyjaśniam: - silnik krokowy (bipolarny) jest zasilany napięciem 4V, a maksymalny pobór prądu to 8A. - z kolei sterownik (schemat poniżej) steruje silnikiem krokowym o napięciu 5V, ew. 12V, ale maksymalny pobór prądu to 500mA. Zależy...
To jest chyba ten sterownik. http://www.akcesoria.cnc.info.pl/sterown...
Witam szukam sterownika do silnika krokowego 3 fazowego na 24V 50 A 6000 obr/min ma ktoś schemat czegoś takiego Witam Na pewno chodzi o silnik krokowy 3 fazowy? bo nie slyszalem jescze o takim :) jesli masz racje to powinien miec taki silnik 3 oddzielne uzwojenia a tym samym 6 przewodow sterujacych:) Moze chodzi ci o silnik 3 fazowy bezszczotkowy moze...
Tak dzieki temu linkowi wszystko wiem... i nawet jak schemat zbudowac :D lol prosze o pomoc Mi chodzi zeby tylko silnik krokowy dzialal w rytm muzyki (co uderzenie basu zmiana kierunku obrotow)
ZNALAZŁEM NA FAJNEJ STRONCE JAN BIEŃ Poniżej przedstawiam prosty tester-symulator do komputerów sterujących dawkowaniem gazu LPG . Pomysł zrodził się z potrzeby gdy dostałem od dystrybutora systemów sterowania AUTRONIC w Krakowie ok 20 płytek elektroniki sterującej firmy AUTRONIC do naprawy . Przy takiej ilości naprawianych sterowników uznałem za konieczność...
narysuj schemat jak podlaczyles ten sterownik do centrali oraz sprawdz czy dobrze podlaczyles silnik do sterownika. Nie podlanczalem takiego silnika nigdy pod centrale ale powinno sie udac. Po podaniu samego sygnalu enable powinien zalczyc sie sterownik silnika (wentylator bedzie pracował) nastepnie musisz podac jednoczesnie sygnal DIR (sygnal ciagły)...
Witam. Zrobiłem prosty sterownik silnika krokowego sterowanego przez port LPT. Schemat poniżej. Problem w tym, że silnik przez chwilę kręci się prawidłowo, a po pewnym czasie zaczyna skakać przód-tył (lub inne szopki odstawia). Mam 4 silniki i na wszystkich jest to samo, więc to nie wina silnika. Może ktoś wie dlaczego tak się dzieje i co na to poradzić?...
Bardzo proszę :)
Silnik krokowy kręci o daną liczbę kroków z zadaną prędkością. Liczba kroków jest narzucona przez sterownik. Jeśli mu za ciężko lub chcesz obrócić za szybko i zgubi krok, to sterownik o tym "nie wie". Serwo może także obrócić się o daną liczbę "kroków", ale te "kroki są kontrolowane przez enkoder. Serwo - dowolny silnik - droższe, dokładniejsze, szybsze....
Nie chcę aby cenowo mnie to zjadło, a zależy mi, oprócz tego że na nieskomplikowaniu układu, to również na czasie. Mam niespełna 3 tygodnie na realizację tego projektu (dyplomówka). Jeśli jednak mogę wydać więcej kosztem oszczędności na czasie to chętnie pójdę w tę stronę. Silnik nie musi być duży - to tylko model układu sterowania. W praktyce to wygląda...
Jak masz schemat to znajdź na nim grzałkę z bezpiecznikiem ,przewody opisane kolorem, wymontuj sterownik , znajdź te przewody i zmierz oporność do niebieskiego, który jest wspólny dla wielu elementów do tego który lączy grzałkę rozmrażajacą i szeregowo z nią wpięty bezpiecznik termiczny do płyty sterującej . Jeśli wyjdzie z pomiarów ze jest przerwa...
Mam silnik krokowy który ma 5 kabli, aby go uruchomić podłączyłem 4 kable pod LPT i podaję tam pokolei napięcie i śmiga, ale chciałbym aby mi ktoś doradził jak zrobić sterownik który podłanczał bym do LPT tylko dwoma kabelkami. Gdy na jeden z nich podane zostanie 5V to silnik kręci sie w jedną stronę a gdy na drugi to w drugą stronę????? JAK TO ZROBIĆ...
Z tego co szukałem to nigdzie nie ma not katalogowych, jedynie lekko opisany schemat gdzieś na sieci. Raczej nie opłaca się robić na tym sterownika, bo i tak nie wiadomo jak to sterować (o ile pamiętam trzeba wpisywać odpowiednie rejestry do kostki). O wiele łatwiej będzie kupić jakiś dedykowany sterownik dla silników krokowych z chopperem albo samemu...
Nie ma jak na razie innej możliwości zmiany ułożenia pinów w elemencie bibliotecznym, niż poprzez edycję elementów. Podobnie jest zresztą w większości programów tego rodzaju. Wyświetlanie ukrytych pinów elementów (dotyczy to głownie pinów zasilania układów cyfrowych) można włączyć ikonką la lewym pasku narzędziowym jak na obrazku poniżej. http://obrazki.elektroda.pl/9407816000_1...
Witam Według mnie, po pobieżnym sprawdzeniu, to brak układu „reset” po włączeniu zasilania. Brak kondensatorów odprzęgających zasilanie. Brak układów eliminujących drgania styków, chyba że zrealizujesz to programowo. Nie podłączone piny 1 i 6 układu 4055. Oraz brak układu zwiększającego obciążalność prądową wyjść portów atmegi (PD4…PD7)....
Cały schemat wyglada następująco: http://obrazki.elektroda.pl/8598167100_1... Jak zmienić prędkość obracania się silnika?
Rozkręcilem ten silnik i już wszystko się wyjasniło. Jest to zwykły silnik krokowy 3 fazoey ( cewkowy ) a te uklady jakie tam w nim są to tylko jego aparatura pomiarowa obroty to taki wewnętrzny kontroler obrotów i to dalej wysyła sygnal do dalszej części innej płytki. A uzwijenie jest wyprowadzone bezpośrednio na kabelki Wspulny na Fioletowy 1 Cweka...
Troche glupio odpowiadac sobie na posta, ale tak moze ktos zauwazy, ze w temacie sie cos zmienia. Udalo mi sie zrobic sterownik do tego silnika krokowego. Rzuccie okiem na: http://www.youtube.com/watch?v=h7sQ6ANbt... Jesli chodzi o schemat polaczen, to okazalo sie, ze na generalnie dziala, tylko nie trafilem z polaryzacja tranzystorow. W efekcie koncowym...
Jezeli chcesz uzywac samego silnika. To mozna zrobic sobie sterownik do silnika krokowego. Nie wiem czy to bedzie dzialac z silnikiem od dysku ale z silnikiem od stacji dyskow dziala robilem na tym swoja prace dyplomowa. Mozna kupis gotowego kita do skladania: http://www.avt.com.pl/oferta/kityavt/opi... ewentualnie na elektrodzie jest schemat...
Witam, Czy mógłby mi ktoś pomóc, bądz miał podobny problem z układem L6208N? Schemat układu i elementy są zgodne z tym co proponuje producent. Układ steruje z Arduino. V ref ustawione na 400 mV, R sense 0.6 Ohm. Po uruchomieniu silnik delikatnie się porusza i po sekundzie zatrzymuje. W czym może być problem? http://obrazki.elektroda.pl/4022507200_1...
schemat sterownik silnik krokowy schemat silnik krokowy silnik krokowy schemat
zasilacz pulsowanie świateł ładowanie akumulatora instrukcja obsługi dyktafonu
uprawnienia telekomunikacyjne uprawnienia telekomunikacyjne
CJD-9000P – ustawianie high limit, alarm górny, blokada SV, procedura krok po kroku Kabel minusowy kierunkowskazów w skuterze 4T - kolor i lokalizacja