Ciężko jest się z Tobą dogadać więc jeśli zależy ci tylko na postach to nie pisz. Jeszcze raz pytanie do osób posiadających instalacje. Jaka u was jest temperatura na solarze przy słonecznej pogodzie kiedy woda ma np 30 stopni. Różnica temperatur jest tak jak u mnie od 10-15 stopni czy może u was jest inaczej np 20-25 stopni ? To może ja spróbuję....
Witam. 95 stopni to graniczna temperatura dla pexu. W kolektorze można zaobserwować nawet 120 stopni więc odpowiedź prosta. Pex strzeli, najlepiej zastosować rurę karbowaną z nierdzewki np. Marki gebo. Pozdrawiam
Najlepiej termopara. Ma większą dopuszczalną temperaturę pracy. A najlepiej pirometr, ale gotowy jest bardzo drogi. Elfa ma w ofercie czujnik IR temperatury za jakieś 60...70zł, ale trzeba dorobić interface. pzdr
Tylko że to wszystko ma sens. Ciepłe powietrze jest podawane i ma być podawane na wolnych obrotach. Pomaga to lepiej odparować paliwo = mniej go zużyć. Po dodaniu gazu podciśnienie w kolektorze znika i zawór powinien się przestawić na zimne powietrze czyli tryb max moc. Silniki AUS mają już 20 lat więc może u ciebie coś nie działa jak powinno.
Witam ponownie. Całość została zmontowana na razie "na sucho" w ogrodzie. Celem było sprawdzenie jaką temperaturę uda się osiągnąć na kolektorze zbiorczym. Niestety na razie mogłem jedynie zaobserwować skutki słońca w godzinach 8-10. Temperatura kolektora wyniosła 138oC. Zważywszy na fakt że jest to chińczyk z 2006 roku z najgorszym możliwym wkładem...
Dlaczego 11.2V na kolektorze T604, a nie na jego emiterze?. Na wejściu tego stabilizatora 24 V, na wyjściu - 11,2 V. Spadek napięcia na tranzystorze wynosi 12,8 V, przy prądzie 33мА rozpraszanie mocy wynosi 0,42 W, przy maksymalnej mocy dla tego tranzystora 0,8 W. Jeśli tak bardzo martwisz się ,Twoim zdaniem, nadmiernym ogrzewaniem, potrzebny radiator...
Jeżeli chcesz rozładować nadmiar ciepła to OK, ale na wspomaganie bym nie liczył. Temperatura powrotu do kotła jest średnio 40 - 50*. Kolektor aby coś wspomagał musiałby mieć coś około 60* Im wyższa temperatura na kolektorze tym niższa jego sprawność. Przepływ przez wymiennik po stronie wody kotłowej byłby na tyle duży, że uzyskiwałbyś może 0,05*C....
Podobnie jak w DORADO Synchronizacja pomp wtryskowych metodą temperatur gazów wylotowych 1 - Rozgrzać silnik do temperatury roboczej. 2 - Usunąć śruby na dole ucieczki. 3 - Określ biegu jałowego (700 obr / min). 4 - Wstawianie sondy termometr cyfrowy do kolektora wylotowego otworu 5.9030.667.4 odpowiadającego pierwszego cylindra i pozwolić, by temperatura...
Kiedy temperatura w kolektorze wydechowym w poblizu sondy przekroczy 300 stopni . Wystarczy najczesciej ok. 3 minut pracy silnika przy obrotach powyzej 2500 -3000 obr/min . W innych silnikach sa stosowane tzw. sondy ze wstepnym podgrzewaniem - one rozgrzewaja sie szybciej . Oczywiscie nie dotyczy to Twojego silnika .
Dotąd sobie radzę. ........ A tu już ginę. A to właśnie ma być główna funkcja całego "projektu" - tzn porównanie dwóch pomiarów /z dwóch czujników/ i reakcja przekaźnika tylko wtedy kiedy pierwszy odczytał więcej niż drugi. Właśnie tego "porównania" nie umiem ugryźć bo nie potrzebny mi górny czy dolny ustalony poziom tylko różnica między nimi ile by...
Jeżeli nie sam BUT winny to może jeszcze sprawdż,wymień R624-39R/5W i C 603-2n2/2kV w kolektorze BUTa.Też na temperaturę nie zwracałem często uwagi ale to co pamiętam to śmiało można trzymać palcami.
http://obrazki.elektroda.pl/3916240600_1... Witam. Dziś chciałem zaprezentować mojego nowego twora. Jest nim obrotowy kolektor słoneczny. Przyczyna powstania była bardzo prosta... Słabo mi się robiło kiedy na dworze było +30 stopni a ja musiałem zasuwać po drzewo i puszczać chmurę z komina. Z racji urlopu w pracy postanowiłem ten czas...
Układ standartowy , zmiany niepotrzebne . Dokładnie tak Poza tym to mieszanie trochę nie najlepiej działa, bo temperatura wody w rozdzielaczu (czyli za pompą) jest ściśle zależna od temperatury wody na zasilaniu rozdzielacza Tak to działa :-) Mieszacz termostatyczny powinien mieć na zasilaniu około 10 st C więcej niż ma po zmieszaniu. czyli jak w instalacji...
(Tylko nie wiem po co ta szyna i te wężyki, skoro wtryski są z przodu i wężyk zaopatruje je w ropę.) To właśnie ta szyna zasila wtryski paliwem pod ciśnieniem, a wężyki to tzw. przelew. Tak to działa w systemie CommonRail który masz w tym silniku. Pompa wysokiego ciśnienia napędzana z paska rozrządu zasila paliwem wtryski przez wspólną listwę (stąd...
Czujnik temperatury chłodziwa to termistor. Niska temperatura powoduje duzy opór, podczas gdy wysoka temperatura powoduje maly opór. Zespół sterowania wyznacza temperaturę kontrolując napięcie na czujniku. Przy 40°C napięcie skacze z niskiego na wysokie.napięcie zasilania: 5 V (odłączone złącze) opór: 2 500 - 3 500 omów / 20 °C opór: 300 - 350 omów...
Witam mam problem z citroenem c5 2.0 hpi. mam bardzo wysaka temperature w kolektorze wydechowym po sprawdzeniu u diagnosty wyskoczyl mi blad P1291 sprawdzilem wtryski i jest ok,czy mozemi ktos doradzic gdzie szukac problemu??
Jak w każdym aucie zasilanym benzyną, olejem napędowym, gazem . No nie do końca, w niektórych nowszych samochodach benzynowy na marne szukać filtra paliwa bo go po prostu nie ma, jedyna filtracja to ta zapewniana przez sitko na pompie paliwa. Tu akurat jest pełnoprawny filtr paliwa i warto też go sprawdzić. Instalacja LPG raczej nie będzie tu miała...
Aha Układ jest dość odporny na zmiany temp. bo mamy tu dwa sprzężenia zwrotne. Wszelkie zmiany napięcia na bazie czy emiterze pod wpływem temperatury będą wzmacniane Rc/Re. Czyli dryft napięcia na kolektorze T2 wyniesie -2mV*7.1=-15mV/C' czyli napięcie na kolektorze zmaleje 0.3mV gdy temperatura wzrośnie z 20'C do 40'C itd Zresztą R1 o R2 tez pomaga...
http://obrazki.elektroda.pl/1100423500_1... Witam wszystkich forumowiczów. Uff jak gorąco. ;-) Dziś chciałbym Wam zaprezentować moją wakacyjną konstrukcję, niewiele ona ma wspólnego z elektroniką, ale myślę, że jest ciekawym rozwiązaniem na wakacyjne upały. Zacznijmy od początku. Inspiracją do wykonania tego projektu stał się opisany...
Schemat źle narysowany i wprowadza w błąd - co robi ta masa? Diody powinny być w kolektorze T1. Dobór elementów ; - oznacz opornik emiterowy T1 (u Ciebie 100 Ohm) jako R1, opornik w kolektorze T2 jako R2. Wtedy R1=Ubet2/Iet1= ok. 0, 7V/Ict1= ok. 0,7V/Iobc. R2 musi mieć wartość nie większą niż R1=(Uzas-Ubet1-Ubet2) /Ibt1, gdzie Ibt1=Iobc/min.betaT1 abyT1...
Generalnie Philipsy potrafią się dość mocno grzać i ta temperatura - zważywszy, że na radiatorze razem z hotem jest pewnie jeszcze kilka elementów mocy jest myślę w normie - oczywiście można wymienić pojemności w zasilaniu linii celem wyeliminowania zbędnych tętnień oraz wymienić kondensator w kolektorze tranzystora linii, sprawdzić możesz też poprawność...
Szumy tranzystora bipolarnego można (w dużym uproszczeniu) opisać następująco: w obszarze emitera jest bardzo dużo swobodnych nośników ładunku (dziur w tranzystorze PNP, elektronów w NPN), które z bardzo małym prawdopodobieństwem zależnym od napięcia emiter-baza mogą przejść przez złącze do bazy, przy czym niektóre trafiają do wyprowadzenia bazy, większość...
witam, Panowie tak sie zastanawiam czy temperatura otoczenia spowodowała takie dziwne teksty doradcze czy zakamuflowana złośliwość postowiczów? KOMUTATOR ,SZCZOTKI ORESZCIE NIE WSPOMINAM, po pierwsze turbina napedzana jest spalinami i umieszczona na wylocie a wentylator w kolektorze dolotowym, całość na jednym wałku łożyskowanym slizgowo smarowanym...
Kolejny projekt lutownicy? Przedstawiam projekt stacji lutowniczej pod groty T12 dla każdego. O problematyce i wnioskach opowiem później, więc pomijając wyjaśnianie co to lutownica - jaki jest koń każdy widzi - zapraszam najpierw do galerii. Nadmienię tylko, że nie każdy ciekawy projekt jest warty naszego czasu! :) https://obrazki.elektroda.pl/3274539000_...
Witam, postanawiam odświeżyć temat. Po podłączeniu Lexi zauważyłem niespójność temperatur. Mianowicie temperatura płynu chłodzącego 10 stopni, temperatura w przepływce 6, a temperatura powietrza w kolektorze -1. Temperatura na zewnątrz wynosiła 10 stopni. Wymieniłem MAP sensor, myślałem, że tam jest czujnik temperatury, niestety nic. Gdzie może być...
(at)krkmar wyślij taką ramkę jak na obrazku poniżej a otrzymasz parametry o numerach 1, 2, 3, 4, 12 i 13. https://obrazki.elektroda.pl/1785642100_... Parametry rozkodujesz tak, jak to opisałem powyżej, ale może przedstawię to jeszcze raz na tym przykładzie. Do obliczeń zamień sobie najlepiej całą ramkę z HEX na dziesiętnie. Ramka odpowiedzi...
Czy jest tu autor strony https://dzien.net/tech/? Próbowałem wysłać maila ale dostaje zwrotkę z informacją 550 Relaying denied. Ja w swoim sterowniku solarnym ST-402 rozszyfrowałem następujące parametry których nie ma w bazie na https://dzien.net/tech/index.php?baza=sl... #1744 -> praca pompy kolektorów [0001=>pracuje,0000=>Nie pracuje] #1757 -> moc...
Czy ktoś z Was dysponuje może informacjami ile ciepła "ucieka" kominem? Ergo jaka jest temperatura spalin odprowadzanych do komina, przez piece/kotły pracujące na poszczególnych typach paliw? Zastanawiałem się, czy zrobienie czegoś przypominającego - z założenia - płaszcz wodny, stosowany w kominkach, tylko że zainstalowany w kanale komina odprowadzającego...
Policz prąd, jaki płynie przez tranzystor - jak w emiterze jest opornik 750k, to on głównie ogranicza prąd; zależność prądu tranzystora od napięcia emiter-baza opisuje wzór Shockleya I=I0*exp(Ube*e/kT), gdzie I0 to "prąd generacji" (wychodzi bardzo mały, i nie ma co się zastanawiać, jaki), Ube - napięcie emiter-baza, e - ładunek elektronu, k - stała...
Zaraz, zaraz. Od różnicy temperatur jest inny regulator. Oto cytat z instrukcji sterownika pompy: "Użytkownik może ustawić różnicę temperatur w zakresie 5-15 stopni oraz histerezę 2-10 stopni. Przykładowo gdy ustawimy różnicę temperatur na 10 stopni a histerezę na 5 stopni to pompa kolektora słonecznego zostanie załączona jeśli temperatura na kolektorze...
witam przy pomocy jednego drucika i w miarę sprawnych oczu można w prosty sposób rozpoznać rodzaj usterki w układzie wtryskowym i zapłonowym. Wszystkie benzynowe silniki Astry wyposażone są w elektronicznie sterowany wtrysk paliwa. Mikroprocesor w urządzeniu sterującym rozpoznaje usterki w układzie wtryskowym i zapłonowym, takie jak uszkodzony czujnik,...
Może i jesteś laikiem w elektronice ale od razu poznać dobrego inżyniera, bo bezbłędnie odczytałeś moje wskazówki i narysowałeś poprawny i bardzo ładny schemat. Ja jestem elektronikiem a schematu nie wstawiłem, bo mam Linuxa do internetu a schematy tworzę starym OrCADem DOS-owskim, dlatego mam problemy z przenoszeniem schematu między systemami. Drukarki...
Ile rury to nie wiem natomiast jeśli możesz to zapakować pod szło to oczywiście zrób to. Zrobi się z tego klasyczny płaski kolektor dużo bardziej odporny na wychładzanie (wiatr) i o wiele wydajniejszy. A wiesz jaką temperaturę rury polietylenowe wytrzymują? Przykrycie jedną szybą powoduje, że przy stagnacji temperatura może przekroczyć w kolektorze...
Odgrzewam "kotleta" Wchodząc w Engine grupa 007 pole 4 mam temperaturę zbliżoną do temp. paliwa i zewnętrznej jak i w kolektorze dolotowym /oczywiście pomiar rano bez odpalania/. Natomiast wchodząc w Licznik 17 grupa 003 pole 1 temperatura jest o 25*C większa. Temperatura ta sobie rośnie wraz z grzaniem silnika. Pytanie: Czy złe wskazanie na instrumentach...
Teoretycznie wszystko się zgadza, w praktyce działają jeszcze inne czynniki, ciążenie, kinetyka. W kolektorze na wyjściu gdy mamy odcinek min 15-20cm o odpowiedniej średnicy, to strumienie czynnika rodzielają się. Górą idzie para sucha przegrzana, dołem mokra. Gdy umiescisz bańkę na dole Tzr będzie ślepy, a gdy przemiescisz na górę rury, zacznie pracować...
W próżniowym najwyższa temperatura będzie w kolektorze na górze, jeśli rurki cieplne są sprawne i jest zachowana próżnia to będą grzać. W tym systemie przez absorber nie przepływa czynnik grzewczy tylko w tym górnym kolektorze. Prosto tłumacząc to te rurki odbierają ciepło i grzeją czynnik na górze jak świece żarowe, na górze rurki jest najwyższa temperatura....
Odpisze wieczorem, na telefonie mi niewygodnie :) Dodano po 8 Co daje zawór 3D na zasilaniu (zimnej wodzie) zasobnika od PC i kolektora? Na "powrocie" rozumiem - albo płynie ciepła woda z zasobnika (od PC) do instalacji albo od kolektora. Jeden zawór łączy ciepłą wodę z PC i kolektora do magistrali ciepłej wody (do punków poboru wody), drugi na powrocie...
Masz nieocieplone wyjścia z kolektora, pompa cyrkulacyjna jest nieocieplona, grubość ocieplenia rur taka sobie, nie wiem jakie masz straty z boilera, bo też to ma znaczenie. Jak będzie wyższa temperatura na zewnątrz to nie będzie to miało takiego znaczenia. Ja bym poczekał jeszcze trochę do czerwca i zobaczył jak wtedy będzie, jak będzie nie wystarczać...
Witam. Dzisiaj opiszę kolejny dość popularny KIT zakupiony na Aliexpress. Jest to zasilacz regulowany 0-30VDC 0,02-3A. Już same parametry parametry tego zasilacza są dość popularne. Pewnie niektórym przychodzi na myśl zasilacz z Electronic-Lab, który niejeden forumowicz Elektrody wykonał go do swojego warsztatu. Czy jest to ten sam zasilacz a może coś...
zgadzam sie że sie nie włączy, przy niskich temperaturach na zewnatrz tak bedzie, ale jak sie chcę złapać pare promyków słońca to należy obniży nastawy mnie interesuje obecnie czy masz straty ,czy schładza zasobnik, w tej chwili na zawnatrz 2 stopnie na plusie, w dzien było około 6, i wtedy miałem na kolektorze 26 stopni, ewidentnie sterownik właczył...
Jestem użytkownikiem kolektorów słonecznych rurowych +300l zbiornik 3 szt. kolektorów.Moim zdaniem jest to inwestycja mało opłacalna ponieważ cena kolektorów + cała automatyka to koszt kilkunastu tys. Zasada działania kolektorów polega na tym że załączają się wtedy jeżeli różnica temperatura pomiędzy kolektorem a wodą w zasobniku jest większa od różnicy...
Ja kupiłem grzałki patronowe 42v 400w i podłączyłem bezpośrednio do panela 395w. Grzeje pięknie wodę w zasobniku. Oczywiście sam koledze (at)michalpv taką proponowałem. Tak jak piszesz o łączeniu grzałek, myślę ze można by było zrobić kolektor z kształtek miedzianych 22-28 czy ocynkowych 1" na X grzałek. Taki kolektor mógł by pracować na zasadzie pompy...
Problem znaleziony i usunięty. Pritarder po wszystkich testach okazał się niewinny. Termostaty wyjęte, sprawdzone, otwierają się prawidłowo, więc zostały tylko chłodnice, bo są dwie. Jedna od silnika, druga od chłodzenia powietrza doładowanego, przez wymiennik ciepła w kolektorze ssącym. Chłodnice okazały się zarośnięte kamieniem. Fabrycznie mają bardzo...
Cześć, 630A00 - współczynnik recyrkulacji spalin jest zbyt wysoki. Jeżeli nie występują żadne inne kody usterek odnośnie nastawnika AGR, to odpalamy Xentry i robimy tak: Krótki test -> MCM -> Testy -> Test układu powietrza doładowanego. Warunkiem testu jest dodatnia temperatura na czujniku temperatury zewnętrznej - oszukasz go, ogrzewając...
1) zmierz napięcie na kolektorze tranzystora Т201 bez podłączonego przedwzmacniacza. 2) Podłącz przedwzmacniacz i wybierz wartość rezystora R206, aż uzyskasz to samo napięcie na kolektorze. Jeśli temperatura tranzystora wzrośnie, użyj odpowiedniego radiatora lub wymień BD135 na BD235 , BD237. 3) alternatywnie - wymień stabilizator Eltrona na zintegrowany...
TZOK Z całym szacunkiem, nie mogę ujawniać szczegółów tego urządzenia, ponadto co już ujawniłem. Temat dotyczy znajomości zostosowania suchej przegrzanej pary w silnikach spalinowych i praktycznych informacji w tym temacie. Czy zastosowanie suchej przegrzanej pary w silniku spalinowym , a w szczególności w diesel, ma jakieś pozytywne skutki czy nie....
Witam, 27 września po raz pierwszy na jesieni pojawiła się ujemna temperatura na kolektorze (patrz wykres 3). hmmm dlaczego nie potwierdza tego wykres temp zew. ??
Dzisiaj podłączyłem Zwinniczka do DB i oto wyniki: Błędy z opisem, który pokazał DB, a także sam wyguglałem F40A - czujnik poziomu oleju, poziom oleju U1000 - brak komunikacji ABS z innymi sterownikami U1308 - brak komunikacji z ECU U1318 - brak komunikacji z BSI U1108 - brak komunikacji z ECU 7159 - poziom oleju P1676 - błąd stały - controlled alternator...
gaz chce czy nie chce musi się rozprężyć Nie ma tam żadnych dysz. W cylindrach ciśnienie powietrza nie rośnie więcej niż o parę procent w stosunku do zbiornika w którym jest gromadzone. Przepływ impulsowy nie ma nic do rzeczy. Nic się tam nie rozpręża, nie ma tam żadnego spadku ciśnienia ani żadnych przemian termicznych w kawałki rurki. Co najwyżej...
Minusowa sonda na emiterze T11 na schemacie punk E , a druga na kolektorze T10 czyli metalowej części tranzystora.
Witam kolegów Przeglądając forum zauważyłem duże zainteresowanie budową kolektora słonecznego i dlatego postanowiłem przedstawić swoją konstrukcję, którą zbudowałem na działce i wykorzystuję w okresie letnim . Materiały wykorzystane do budowy pochodzą z odzysku co wpłynęło na bardzo niski koszt urządzenia. A teraz więcej szczegółów . Instalacja składa...
Witam. Chciałbym aby w jednym temacie zamieścić informację odnośnie zanotowanych temperatur wody w zależności od pory roku oraz typu instalacji. Przykład zamieszczenia odpowiedzi: Rodzaj kolektora słonecznego: Pojemność zbiornika na wodę ciepłą: Zastosowany płyn w instalacji: Ilość płynu w instalacji: Umiejscowienie kolektorów słonecznych: Powierzchnia...
Witam, Inspirując się filmikiem [youtube]http://www.youtube.com/watch?v=... wpadłem na pomysł a raczej koncepcję wykonania takiego solarka u mnie w domu, jest to dom jednorodzinny połowa poddasza jest zamieszkała lecz na drugiej połowie znajduję się "strych" kolektor byłby zamontowany po stronie południowej Dach pokryty jest blachą...
Jaka jest max. temperatura powietrza ogrzanego na wyjściu w kolektorze powietrznym i czy taki kolektor ogrzeje wodę? Roman298
http://obrazki.elektroda.pl/3234943400_1... Przy obecnych cenach energii chyba nikogo nie trzeba przekonywać o celowości wykorzystywania tej ogólnodostępnej - słonecznej. Prezentowany kolektor wspomaga ogrzewanie. Powstał zgodnie z zasadą "coś z niczego", bo chyba trudno o prostsze i tańsze rozwiązanie. Budowa zajęła łącznie kilkanaście...
https://obrazki.elektroda.pl/8033919800_... Witam wszystkich forumowiczów. Jestem nowy w temacie "kolektory". Mam zrobiony kolektor i chciałem pochwalić się skutecznością oraz zaczerpnąć porad doświadczonych fachowców w tej dziedzinie odnośnie opinii - może coś zmienić, by było lepiej niż jest. Kolektor nie ma jeszcze szyby, bo nie...
Moja konstrukcja: obudowa: ceownik stalowy od dołu zakryty blachą stalową izolacja: steropian ale będzie wymiana na wełnę mineralną (steropian się topi) absorber: blacha stalowa z wężownicą miedzianą malowane Obieg wymuszony pompą sterowaną sterownikiem od pompy CO z czujnikiem wewnątrz kolektora. powierzchnia =1,5m² zasobnik 80l, temp wody w zasobniku...
Witam wszystkich, przeglądając to forum stwierdzam że zainteresowanie kolektorami jest duże zwłaszcza wykonane technikami domowymi. Jestem jedną z takich osób która wykonała własnoręcznie taki panel i jestem zadowolony z efektu swojej pracy i nadal zamierzam działać w tej dziedzinie. A oto kilka danych technicznych: 1. obudowa wykonana z blachy ocynkowanej...
Witam. Potrzebuję urządzenia do którego będę mógł podłączyć czujniki temperatur które będę pozyskiwały pomiar z: - kolektora słonecznego - temperatury na zewnątrz budynku - temperatury wody w zbiorniku na dole i u góry zbiornika Wszystkie te pomiary chciałbym aby były wysyłane do komputera na którym te wszystkie pomiary były by tworzone w postaci wykresu...
Chciałem założyć temat dla wszystkich tych, którzy nabyli gotowe instalacje solarne, zamontowali i użytkują. Interesuje mnie jakie wartości cieplne uzyskujecie obecnie. Prosiłbym o krótki opis w stylu: - producent - model - technologia - ilość kolektorów - pojemność bufora - temperatura zewnętrzna - wartości uzyskanych temperatur oraz krótki opis oczekiwań...
http://obrazki.elektroda.net/24_12512234... Witam wszystkich na forum. Kilka miesięcy temu postanowiłem stworzyć kolektor słoneczny. I po długim czasie zbierania materiałów i wiadomości stworzyłem coś prawie z niczego. Opiszę to w skrócie. ramę wykonałem z płyt alukobondu(alu-plastik-alu). Wzmocniłem kątownikami aluminiowymi. W miarę stabilne....
temperatura kolektorze samochodu strzały kolektorze kolektorze wylotowym
galaxy pilot teraz matura matematyk grundig bialy
piekarnik whirlpool fxvm6 delonghi alarm
TCL Power Supply 283N20 PWM IC Pin 1 10R Resistor, Optocoupler, 70R380 MOSFET Circuit Functions Brązowa masa w zbiorniku soli zmywarki Bosch, Electrolux – skuteczne czyszczenie i zapobieganie
